Karadeniz’de Avlanan Tirsi Balığı (Alosa immaculata Bennett, 1835)’nın Yaş ve Boy Kompozisyonundan Büyüme ve Populasyon Parametrelerinin Tahmini

Yıl 2018, Cilt: 14 Sayı: 2, 102 - 112, 01.06.2018

Süleyman Özdemir

https://doi.org/10.22392/egirdir.350250

Öz

Bu çalışmada
Orta Karadeniz kıyılarında avlanan tirsi (Alosa
immaculata) balıklarının boy ve yaş kompozisyonundan büyüme ve populasyon
parametreleri tahmin edilmiştir. Ekim 2011-Mayıs 2012 tarihleri arasında yürütülen
araştırmada boy kompozisyonu verileri için toplam 2265 adet balık, yaş tayini
için toplam 233
adet balık incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre tirsi balığının ortalama boyu
32.8±0.11 cm, ortalama ağırlığı 58,1±1,52 g olarak boy ağırlık ilişkisi ise
W=0.0044L^3.1494 şeklinde hesaplanmıştır. . Türün büyüme ve
populasyon parametreleri sırasıyla boy kompozisyonunda L_∞ = 40.06
cm, K= 0.32 ve Z= 1.20, M= 0.51, F= 0.69, E= 0.57 olarak tahmin edilmiştir. Yaş
kompozisyonundan ise L_∞ = 33.76 cm, K= 0.29 ve Z= 1.65, M= 0.52, F=
1.13, E= 0.65 değerleri tahmin edilmiştir. Pelajik balıkları için optimum işletme
oranı (E= 0.5) dikkate alındığında yaş ve boy kompozisyonundan elde edilen E değerine
göre Karadeniz’de tirsi balığı stoklarının üzerinde bir av
baskısı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Tirsi, büyüme, populasyon parametreleri, yaş kompozisyonu, boy kompozisyonu

Estimation of Growth and Population Parameters using Age and Length Composition of Allis shad (Alosa immaculata Bennett, 1835) captured in the Black Sea

Öz

In this study, growth and population parameters were estimated using age and length composition of allis
shad (Alosa immaculata) captured in Middle Black Sea coasts. The study was carried out between October
2011 and May 2012. A total 2265 fish for length composition and 233 fish for age composition were
investigated in the study. According to results, length-weight relationship, average length and weight of allis
shad were determined W=0.0044L3.1494, 19.5±0.09 cm, 58.8±1.09 g respectively. Growth, mortality and
exploited rates for length and age composition of allis shad were estimated L∞ = 40.06 cm, K= 0.32 year-1
, t0=
-1.82 and Z= 1.20 year-1
, M= 0.51 year-1
, F= 0.69 year-1
, E= 0.57; L∞ = 33.76 cm, K= 0.29 year-1
, t0= -2.73
and Z= 1.28 year-1
, M= 0.52 year-1
, F= 0.76 year-1
, E= 0.59 respectively. It can be concluded that there is high
over-fishing on allis shad stocks in the Black Sea for E rate estimated to age and length composition, when the
optimum exploitation rate for pelagic species is considered (E=0.5).

