Öz
Kıbrıs, Akdeniz’de bulunduğu özel konum nedeniyle tarih boyunca birçok
medeniyetin ilgisini çekmiştir. Ada, 16. yüzyılın ikinci çeyreğinde Osmanlı
yönetimine, 19. yüzyılın sonlarına doğru ise İngiltere idaresine girmiştir.
Osmanlı Devleti’nin adayı fethetmesiyle birlikte Doğu Akdeniz’in bu güzide
yerinde de Türk varlığı başlamış ve günümüze kadar yaşamaya devam etmiştir.
1877-78 Osmanlı Rus Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti’nin Rus Çarlığına
yenilmesi Akdeniz’deki dengeleri de değiştirmiştir. Birleşik Krallık Rusya
karşısında yeni bir stratejik güvenlik konseptine geçtiği için savunma hattını
Karadeniz’den Akdeniz’e çekmiş ve bu bağlamda adayı Osmanlı İmparatorluğu’ndan
almıştır. İngilizler ada idaresini kontrol etmeye başladıktan sonra ilk
düzenlemeye gittikleri konulardan birisi de eğitim olmuştur. İlk başlarda
İngilizler adada yaşayan toplumların tepkisini çekmemek için var olan eğitim
yapısında çok fazla değişikliğe gitmemişlerdir. Fakat ilerleyen yıllarda adayı
daha merkeziyetçi bir idari yapı ile yöneterek kendilerine bağlı topluluklar
yaratmak istemişlerdir. İngiliz idaresinde İngiltere’ye bağlı kalan Kıbrıslı
Türk eğitimcilerden biri de İbrahim Hakkı’dır. İbrahim Bey, 1904 yılında Maarif
Dairesinde Müfettiş Muavini olarak göreve başlayarak sırasıyla Müslüman/Türk
Maarif Encümenliği Tercümanı ve Türk Okulları Müfettişliği görevlerinde
bulunmuştur. Uzun yıllar müfettişlik görevini sürdüren İbrahim Hakkı Bey, bu
görevinden 1949 yılında emekli olmuştur. Bu arada İbrahim Hakkı yazdığı ders
kitaplarıyla da Kıbrıs Türk eğitim hayatına önemli katkılar sağlamıştır. Sonuç
olarak İbrahim Bey’in Kıbrıs eğitim tarihine birçok yönden etkisi olmuştur.
Anahtar Kelimeler
İbrahim Hakkı Kıbrıs Eğitim Tarihi Müfettiş Birleşik Krallık
Kaynakça
- Akcansoy vd. 2012 Yurdagül Akcansoy - Ayten Koruroğlu - Gülçin Ertaç, Kıbrıs Türk Basın Tarihi. Lefkoşa Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği Yayınları.
- Akün 1995 Ömer Faruk Akün, “İsmail Hikmet Ertaylan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. XI, İstanbul, s.309-312.
- An 1997 Ahmet An, Kıbrıs’ta Türkçe Basılmış Kitaplar Listesi (1878-1997). Ankara: K.K.T.C Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
- An 2002 Ahmet An, Kıbrıs’ın Yetiştirdiği Değerler. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Armaoğlu 2006 Fahir Armaoğlu, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), İstanbul: Alkım Yayınları.
- Ateşin 1999 Hüseyin Mehmet Ateşin, Kıbrıslı “Müslüman”ların “Türk”leşme ve “Laik”leşme Serüveni (1925-1975). İstanbul: Marifet Yayınları.
- Behçet 1969 Hasan Behçet, Kıbrıs Türk Maarif Tarihi. Lefkoşa.
Öz
Throughout history, Cyprus has attracted many
civilizations due to its unique location in the Mediterranean. The island
entered into Ottoman administration in 1571 and was subsequently ruled by the
British from 1878. The defeat of the Ottoman Empire by the Russian tsarists
after the Ottoman Russian War (1877-78) also shifted the balance in the
Mediterranean. Since
the United Kingdom switched to a new strategic security concept against Russia,
it drew a defensive line from the Black Sea to the Mediterranean and, in this context;
it removed the island from the Ottoman Empire.
One of the areas that the British had to reorganize after they assumed control
of the island’s administration was education. At first, the British did not
make fundamental changes to in the existing educational framework in order to
avoid any reaction by the people on the island. The British governed the island
using a more centralist administrative structure to create groups that were
dependent on the UK. Under the British administration, one of the Turkish Cypriot educators was Ibrahim
Hakkı. In 1904, Mr. Ibrahim started his duty as a Vice Inspector in the Office
of Education and served as an Interpreter for the Committee of Turkish/Muslim
Education and Inspector of Turkish Schools. Mr. Hakkı, who served as an
inspector for many years, retired from this position in 1949. Moreover, through
his textbooks, Ibrahim Hakkı made important contributions to the Turkish
Cypriot educational system. As a result, Mr. Ibrahim had a significant influence
on the history of Cyprus education.
Anahtar Kelimeler
Ibrahim Hakkı Cyprus History of Education Inspector United Kingdom
Kaynakça
- Akcansoy vd. 2012 Yurdagül Akcansoy - Ayten Koruroğlu - Gülçin Ertaç, Kıbrıs Türk Basın Tarihi. Lefkoşa Kıbrıs Türk Gazeteciler Birliği Yayınları.
- Akün 1995 Ömer Faruk Akün, “İsmail Hikmet Ertaylan”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. XI, İstanbul, s.309-312.
- An 1997 Ahmet An, Kıbrıs’ta Türkçe Basılmış Kitaplar Listesi (1878-1997). Ankara: K.K.T.C Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
- An 2002 Ahmet An, Kıbrıs’ın Yetiştirdiği Değerler. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Armaoğlu 2006 Fahir Armaoğlu, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), İstanbul: Alkım Yayınları.
- Ateşin 1999 Hüseyin Mehmet Ateşin, Kıbrıslı “Müslüman”ların “Türk”leşme ve “Laik”leşme Serüveni (1925-1975). İstanbul: Marifet Yayınları.
- Behçet 1969 Hasan Behçet, Kıbrıs Türk Maarif Tarihi. Lefkoşa.
Ayrıntılar
| Bölüm | MAKALELER |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Temmuz 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 32 Sayı: 1 |
