Fen Liselerinde Yönetici Öğretmen İlişkilerinde Karşılaşılan Sorunlar (Ege Bölgesi Örneklemi)

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 31 - 60, 16.04.2020

Vedat Aksoy , Ruhi Sarpkaya

Öz

Toplumların sosyo-ekonomik gelişmesi bakımından etkin olan unsurların başında eğitim sisteminin olduğu yaygın ve yerinde bir kanıdır. Eğitim sisteminin temel girdilerinden olan öğrencilerin planlanan hedeflere ulaşmasında öğretmenlere büyük görev düşmektedir. Eğitim sisteminde yönetim ise öğretmenlere uygun çalışma ortamı sağlamakla yükümlü makamdır. Bu bağlamda öğretmen ile kurum yönetimi arasındaki gerek bürokratik gerekse beşeri ilişkiler kurum başarısını etkilemektedir. Araştırma fen lisesi öğretmenlerinin “Yönetici-Öğretmen İlişkilerinde Karşılaşılan Sorunlara” ilişkin görüşlerini ortaya çıkarmayı amaçlayan betimsel bir araştırmadır. Araştırma evreni 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Ege Bölgesi’nde bulunan 31 kamu fen lisesinde görev yapan 320 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda; İzmir ve Aydın ilindeki görev yapan öğretmenlerin diğer illerde görev yapanlara göre yönetici-öğretmen ilişkilerinde daha fazla sorun yaşadıkları saptanmıştır. Yöneticiler ile öğretmenler arasında siyasi ve sendikal olarak kutuplaşmaların olduğu görülmüştür. Öğretmen algılarına göre sendika güdümünde yapılan yönetici atamaları yönetici ile öğretmen arasında sorunların oluşmasına neden olmaktadır. Ölçek maddeleri arasında en önemli iletişim sorununun ise “Yöneticilerin öğretmenlerin eleştirilerine açık olmamaları.” olduğu görülmüştür. Ölçeğin genelinde, öğretmen görüşlerine göre yönetici-öğretmen ilişkilerinde karşılaşılan sorunlar orta düzeydedir.

