İnflamasyon dokulara zarar veren herhangi
bir olaya karşı hasarı olabildiğince sınırlı tutmak ve nedeni ortadan kaldırmak
üzerine kurulu bir düzendir. Bu süreçte baş tehditleri içeriden metabolik,
romatizmal ve malign hastalıklar dışarıdan ise travma ve infeksiyon etkenleri
oluşturmaktadır. Pratik hekimlik hayatında inflamasyonu kantitatif olarak
değerlendirmek adına sıklıkla sedimantasyon ve C-reaktif protein (CRP) testleri kullanılmaktadır.
Sedimantasyon için normal değerin 50 yaş altı erkeklerde 15, kadınlarda 20
mm/saat; 50 yaş üzerinde ise erkeklerde 20 ve kadınlarda 30 mm/saat altında
olması beklenir. Sonucu çok çeşitli fizyolojik ya da prosedürel durumlar
etkilemektedir. İnflamatuar prosesin başlangıcında false negatif ya da sonunda
false pozitif sonuçlarla da karşılaşılabilmektedir. Sedimantasyon değeri
spesifik ve diagnostik olmamakla birlikte prognostik olabilmektedir. Ayrıca
hastalık varlığı, ciddiyeti ve aktivitesi hakkında fikir sunarak tekrarlanan
ölçümleriyle hastalık takiplerinde de yardımcı olabilmektedir. Yarılanma
ömrünün 4-6 gün kadar sürmesi nedeniyle takibinin genellikle haftalık sürelerle
yapılmasının uygun olacağı belirtilir. Bir çeşit akut faz proteini olan
C-reaktif proteinin sağlıklı bireylerdeki değeri ise ortalama 0,8 mg/L olup
toplumun çoğunluğunda 3 mg/L’nin altında seyretmektedir. Aterosklerozda intima tabakasında birikerek tüm
aşamalarda aktif rol oynadığının anlaşılmasıyla high sensitive C reaktif
protein (Hs-CRP) şeklindeki daha
düşük değerlerinin hassas bir şekilde ölçümü de devreye girmiştir. Burada 1,0 mg/L’den daha az değer kardiyovasküler olay açısından düşük riski, 3,0
mg/L üzerindeki sonuç yüksek riski ve aradaki değerler ise ortalama riski ifade
etmektedir. İkiye katlanma süresinin 8 saat sürmesi nedeniyle CRP yarı ömrünün 19 saat kadar olduğu belirtilmektedir.
Konsantrasyonları ile hastalığın ciddiyeti ve iki gün aralarla yapılan tedaviye
cevap kontrolleri arasında mükemmel korelasyon söz konusudur. Gerçek
inflamatuvar durumlarda her iki testin de birbirine paralel gitmesi beklenmekle
birlikte izole yüksekliklerde izlenebilmektedir. Bu makalede tarihsel
perspektifleriyle birlikte her iki testin özellikleri belirtilerek efektif
şekilde kullanılmaları ve değerlendirilmeleri anlatılmaya çalışılmıştır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | İç Hastalıkları |
Bölüm | Derleme |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 3 Ağustos 2019 |
Kabul Tarihi | 21 Haziran 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |