Türkiye’ye Göç Eden Telafer Türkmenlerinin Gündelik Hayat Pratikleri ve Mekân Algısı: Ankara Örneği

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 1, 85 - 118, 30.06.2022

Betül Ok Şehitoğlu , Murat Şahin

https://doi.org/10.32449/egetdid.976797

Öz

Göç olgusu içerisinde, insanları göçe zorlayan birçok sebep vardır. Göç, sadece bir topluluğun bir yerden başka yere taşınması olarak düşünüldüğünde eksik kalmaktadır. İnsan hareketliliğiyle pratikler ve mekânlar üzerinden gerçekleşen göç, toplumsal değişme ile birlikte ele alınmalıdır. Göçmenler çoğunlukla şehirlere göç ederek, yaşam alanı oluştururlar. Toplumsal, bireysel ilişki kurma biçimleri, kültür, etkileşim, üretim, tüketim ve alışveriş gibi birçok değişken hayatının parçası haline gelir. Bu araştırmada Ankara’da yaşayan Telafer Türkmenleri bağlamında, göçmenlerin gündelik hayat pratikleri ve mekân algısına yönelik durum çalışması gerçekleştirilmiş, amaçlı örneklem içerisinde kartopu ve ölçüt örneklem kullanılmıştır. Veriler 10 katılımcı (3 K,7 E) ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Veriler keşfedici analiz yöntemiyle tematik kodlama sonrası MAXQDA paket programında içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma; Telaferli göçmenlerin gündelik hayat pratikleri ve mekân algısı üzerinde etkin olan durumları ve hayat deneyimlerini açıklamayı amaçlamaktadır. Araştırma bulgularında; “Göç Deneyimi”, “Kimlik”, “Sosyal İlişkiler”, “Kurumlar”, “Gündelik Hayat Pratikleri” ve “Mekân Algısı” olmak üzere 6 tema ortaya çıkmıştır. Telafer Türkmenlerinin gündelik hayat pratiklerinin ve mekân algısının oluşmasında baskın olarak göçmen olmanın etkileri görülmekte, özel olarak Ankara’da yaşamanın da mekân algısını biçimlendirdiği gözlemlenmektedir. Araştırma göç literatüründe Ankara özelinde Telaferli Türkmenlerin yaşam ve varolma biçimlerini açıklaması ve yorumlaması açısından fayda sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

