About the fact that Shota Rustaveli’s Work “The Knight in the Panther’s Skin” belongs to the Eastern Renaissance and was Created based on Turkish Folklore

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 2, 327 - 352, 28.12.2022

Salide Şerifova

https://doi.org/10.32449/egetdid.1179574

Öz

We are faced with the fact that the discussions on the identity and creativity of Shota Rustaveli, a product of the Eastern Renaissance, and his presentation as a Georgian poet, have nothing to do with Azerbaijani science.
Shota Rustaveli's activity is claimed to date back to the 12th century. İn this period, the manifestation of the Turkish language as a hereditary tradition of the Turkish language in the Georgian palaces was emphasized by researchers who could say their word in science.
İt is a historical fact that Shota Rustaveli's work “The Knight in the Panther's Skin” is tried to be claimed by many nations. The process of appropriation is most evident in Georgian and Persian literature. Both Georgian and foreign researchers emphasize that the work has been subjected to changes over the centuries in order to force it into possession. Researchers especially emphasize that changes in the work appear not only in shortening the work, but also in making additions to the work.
The poem written by Shota Rustaveli raises the question of what tradition the novel was created or could be based on. The fact that a literature that did not form any literary school in Georgian literature until Shota Rustaveli can set such a perfect example draws attention to the period in which that work was written. 12-13. Poems, verse novels, etc. in the 19th century Eastern literature. The genres developed widely, and the emergence of the Eastern Renaissance during this period highlights the creativity and personality of Shota Rustaveli. The Eastern Renaissance does not include Georgian literature. The Eastern Renaissance includes the literary medium of Azerbaijani Turks, Persian or Arabic literature among the peoples living in the Caucasus, and the literature and culture of Georgian and other peoples are outside the Eastern Renaissance.
İn Şota Rustaveli's work “The Knight in the Panther's Skin”, traditions, national holidays, etc., which have a special place in the life of Turkish people, are mentioned. is explained. is happening. For example, the mention of the Nevruz festival in the work... We should also note that after the work was “cut”, there are still sections about the Nevruz festival. The universe, peoples, nations, traditions, religions, etc. Shota Rustaveli, who has in-depth knowledge of the Nowruz festival, clarifies in her work as a person who knows the characteristics of the Nowruz festival.
Shota Rustaveli's “The Knight in the Panther's Skin” indicates a unified literary scene in the Caucasus in the Middle Ages. The peoples who wrote and created in this environment were shaped within the framework of the literature of the Turkish peoples. The literature of the non-Turkish peoples of the Caucasus is concerned only with the development of folklore and works of a religious nature in the absence of İslam. Religious genres also had their own systems. İt is important to examine the works of literary figures such as Shota Rustaveli in terms of literature and culture. Because this is important in terms of revealing the literary and cultural distortions of the peoples living in the Caucasus.

Anahtar Kelimeler

Shota Rustaveli, "The Knight in the Panther Skin", a novel in verse, Eastern Renaissance, Turkish folklore, appropriation

Şota Rustavelinin “Pələng dərisi geymiş pəhləvan” əsərinin Şərq intibahına aid olması və Türk folkloru əsasında yaradılması haqqında

