CHILDREN AND TURKISH CINEMA IN THE PERIOD OF COALITIONS BETWEEN 1970-1980 IN TURKEY

Yıl 2022, Sayı: 11, 4 - 31, 31.10.2022

Menderes Akdağ

https://doi.org/10.56075/egemiadergisi.1132196

Öz

Between 1970 and 1980, migration from village to city increased in Turkey. With the migration, the number of slums in the city periphery increases even more. Cities get a little more chaotic. World Oil Crisis, embargo on Turkey etc. For these reasons, the Turkish economy enters into a crisis. Chronic high inflation begins in Turkey. Food prices go up too high and many people can't have enough of food. The government often changes in the country. Between 1970 and 1980, many coalition governments are formed. It is seen that coalition governments do not work in a healthy way. The country is soon pushed into the embrace of political violence. Serious problems arise in many areas such as health and education in the country. It is observed that children are affected very seriously by all these. Children are deprived of their right to education; they do not have access to basic food; they are often abused. It is a fact that government institutions and families made efforts to protect children between 1970 and 1980. However, it can be said that the measures taken are insufficient. For this reason, infant and child mortality rates were quite high between 1970 and 1980. Our study focused on the problems experienced by children. As a method in our study, some newspapers of the 1970-1980 period were scanned and the reflection of children's problems in the press was examined. Sufficient samples were collected from the press. The information compiled from here is supported by the impressions obtained from the films. In some parts of our study, the information that emerged as a result of the oral history study was also evaluated. As a result of our research, very serious child problems were experienced between 1970-1980; it has been seen that these have serious reflections on the Turkish press and cinema.

Anahtar Kelimeler

Child, Film, Turkish Cinema, Cinema, Children

TÜRKİYE’DE 1970-1980 YILLARI ARASI KOALİSYONLAR DÖNEMİNDE ÇOCUK VE TÜRK SİNEMASI

Öz

1970-1980 arasında Türkiye’de köyden kente göç artar. Göçle birlikte kent çeperlerinde gecekonduların sayısı daha da fazlalaşır. Kentler biraz daha kaotik hâl alır. Dünya Petrol Krizi, Türkiye’ye uygulanan ambargo vb. nedenlerle Türk ekonomisi bir krizin içine girer. Kronik yüksek enflasyon Türkiye’de başlar. Gıda fiyatları çok yükselir ve pek çok kişi gıdaya ulaşamaz. Ülkede sıklıkla hükûmet değişir. 1970-1980 arasında pek çok koalisyon hükûmeti kurulur. Koalisyon hükûmetlerinin ise sağlıklı bir biçimde çalışmadığı görülür. Ülke kısa sürede siyasi şiddetin kucağına itilir. Ülkede sağlık, eğitim gibi pek çok alanda ciddi sorunlar baş gösterir. Bütün bunlardan çocukların çok ciddi biçimde etkilendiği gözlenir. Çocuklar, eğitim haklarından mahrum kalırlar; temel gıdaya ulaşamazlar; sıklıkla istismara uğrarlar. 1970-1980 arasında devlet kurumlarının ve ailelerin çocukları korumak için çaba harcadığı bir gerçektir. Ancak alınan önlemlerin yetersiz kaldığı dile getirilebilir. Bu nedenle 1970-1980 arasında bebek ve çocuk ölüm oranları oldukça yüksektir. Çalışmamız çocukların yaşadıkları sorunlara odaklanmıştır. Çalışmamızda yöntem olarak 1970-1980 döneminin kimi gazeteleri taranarak çocuk sorunlarının basına yansıması incelenmiştir. Basından yeterli örneklem toplanmıştır. Buradan derlenen bilgiler, filmlerden elde edilen izlenimlerle desteklenmiştir. Çalışmamızın kimi yerinde sözlü tarih çalışması sonucu ortaya çıkan bilgiler de değerlendirilmiştir. Araştırmamızın sonucunda 1970-1980 yılları arasında çok ciddi çocuk sorunları yaşandığı; bunların Türk basınına ve sinemasına ciddi yansımalarının olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Film, Türk Sineması, Sinema, Çocuk Hakları

