Öz
About Festival Scenes on Saymali Tash Petroglyphs Not only in Saymali Tash in Kyrgyzstan, but anywhere in Eurasian step belt, affected by Turkic culture, rock carvings (petroglyphs) can be found. In those glyphs anything can be subject: daily life acts, ritual performances or just a single inscription (tamga) which identify the area to specific tribe. Our research focused on festival scenes based on Saymali Tash. While the academicians prefer to use “ritual dance” to explain those glyphs yet it is not clear. So we want to put a new idea about why those people perform such as ritual. It is relatively rare if compared to archaeological artifacts and there is no sign left about their function from the people who carved them. That is why it is quite hard to reach definite conclusion. Article tries to explain, what may be the reason and what is the specific carving time of those glyphs, with the help of neighboring countries customs and with the interpretation of one of the oldest Turkish legend
Anahtar Kelimeler
Saymali Tash Petroglyphs Turkish Culture Ergenekon Hieros Gamos Steppe culture
Kaynakça
- Alimov 2004
- John Andrew Boyle, “Rashid al-Din: The First World Historian”, IRAN, Vol. 9, s.19-26. Çağatay ve Tezcan 1976
- Saadet Uluçay – Semih Tezcan, “Köktürk Tarihinin Çok Önemli Bir Belgesi: Sogutça Bugut Yazıtı”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten, 217, 1975-1976, s.245-252.
- Redaktor: M.B. Piotrovskıy, Stepi Evrazii v Drevnosti i Srednevekovye - II, Sankt Petersburg. Robert Jerome Smith, “Festivals and Celebrations”, Folklore and Folklife, Chicago University Pres, Chicago, s.159-172. Servet Somuncuoğlu, Saymalı Taş, İstanbul. K. Tashbayeva - M. Khujanazarov - V. Ranov - Z. Samashev, Petroglyphs of Central Asia, Bishkek 2001.
- Ahmet Taşağıl, Gök-Türkler, Ankara. Talat Tekin, Orhon Yazıtları, Ankara. Dursun Yıldırım, “[Ergene Kon] = [Erkin Kün] mü?”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı, (1997), s.61-149.
- Naciye Yıldız, “Nevruz Adlandırmaları”, Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi, Ed. M. Öcal Oğuz, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara, s.37-42.
Öz
Sadece Kırgızistan’daki Saymalı Taş’ta değil, göçer Türk kültürü içinde kalmış bütün coğrafyalarda kaya resimlerine rastlanmaktadır. Bu kaya resimlerinin bazıları gündelik bir takım uğraşıları aktarırken, bazısı ritüel konuları aktarmakta, kimisi de bulunduğu coğrafyanın hangi boya ait olduğunu ifade eden damgalardan oluşmaktadır. Makalemiz Saymalı Taş’ta bulanan toy (şenlik) sahnelerini konu edinmiştir. Bu konuyu araştıran akademisyenlerin yorumları genel olarak “ritüel dans” oldukları üzerinedir. Ancak maalesef bu ritüelin ne ile ilgili olduğu yolunda detaylı bir açıklama yapmaktan kaçınırlar. Malzemenin maddi kültür verileri ile karşılaştırıldığında görece az olması, kaya resimlerini yapan toplumların bunları ne amaçla yapmış olduklarını yazmamış olmaları belki bizim de kesin bir sonuca ulaşmamızı engellemektedir. Makale bu sahnelerin ne için ve ne zaman yapılmış olabileceğini, yerleşik kültürlerin adetleri ile karşılaştırarak eski bir efsanenin yardımıyla açıklamaya çalışmaktadır
Anahtar Kelimeler
Saymalı Taş Kaya Resimleri Türk Kültürü Ergenekon Kutsal Evlilik Bozkır kültürü
Kaynakça
- Alimov 2004
- John Andrew Boyle, “Rashid al-Din: The First World Historian”, IRAN, Vol. 9, s.19-26. Çağatay ve Tezcan 1976
- Saadet Uluçay – Semih Tezcan, “Köktürk Tarihinin Çok Önemli Bir Belgesi: Sogutça Bugut Yazıtı”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten, 217, 1975-1976, s.245-252.
- Redaktor: M.B. Piotrovskıy, Stepi Evrazii v Drevnosti i Srednevekovye - II, Sankt Petersburg. Robert Jerome Smith, “Festivals and Celebrations”, Folklore and Folklife, Chicago University Pres, Chicago, s.159-172. Servet Somuncuoğlu, Saymalı Taş, İstanbul. K. Tashbayeva - M. Khujanazarov - V. Ranov - Z. Samashev, Petroglyphs of Central Asia, Bishkek 2001.
- Ahmet Taşağıl, Gök-Türkler, Ankara. Talat Tekin, Orhon Yazıtları, Ankara. Dursun Yıldırım, “[Ergene Kon] = [Erkin Kün] mü?”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı, (1997), s.61-149.
- Naciye Yıldız, “Nevruz Adlandırmaları”, Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi, Ed. M. Öcal Oğuz, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara, s.37-42.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 28 Sayı: 1 |