Öz

Doğu Rönesansı'nın bir ürünü olan Şota Rustaveli'nin kimliği ve yaratıcılığı konusundaki tartışmaların ve onun Gürcü şairi olarak sunulmasının Azerbaycan bilimi ile ilgisi olmadığı gerçeğiyle karşı karşıyayız.
Şota Rustaveli'nin faaliyetinin 12. yüzyıla kadar uzandığı iddia ediliyor. Bu dönemde Türk dilinin kısaca kıpçagofilliyin kalıtsal bir gelenek olarak Gürcü saraylarında tezahürü, bilimde sözünü söyleyebilen araştırmacılar tarafından vurgulanmıştır.
Şota Rustaveli'nin “Kaplan Postlu Şövalye” adlı eserine birçok millet tarafından sahip çıkılmaya çalışıldığı tarihi bir gerçektir. Menimseme süreci en çok Gürcü ve Fars edebiyatında belirgindir. Hem Gürcü hem de yabancı araştırmacılar, eserin zorla sahiplenilmesi için yüzyıllar boyunca değişikliklere tabi tutulduğunu vurgulamaktadır. Araştırmacılar, eserdeki değişikliklerin sadece işin kısaltılmasında değil, esere eklemeler yapılmasında da karşımıza çıktığını özellikle vurgulamaktadır.
Şota Rustaveli'nin yazdığı şiir romanın hangi gelenek üzerine yaratıldığı veya oluşturulabileceği sorusunu gündeme getirir. Gürcü edebiyatında Şota Rustaveli'ye kadar herhangi bir edebiyat ekolü oluşturmayan bir edebiyatın bu kadar mükemmel bir örnek oluşturabilmesi, o eserin yazıldığı döneme dikkat çeker. 12-13. yüzyıl Doğu edebiyatında şiirler, manzum romanlar vb. türler yaygın olarak gelişmiştir ve bu dönemde Doğu Rönesansının ortaya çıkması, Şota Rustaveli'nin yaratıcılığına ve kişiliğine dikkat çeker. Doğu Rönesansı Gürcü edebiyatını içermez. Doğu Rönesansı, Kafkasya'da yaşayan halklar arasında Azerbaycan Türklerinin edebi ortamını, Farsça veya Arapça edebiyatını içerir ve Gürcü ve diğer halkların edebiyat ve kültürü Doğu Rönesansı'nın dışındadır.
Şota Rustaveli'nin “Kaplan Postlu Şövalye” adlı eserinde Türk insanının hayatında özel bir yeri olan gelenekler, milli bayramlar vb. anlatılmaktadır. gerçekleşiyor. Mesela eserde Nevruz bayramından söz edilmesi... Şunu da belirtmeliyiz ki eser "kesildikten" sonra hala Nevruz bayramıyla ilgili bölümler vardır. Evren, halklar, milletler, gelenekler, dinler vb. Nevruz bayramı hakkında derinlemesine bilgi sahibi olan Şota Rustaveli, eserinde Nevruz bayramının özelliklerini bilen bir kişi olarak açıklık getirir.
Şota Rustaveli'nin “Kaplan Postlu Şövalye”, Orta Çağ'da Kafkasya'da birleşik bir edebi ortamın olduğunu gösterir. Bu ortamda yazan ve yaratan halklar, Türk halklarının edebiyatı çerçevesinde şekillenmiştir. Kafkasya'nın Türk olmayan halklarının edebiyatı, yalnızca folklorun gelişimi ve İslam'ın yokluğunda dini nitelikteki eserler ile ilgilidir. Dini türlerin de kendi sistemleri vardı. Şota Rustaveli gibi edeblerin eserlerini edebiyat ve kültür açısından incelemek önemlidir. Çünkü bu, Kafkasya'da yaşayan halkların edebiyat ve kültür tahrifatını ortaya koyması açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Şota Rustaveli, "Kaplan Postlu Şövalye", şiir romanı, Doğu rönesansı, Türk folkloru, menimseme

Kaynakça

• Cəfərsoy İ. GÜRCÜLƏŞMİŞ AZƏRBAYCAN ŞAİRİ. Şota Uruztaveli. https://teref.az/kose/160600-gurculesmis-azerbaycan-sairi-sota-uruztaveli.html Cəfərsoy İ. İber və H’Ay folklorunda türk mifik təfəkkürünün izləri. “Xəzər Universiteti” nəşriyyatı, Bakı, 2014, 224 səh.; Həbibbəyli İ. Multikulturalizm yollarında: ədəbi-tarixi ənənələr və müasir dövr // Multikulturalizm yollarında: ədəbi-tarixi ənənələr və müasir dövr - Xəbərlər - Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi (nizamimuseum.az); https://www.rizvanhuseynov.com/2017/05/blog-post_15.html Kırzıoğlu M.F. Yukarı-Kür ve Çoruk boylarında KIPÇAKLAR, Ankara, 1992; Kurzweil F.G. (historian-orientalist, Moscow). Эпоха творчества Шота Руставели. Иран и Закавказье в XVII веке (THE ERA OF CREATIVITY SHOTA RUSTAVELI (IRAN AND TRANSCAUCASIA IN XVII CENTURY) https://klauzura.ru/2019/10/epoha-tvorchestva-shota-rustaveli-iran-i-zakavkaze-v-xvii-veke/; Rustaveli Ş. Pəlng dərisi geymiş pəhləvan. Bakı, “Avrasiya Press”, 2006, 232 səh.