: Telafer Türkmenleri, Gündelik Hayat, Mekân Algısı, Ankara, Durum Çalışması

Kaynakça

• Referans1 Adıgüzel, Y. (2020). Göç Sosyolojisi, (4. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Referans2 Adler, P. A., Adler, P. & Fontana, A. (1987). “Everyday Life Sociology”, Annual Review of Sociology, pp. 217-236, ed. W. R. Scott and J.S. Short, Palo Alto: Annual Reviews.
• Referans3 Ağca-Varoğlu, F. G. (2020). Almanya’da Yüksek Nitelikli Göçmenlerin Gündelik Hayat Deneyimleri ve Baş Etme Süreçleri. Journal of Economy Culture and Society, 62, 23-46.
• Referans4 Akhtar, S. (2018). Göç ve Kimlik, Kargaşa, Sağaltım ve Dönüşüm, (Çeviren: Sedef Ayhan). İstanbul: Sfenks Kitap.
• Referans5 Alarçin, K. (2019). Uluslararası Göç Hareketlerinde Türkiye’nin Konumu; Uluslararası Göç ve İç Göçün Karşılaşması, Kentsel Gerilim: Şanlıurfa ve Gaziantep Örneği. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Referans6 Bakewell, O. (2015). Göç Kuramında Yapı ve Fail Kavramları Üzerine Bazı Görüşler. Göç Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 188-218.
• Referans7 Barem, Q. (2018). Telafer Mikrotoponimleri ve Dil İncelemesi. İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Lehçeleri Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Referans8 Beyaz, N. (2019). Türkiye’ye Sığınan Irak Türkmenlerinin Sosyal Hayata Uyumlarının İncelenmesi. Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Referans9 Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K. Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Referans10 Cabana, S. Gr. & Clark, J. J., (2011), “Introduction. Migration in Anthropology: Where We Stand”, Rethinking Antropological Perspectives On Migration. (Ed.) Cabana, S. G., Clark, J. J., Gainesville, University Press of Florida.
• Referans11 Chaney, David. (1999). Yaşam Tarzları, Dost Yayınları, Ankara.
• Referans12 Corley, K. G., & Gioia, D. A. (2011). Building theory about theory building: what constitutes a theoretical contribution?. Academy of management review, 36(1), 12-32.
• Referans13 Çatak, B. D. (2019). Gündelik Hayatta “Yerleşikler ve Dışarlıklar”: Suriyeliler ve Yerli Halkın Karşılaşmaları. Mersin: Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Referans14 Çiçekli, B. (2016). Yabancılar ve Mülteci Hukuku (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Referans15 Duman, B. & Aygün, F. T. (2017). Telaferli Türkmen Göçmenlerin Durumu ve Telafer’in Geleceği. Türkiye ORSAM Raporu, Nu: 215, Ekim. Ankara: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Referans16 Ekiyor, E. Y. (2017). Ulusaşırı Göç ve Toplumsal Alanda Sosyal Ağlar: ABD’de Yaşayan Türkler Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Referans17 Ertan, K. A. & Ertan, B. (2017). Türkiye’nin Göç Politikası. CONRESS, İktisadi ve Sosyal Bilimlerde Güncel Araştırmalar, Cilt: 1, Sayı: 2, 7-39.
• Referans18 Faist, T.(2003). Uluslararası Göç ve Ulusaşırı Toplumsal Alanlar. (Çev. A. Z. Gündoğan, C. Nacar). İstanbul: Bağlam.
• Referans19 Giddens, A. (2005). Sosyal Teorinin Temel Problemleri (Çeviren: Ü. Tatlıcan), İstanbul: Paradigma.
• Referans20 GİGM (Göç İdaresi Genel Müdürlüğü) (2021). https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 , Erişim Tarihi: 29.7.2021.
• Referans21 Gündüz, A. & Kalaycı, İ. (2016). Saddam Dönemi’nde Türkmen Göçleri, Ortadoğu’da Türkmenler (Irak-İran-Suriye) Sempozyumu, (Ed: Abdulhalik Bakır & Ahmet Altungök), Bilecik.
• Referans22 Güven, U. Z. (2018). Kültür, Gündelik Hayat ve Teatrallik İlişkisi Açısından Performans Antropolojisi. Antropoloji, (36), 103-123.
• Referans23 Heller, Agnes. (1984). Everyday Life, Routledge & Kegan Paul, New York.
• Referans24 Highmore, B. (2002). Everyday life and cultural studies. London and New York: Routledge.
• Referans25 IOM, BM Göç Kuruluşu. (2019). MCOF: Göç Krizi Operasyonel Çerçevesi IOM TÜRKİYE 2018-2019. https://turkey.iom.int/sites/default/files/sitreps/MCOF_TR.pdf , (Erişim: 12.04.2021).
• Referans26 Kalem Sili, A. (2015). Türk Çayına Süt Katmak: Londra da Yaşayan Türkiyeli Göçmenlerin Gündelik Hayatları. İnsan & Toplum, 5(10), 43-71.
• Referans27 Kartal, M. (2019). Telafer Türkmenlerinin 2014 Yılı Sonrasında Ankara’ya Düzensiz Göçü ve Karşılaştıkları Sosyal Sorunlar. Ankara: Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Sosyal Politika Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Referans28 Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi (Çeviren: Işık Ergüden). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Referans29 Lefebvre, H. (2016). Modern Dünyada Gündelik Hayat (Çev. Işın Gürbüz). İstanbul: Metis Yayınları.
• Referans30 Mardin, Ş. (2000). Bediüzzaman Said Nursi Olayı, Modern Türkiye’de Din ve Toplumsal Değişme, İletişim Yayınları: İstanbul.
• Referans31 Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, (Çev: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Referans32 Morrice, L. (2011). Being a refugee. Learning identity. A longitudinial study of refugess in UK. England: Trentham Books.
• Referans33 Neuman, W. L. (2012). Toplumsal Araştırma Yöntemleri - Nitel ve Nicel Yaklaşımlar I. Cilt (Çev. Sedef Özge), (Beşinci Baskı). İstanbul: Yayın Odası.
• Referans34 Sağlam, S. (2007). Türkiye'de İç Göç Olgusu ve Kentleşme. Hacettepe Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü (HÜTAD), 5, 33-44.
• Referans35 Sarı, R. M. (2018). Irak’tan Türkiye’ye Göç Etmek Zorunda Kalan Türkmenler Türkmenler Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Referans36 Sarıahmetoğlu, H. & Kamer, S. T. (2020). Yabancı Uyruklu Ortaokul Öğrencilerinin Eğitim Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlara İlişkin Görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 76, 1611-1630.
• Referans37 Tekeli, İ. (2014). Göç ve Ötesi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Referans38 Türk Kızılayı. (2017). 2017 Yılı Göç İstatistik Raporu. Türk Kızılayı Göç ve Mülteci Hizmetleri Müdürlüğü. https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/38492657_2017-yili-goc-istatistik-raporu-ocak-2018.pdf , (Erişim: 10.04.2021).
• Referans39 Yemen, A., Ölmez, Ü. & Oruç, S. (2017). Ankara’nın Göçmen Türkmenleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakülte Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 4, 1123-1142.
• Referans40 Yin, R. K. (2003). Case Study Research Design and Methods (3. Baskı). London: Sage Publications.