Anahtar Kelimeler

Allis shad Alosa immaculata, growth, age, mortality rate

Kaynakça

• Aprahamian, M. W., Aprahamian, C. D., Baglinière, J. L., Sabatié, R., & Alexandrino, P. (2003). Alosa alosa and Alosa fallax spp. Literature Review and Bibliography. R&D Technical Report W1-014/TR, ISBN 1844321096. Published by Environment Agency, Rio House,Waterside Drive, Aztec West, Almondsbury, Bristol.
• Çelik, Ö., & Torcu, H. (2000). Ege Denizi, Edremit Körfezi barbunya balığı (Mullus barbatus Linnaeus, 1758)’nın biyolojisi üzerine araştırmalar. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 24,287–295.
• Douchement, C. (1981). The French rivers shad Alosa fallax Lacépède, 1803 and Alosa alosa Linne, 1758. Biometry, Eco-biology: Population autonomy. Doctorate Thesis, 377 pp. Montpellier: Université des Sciences et Techniques du Languedoc Montpellier.
• Ergüden, D., Turan, C., & Çevik, C. (2007). The growth features of pontic shad Alosa pontica (Eichwald, 1838) in the Sea of Marmara, Turkey. Journal of Biological Sciences, 7(4), 685-688.
• Erkoyuncu, İ. 1995. Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları, Yayın No, 95:265.
• Furnestin, J. (1952). L'Alose d'El Kansera, cas d'une adaptation totale d'une espèce anadrome aux eaux douces. Comptes Rendues de l'Académie de Sciences de Paris 234, 2018-2020.
• Gordo, L. (2002). Growth characteristics of an anadromous and a landlocked population of allis shad, Alosa alosa, from the River Mondego, Portugal. In: Freshwater Fish Conservation: Options for the Future. (Collares-Pereira, M. J., Coelho, M. M and Cowx, I. G. ed.), 113-120. Oxford:Fishing News Books.
• Gulland, J. A. (1966). Manual of sampling and statistical methods for fisheries biology, Part 1. Sampling methods. FAO, Manual in Fishery Science No:3.
• Ibănescu, D. C., Popescu, A., & Nica. A. (2016). Estimation of growth and mortality parameters of the pontic shad (Alosa immaculata Bennett, 1835) in Romanian section of the Danube River. Lucrări Ştiinţifice-Seria Zootehnie, 285-289.
• Kalaycı, F., Samsun, N., Bilgin, S., & Samsun, O. (2007). Length-weight relationship of 10 fish species caught by bottom trawl and midwater trawl from the Middle Black Sea, Turkey. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 7, 33-36.
• Kolarov, P. (1991). Alosa pontica pontica (Eichwald, 1938). In: H. Hoestlandt (Ed.), The freshwater fishes of Europe. Clupeidae, Anguillidae, 2, 338–387.
• Özdemir, S., Erdem, Y., & Sümer, Ç. (2006). Kalkan (Psetta maxima, Linneaus, 1758) ve mezgit (Merlangius merlangus euxinus, Nordman 1840) balıklarının yaş ve boy kompozisyonundan hesaplanan bazı populasyon parametrelerinin karşılaştırılması. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1), 71–75.
• Özdemir, S., Erdem, E., Birinci Özdemir, Z., & Şahin, D. (2009). Karadeniz’de avlanan pelajik türlerden istavrit (Trachurus trachurus), lüfer (Pomatomus saltatrix) ve tirsi (Alosa alosa) balıklarının boy kompozisyonundan populasyon parametrelerinin tahmini, F.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 21(1), 1-8.
• Özdemir S., Erdem, E., Aksu, H., & Birinci-Özdemir, Z. (2010). Çift tekne ile çekilen ortasu trolü ile avlanan bazı pelajik türlerin av kompozisyonu ve boy-ağırlık ilişkilerinin belirlenmesi. J.FisheriesSciences.com. 4(4), 427-436.
• Özdemir, S., Erdem, E., & Aksu, H. (2011). Karadeniz’de ortasu trolü ve demersal trol ile avlanan tirsi (Alosa tanaica)’ nin av verimi ve boy kompozisyonunun karşılaştırılması. XVI. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu, Özet Kitabı, 140s.
• Pauly, D., (1980). A selection of simple methods for the assesment of tropical fish stocks, FAO Fisheries Circular 729, 54.
• Pauly, D., (1984). Fish population dynamics in tropical waters: A manual for use with programmable calculators. International Center for Living Aquatic Resources Management (ICLARM), Studies and Reviews 8.
• Polat, N., & Gümüş, A. (1996). Agening of whiting (Merlangus merlangus euxinus Nord., 1840) based on broken and burnt otolith. Fisheries Research, 28, 231-236.
• Ricker, W. E. (1975). Computation and interpretation of biology statistics of fish populations. Bull. Fish Res. Board Can. 191, 382.
• Sabatié, M-R., (1990). Croissance linéaire de l'alose vraie, Alosa alosa Linné, 1758 (Clupeidae), dans l'oued sebou (Façade nord-Atlantique du Maroc). Cybium 14(2), 131-142.
• Sabatié, M-R., (1993). Ecological andbiological researches on shad in Marocco (Alosa alosa Linné, 1758 and Alosa fallax Lacépède, 1803), fishing and taxonomy of Atlantic populations, bioecology of shad in Sebou River. Doctorate Thesis, 326 pp. Université de Bretagne Occidentale en Océanologie Biologique
• Samsun, N., Kalaycı, F., Samsun, O., & Bilgin, S., (2006). Samsun Körfezi’nde Avlanan İstavrit (Trachurus trachurus L., 1758) Balığının Bazı Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23, 481-486.
• Savaş, Y., & Polat, N. (2011). Length-weight relationship and condition factor of pontic shad, Alosa immaculata (Pisces: Clupeidae) from the Southern Black Sea. Research Journal of Fisheries and Hydrobiology, 6(2), 49-53.
• Sparre, P., & Venema, S. C. (1998). Introduction to tropical fish stock assessment Part 1: Manual, FAO, Fisheries Technical Paper, 306/1, Review 2.
• Tiraşin, M., (1993). Balık populasyonlarının büyüme parametrelerinin araştırılması. Turkish. Journal of Zoology, 17, 29- 82.
• TÜİK, (2016). Su ürünleri istatistikleri 2015, Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara
• Wetherall, F. A., Polovina, J. J., & Ralston, S. (1987). Estimating growth and mortality in steady state fish stocks from lenght-frequency data. (In Pauly, D. and Morgan G.R. 1987. Lenght based methods in fisheries research, International Center for Living Aquatic Resources Management (ICLARM) Conference Proceedings. 13, 53-74.