Kaynakça

• Akad, Ö. L. (Yöneten). (1973). Düğün [Sinema Filmi].
• Akad, Ö. L. (Yöneten). (1973). Gelin [Sinema Filmi].
• Akad, Ö. L. (Yöneten). (1974). Diyet [Sinema Filmi].
• Akdağ, E. C. (2020, Mart 3). 1970'lerde Yaşam. (M. Akdağ, Röportaj Yapan)
• Akdağ, M. (2019, 05 02). İş - İşçiler - İşçi Dünyası - Siyaset - İş Adamları Hakkında Hiç Duymadıklarınız. Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=DkwMMtsTMIs&t=259s adresinden alındı
• Akdağ, M. (2021, Eylül 1930). Türkiye Tarih Kitaplarında Geçmeyen Gerçekler 2 | Büyük Projeler. Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=VYdKDEn45sQ adresinden alındı
• Akdağ, M. (Aralık - 2020). Gerçekçi Türk Sinemasındaki Köy Gerçekliğinin Köy Belgeleriyle Karşılaştırılması (1961-1971). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 638-670.
• Akdağ, M. (2021a). Medyanın Çocukları. Ankara: Dorlion Yayınları.
• Akdağ, Y. (2021, Ağustos 30). 1970'lerde Çocuk Olmak. (M. Akdağ, Röportaj Yapan)
• Aksoy, O. (Yöneten). (1976). Aile Şerefi [Sinema Filmi].
• Aksoy, O. (Yöneten). (1978). Neşeli Günler [Sinema Filmi].
• Aksoy, O. (Yöneten). (1978). Taşı Toprağı Altın [Sinema Filmi].
• Aksoy, O. (Yöneten). (1979). İstanbul 79 [Sinema Filmi].
• Aksu, Y. (Yöneten). (2016). İftarlık Gazoz [Sinema Filmi].
• Aydın İncirliova Mezarlığı, Mezar Tarihi: 1974, Fotoğraflama: Menderes Akdağ. (15 Ocak 2021).
• Başlamışlı, M. (2021). ABD’nin Türkiye’ye Yönelik Ambargo Kararına İlişkin Haşhaş Sorunu Yerine 1974 Kıbrıs Krizini Ön Plana Çıkarma Girişimi. Asia Minor Studies, 695-712.
• BBC. ( 1971 ). İstanbul ve Bristol . BBC News Türkçe : https://www.youtube.com/watch?v=duPOvbArvPU adresinden alındı.
• Chaplin, C. (Yöneten). (1921). The Kid [Sinema Filmi].
• Cumhuriyet. (30 Haziran 1971).
• Çetin, H. (2019, 09 30). 1970'li Yıllar. (M. Akdağ, Röportaj Yapan).
• Demir, F. (2012). Anayasa Hukuku. İzmir: Birleşik Matbaa.
• Diriklik, S. (Yöneten). (1975). Gençlik Köprüsü [Sinema Filmi].
• Duru, S. (Yöneten). (1964). Şoför Nebahat ve Kızı [Sinema Filmi].
• Duru, S. (Yöneten). (1965). Şoför Nebahat Bizde Kabahat [Sinema Filmi].
• Duru, S. (Yöneten). (1970). Şoför Nebahat [Sinema Filmi].
• Duru, S. (Yöneten). (1971). Keloğlan [Sinema Filmi].
• Eğilmez, E. (Yöneten). (1973). Canım Kardeşim [Sinema Filmi].
• Eğilmez, E. (Yöneten). (1975). Hababam Sınıfı [Sinema Filmi].
• Eğilmez, E. (Yöneten). (1976). Hababam Sınıfı Uyanıyor [Sinema Filmi].
• Eğilmez, E. (Yöneten). (1977). Gülen Gözler [Sinema Filmi].
• Erbeyli İlkokulu Öğrenci Kütük Defteri. (1933-1953).
• Erksan, M. (Yöneten). (1971). Feride [Sinema Filmi].
• Göreç, E. (Yöneten). (1965). Karanlıkta Uyananlar [Sinema Filmi].
• Göreç, E. (Yöneten). (1970). Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler [Sinema Filmi].
• Göreç, E. (Yöneten). (1973). Öksüzler [Sinema Filmi].
• Gören, Ş. (Yöneten). (1974). Endişe [Sinema Filmi].
• Gören, Ş. (Yöneten). (1976). Taksi Şoförü [Sinema Filmi].
• Gülgen, M. (Yöneten). (1979). İnsanları Seveceksin [Sinema Filmi]. Güney, Y. (Yöneten). (1968). Seyithan [Sinema Filmi].
• Güney, Y. (Yöneten). (1971). Ağıt [Sinema Filmi].
• Güney, Y. (Yöneten). (1974). Arkadaş [Sinema Filmi].
• Hürriyet. (1 Şubat 1971).
• Hürriyet. ( 13 Mart 1977).
• Hürriyet. ( 23 Mart 1977).
• Hürriyet. ( 24 Mart 1977).
• Hürriyet. ( 24 Temmuz 1977).
• Hürriyet. ( 25 Mart 1977).
• Hürriyet. ( 5 Ekim 1977).
• Hürriyet. ( 6 Ocak 1977).
• Hürriyet. ( 9 Ocak 1977).
• Hürriyet. (06.01.1977).
• Hürriyet. (09 Ocak 1977).
• Hürriyet. (10 Mayıs 1971).
