18. Yüzyılın Sonunda Rusya’nın İskân Politikaları ve Osmanlı Rumlarının Rusya’ya Göçü

Yıl 2016, Cilt: 31 Sayı: 2, 543 - 568, 21.12.2016

Eyyub Şimşek

https://doi.org/10.18513/egetid.282837

Cited By: 2

Öz

18. yüzyıl, Osmanlı tarihinde
ilk büyük göç dalgasının yaşandığı dönem olmuştur. Rus Çarlığı’nın, Osmanlı İmparatorluğu’ndan
ele geçirdiği Kırım ve civarındaki toprakları içeren bölgenin demografik
yapısını köklü biçimde değiştirme politikası da etkili olmuştur. Rus Çarlığı bu
politikasını uygulamak için de öncelikle bölgenin güvenliğini sağlamak zorunda
kalmış ve bu çerçevede 1768-1774 Savaşı esnasında kendini destekleyen ve
bağımsızlık emelinde olan Osmanlı tebaası Rumların buraya göç etmelerini teşvik
etmiştir. Böylece Rusya, yerleşen Rumlardan hem askeri güç hem de onların Karadeniz’deki
denizcilik ve ticari tecrübelerinden faydalanmış olacaktı. Gerçekten de göç
eden Rumlar, 1800’lü yılların başlarına kadar geçen sürede yerleştirildikleri Özi
ile Aksu arasındaki bölgede, Rusya’nın Karadeniz’in kuzeyi ve Kırım’ı ilhak
ederek ellerinde tutmasında, önemli bir askeri gücü olarak görev yaptılar.
Diğer taraftan bu Rumlar Karadeniz’in uluslararası ticarete açılmasıyla birlikte
Rusya’nın Odessa ve Kerson gibi ilk ticaret merkezlerinin kurulmasında etkili
oldular.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, Rusya, Rumlar, Göç, 1768-1774 Savaşı

The Settlement Policies of Russia in the Late of 18th Century and Migration of Ottoman Greeks to Russia

Öz

The 18th century had been the period when the first massive migration
wave took place in Ottoman history. In these migrations, the policy of Russian Tsarist
to change the demographic structure of the region comprising Crimea and its
surrounding territory, which Russian Tsarist captured from the Ottoman Empire,
was also influential. Russian Tsarist in order to put this policy into practice
had to first ensure the security of the region and in this context she had
encouraged the migration of the Ottoman Greeks who supported Russia during the Ottoman-Russian
War of 1768-1774 to obtain their independence from the Ottoman Empire, to this
region. Thus, Russia would benefit from those Greeks who be placed in the
region as both militarily power and their maritime and trade experience in the
Black Sea. The Greeks indeed until the beginning of the 1800’s served as an
important military force df Russia in the region of the Ochakiv (Özi) and Aksu
where they had been settled while Russia annexed and kept the north of the
Black Sea and Crimea. Theses Ottoman Greeks later played important role in the
establishment of the first commacial centres df Russia such as Odessa and
Kerson when the Black Sea was openedr to international trade.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, Russia, Greeks, Migration, War of 1768-1774

Kaynakça

• Acar 2009 Kezban Acar, Ortaçağ’dan Sovyet Devrimi’ne Rusya, İstanbul, İletişim Yayınları.
• Açıkses ve Güher 2014 Erdal Açıkses - Ebru Güher, “Arşiv Belgeleri Işığında Anadolu’dan ABD’ye Ermeni Göçü (Elazığ/Harput İli Örneği”, Yeni Türkiye, 61, s.1138-1147.
• Alexander 1989 John T. Alexander, Catherine the Great Life and Legend, Oxford University Press, Oxford
• Arsh 1969 G. L. Arsh, “Greçeskaya Emigratsiya v Rossii v Kontse XVIII-naçale XIX v.”, Sovietskaya Etnografiya, 3, Moskva, s.85-95.
• Ascherson 2001 Neal Ascherson, Karadeniz, (Çev. Kudret Emiroğlu), İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Auerbach 1965 Hans Auerbach, Die Besiedelung der Sudukraine in den Jahren 1774-1787, Veröffentlichungen des Osteuropa-Institutes München, Wiesbaden.
• Aygün 2016 Necmettin Aygün, Karadeniz Coğrafyasından Osmanlı Ekonomisine Bakış, II Karadeniz’den Akdeniz’e Ticaret ve Taşımacılık İlişkileri, Sanayi ve Ticaret Odası, Trabzon