Anahtar Kelimeler

Fen lisesi, yönetici, öğretmen, insan ilişkileri, sorunlar

Kaynakça

• Açıkalın, A.(1998). Toplumsal Kuramsal ve Teknik Yönleriyle Okul Yöneticiliği (4. baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Açıkel, G.(2010). Ortaöğretim Kurumlarında Yönetici Öğretmen İletişimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aksoy, V.(2015). İnternet bağımlılığı ve sosyal ağ kullanım düzeylerinin fen lisesi öğrencilerinin demografik özelliklerine göre değişimi ve akademik başarılarına etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(19), 365-383
• Aksoy, V.(2016). Eğitim örgütlerinde meritokrasi ihlali sonucu oluşan yeni bir liderlik: hafi liderlik. Akademik Bakış Dergisi, 54, 204-215
• Aksu, M.B.(1996). İnsan ilişkilerinde bir boyut: grup davranışı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2, 315-328
• Araç, İ.(2014). Okulda iletişim. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aydın, M.(2000). Eğitim yönetimi (6. baskı). Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Aydın, M.(2011). Çağdaş eğitim denetimi (6. baskı). Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Aziz, A.(1982). Toplumsallaşma ve Kitlesel İletişim. Ankara: Ankara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksek Okulu Yayınları No:2
• Başaran, İ.E.(1981). Beş bakanlıktaki yönetmenlerin yönetimde insan ilişkilerine ilişkin tutumları (araştırma özeti). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 14(1)
• Başaran, İ.E.(1992). Eğitim psikolojisi modern eğitimin psikolojik temelleri (12. baskı). Ankara: Gül Yayınevi.
• Başaran, İ.E.(1998). Yönetimde insan ilişkileri yönetsel davranış. Ankara: Gül Yayınevi.
• Başpınar, N.Ö. ve Bayramlı, Ü.Ü.(2008). Büro yönetimi. Ankara: Nobel yayınları.
• Başyiğit, A.(2006). Örgütsel iletişimin örgütsel bağlılık üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Bayrak, C.(1992). Eğitim Yüksekokullarında Örgütsel Değişme. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No:547
• Beatty, B.R.(2000). Emotion Matters In Educational Leadership. Sdney, Australia: Australian Association For Research İn Education Annual Conference. Dec 3-8.
• Bilen, M.(2000). İnsan ilişkileri 1. Ankara: Ecem Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, Z.(2000). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (11. baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, Z.(1982). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (6. baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları No: 107
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F.(2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (18. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, H.(2005). Organizasyon ve yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi
• Can, A.(2014). Spss ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Cevat, A.(1983). Üniversite yönetiminde iletişim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(2)
• Çelik, V.(2002). Okul kültürü ve yönetimi (3. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çiftli, S.(2013). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin İletişim Yeterlilikleri (Samsun İli Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü
• Dewatripont, M. ve Tirole, J.(2004). Modes of Communication. Journal of Economy 113: 1217-1238
• Deryakulu, D.(1992). Eğitim İletişimi Kavramı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi Cilt: 26 Sayı: 1
• Dökmen, Ü.(2004). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık
• Erdoğan, İ.(2006). Eğitim ve okul yönetimi (6. baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık
• Eren, E.(1998). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (5. baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Ersoy, S.(2006). İlköğretim Okullarında Yönetici ve Öğretmenler Arasındaki İletişim Sorunları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Engin, D.(2007). Kurum İçi İletişimde Yeni Normal. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fırat, M., Yurdakul, I.K. ve Ersoy, A.(2014). Bir Eğitim Teknolojisi Araştırmasına Dayalı Olarak Karma Yöntem Araştırması Deneyimi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 2-1, ss65-86
• Gönenç, E.Ö.(2002). Kitle Kültürü ve Kitle İletişimi. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, sayı 13
• Güler, A.(2006). İlköğretim okullarında yönetici-öğretmen ilişkilerinde sorun yaratan konular (Bingöl örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Gürgen, H.(2008). Örgüt içi iletişim. N. A. Yüksel, (Ed), İletişim bilgisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1758.
• Gürsel, M.(2003). Okul yönetimi. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Güngör, N.(2013). İletişime giriş (2. baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• İlgar, L.(1996). Eğitim yönetimi okul yönetimi sınıf yönetimi (1. baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Izgar, H.(2001). Okul yöneticilinde tükenmişlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, Y.K.(1979). Eğitim Yönetimi Kuram ve Türkiye’deki Uygulama. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, No: 181
• Kılınç, T.(1985). Örgütlerde çatışma: mahiyeti ve nedenleri. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 4
• Milton, P. M. (2011). Educational leadership and school culture: a study of the perceptions of effective leadership. Yayınlanmamış doktora tezi. UMİ dissertation publishing. Imprint.
• Nartgün, Ş.S. ve Çakmak, Y.(2012). Meslek liselerinde yöneticiler ve öğretmenler arasındaki iletişim sorunları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(1)
• Nazik, M.H. ve Bayazıt, A.(2005). İnsan ilişkileri ve iletişim. İstanbul: Ya-Pa Yayıncılık.
• Önür, N.(2002). Küreselleşen dünyada iletişim ve toplum. Ankara: Alp Yayınları.
• Özodaşık, M.(2012). Halkla İlişkiler ve İletişim. (Ed. F.Seçil Banar), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No:2682
• Pearson, J.C. ve Nelson, P.E.(2000). An Introduction to Human Communication Understanding and Sharing. New York: McGraw Hill.
• Sabuncuoğlu Z. ve Tüz, M.(1996). Örgütsel psikoloji. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Sabuncuoğlu, Z.(2009). İnsan kaynakları yönetimi. Bursa: Furkan Ofset.
• Sağsan, M.(2002). Örgütsel seçimlerde küme modeli: insan ilişkileri, bilgi yönetimi ve örgütsel öğrenmenin ara kesitinde “insan”. Bilim Dünyası, 3(2), 1-33
• Sarpkaya, R.(2002), Eğitim Örgütlerinde Çatışma Yönetimi ve Bir Örnek Olay. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi Sayı: 31
• Shahrill, M.(2014). Exploring Educational Administration: The Relationship between Leadership and Management. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences 4(1), ISSN: 2222-6990
• Şaşı, M.(2008). Ortaöğretim kurumlarındaki öğretmen ve diğer personelin okul müdürüyle iletişimlerinde karşılaştıkları yönetimsel sorunlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Şimşek, M.Ş.(2002). Yönetim ve organizasyon. Konya: Günay Ofset.
• Şimşek, Y. ve Altınkurt, Y.(2009). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin okul müdürlerinin iletişim becerilerine ilişkin görüşleri. Akademik Bakış Dergisi, Sayı 17
• Tarakçıoğlu, S., Sökmen, A. ve Boylu, Y.(2010). Motivasyon Araçlarının Değerlendirilmesi: Ankara’da Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi 2/1 (2010) 3-20
• Tortop, N.(1994). Personel yönetimi. Ankara: Yargı Yayınları.
• Tredgold, R.F.(?). Çağdaş çalışma düzeninde kişiler arası iletişim. Çev. C. Aykan. İstanbul: Mert Yayıncılık
• Tutar, H. ve Altınöz, M.(2005). Büro yönetimi ve iletişim teknikleri. Ankara: Seçkin yayınları.
• Yıldırım, S.(2007). Motivasyon ve çalışma yaşamında motivasyonun önemi. Yüksek Lisans Projesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Yüksel, İ.(2002). İşletmelerde insan ilişkilerinin verimlilik üzerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zıllıoğlu, M.(2010). İletişim nedir? İstanbul: Cem Yayınevi.
• Türk Dil Kurumu (2015). İletişim Tanımı.16/08/2015 http://tdk.gov.tr/index.php? option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.55d068b1695bc6.07927738
• Resmi Gazete (1999). Fen Liseleri Yönetmeliği. Yayım tarihi: 10.01.1999 Sayı: 23579
• Resmi Gazete (2006). Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Spor Liseleri ile Her Türdeki Anadolu Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi ve Atamalarına Dair Yönetmelik. Yayım tarihi: 20/10/2006 Sayı: 26325
• Resmi Gazete (2012). Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği. Yayım tarihi: 09.02.2012 Sayı: 28199