• Hürriyet. (17 Mart 1977).
• Hürriyet. (17 Mart 1977).
• Hürriyet. (17 Ocak 1971).
• Hürriyet. (18 Mart 1977).
• Hürriyet. (19 Ocak 1971).
• Hürriyet. (20 Mart 1977).
• Hürriyet. (21 Mart 1977).
• Hürriyet. (25 Aralık 1977).
• Hürriyet. (25 Ocak 1971).
• Hürriyet. (27 Mart 1977).
• Hürriyet. (3 Ocak 1971).
• Hürriyet. (7 Ocak 1971).
• İnanoğlu, S. (Yöneten). (1971). Sezercik Yavrum Benim [Sinema Filmi].
• İnanoğlu, T. (Yöneten). (1970). Sezercik Köprü Altı Çocuğu [Sinema Filmi]. İzmir Selçuk Mezarlığı, Brinci Mezar Tarihi: 1967, İkinci Mezar Tarihi: 1976, Fotoğraflama: Menderes Akdağ 15 Ocak 2021. (tarih yok).
• JönTürk, R. (Yöneten). (1976). Yarınsız Adam [Sinema Filmi].
• Jöntürk, R. (Yöneten). (1977). Satılmış Adam [Sinema Filmi].
• Kazgan, G. (2014). Türkiye'nin 1970'li Yılları: Öngörül(e)meyen Küresel Olaylar. R. F. Barbaros, & E. J. Zurcher içinde, 70'li Yıllarda Türkiye (s. 11-30). Ankara: Efil Yayınevi.
• Konaklı, A. (2018, Haziran 17). 1970'lerde Eğitim. (M. Akdağ, Röportaj Yapan).
• Labaki, N. (Yöneten). (2018). Kefernahum [Sinema Filmi].
• Milliyet. (10 Mart 1972).
• Nguyen, K. (Yöneten). (2012). Rebelle [Sinema Filmi].
• Ondokuz Mayıs Ünivesitesi Akademik Veri Yönetim Sistemi. (2021, 09 28). https://avys.omu.edu.tr/ adresinden alındı.
• Onur, B. (2005). Türkiye'de Çocukluğun Tarihi. İstanbul: İmge Yayınları.
• Onur, B. (2009). Türk Modernleşmesinde Çocuk. İstanbul: İmge Yayınları.
• Orbey, E. (Yöneten). (1975). Bizim Aile [Sinema Filmi].
• Ökten, Z. (Yöneten). (1974). Sürü [Sinema Filmi].
• Ökten, Z. (Yöneten). (1977). Çöpçüler Kralı [Sinema Filmi].
• Özkan, G. G. (2009). Türkiye'de Çocukluğun Politik İnşası. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Parker, A. (Yöneten). (1978). Geceyarısı Ekspresi (Midnight Express) [Sinema Filmi].
• Pembecioğlu, N. (2018). Türk ve Dünya Sinemasında Çocuk İmgesi. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Refiğ, H. (Yöneten). (1969). Bir Türk'e Gönül Verdim [Sinema Filmi].
• Scognamillo, G. (2003). Türk Sinema Tarihi. İstanbul: Kabalcı Yay.
• Seden, O. F. (Yöneten). (1977). Meryem ve Oğulları [Sinema Filmi].
• Seden, O. F. (Yöneten). (1978). Yüz Numaralı Adam [Sinema Filmi].
• Selçuk Mezarlığı, İzmir.Fotoğraflama: Menderes Akdağ . (05 Şubat 2021).
• Seriner, Y. (Yöneten). (1983). Kuduz [Sinema Filmi].
• Sertel, M. (2018, 01 17). 1970'lerde Antakya'da Günlük Yaşam. (M. Akdağ, Röportaj Yapan).
• Sinyard, N. (1992). Children in The Movies. Newyork: St. Martin's Press.
• Söke Asri Mezarlığı. (Mezar Tarihi: 1973, Fotoğraflama: 12 Ocak 2021).
• Tibet, K. (Yöneten). (1979). Şark Bülbülü [Sinema Filmi].
• Tiwari, N. (Yöneten). (2016). Dangal [Sinema Filmi].
• Toptan, K., & Hacıoğlu, E. G. (2017). Ağabey Köksal Toptan. Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi.
• UNICEF. (2021, Eylül 30). UNICEFTURK. https://www.unicefturk.org/yazi/tarihce adresinden alındı
• Ün, M. (Yöneten). (1980). Devlet Kuşu [Sinema Filmi].
• Yaşar, S. (1999). Başarmak Hem Kolay Hem Zordur. İzmir.
• Yeni Asır. ( 10 Haziran 1978).
• Yeni Asır. ( 16 Haziran 1978).
• Yeni Asır. ( 8 Ağustos 1978).
• Yeni Asır. (15 Temmuz 1978).
• Yeni Asır. (18 Temmuz 1978).
• Yeni Asır. (19 Haziran 1978).
• Yeni Asır. (20 Haziran 1978).
• Yeni Asır. (26 Temmuz 1978).
• Yeni Asır. (28 Haziran 1978).
• Yeni Asır, 18 Temmuz 1978. (tarih yok).
• Yılmaz, A. (Yöneten). (1964). Keşanlı Ali Destanı [Sinema Filmi].
• Yılmaz, A. (Yöneten). (1966). Ah Güzel İstanbul [Sinema Filmi].
• Yılmaz, A. (Yöneten). (1984). Bir Yudum Sevgi [Sinema Filmi].