Metaphoric Perceptions of Teachers and Administrators Working in Secondary Schools Regarding Guidance Teacher / Psychological Counselor

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 414 - 430, 19.10.2021

Oğuz Gürbüztürk , Sevda Koç Akran , Burcu Köker Çirkin

https://doi.org/10.53506/egitim.975655

Öz

The aim of this study is to determine the metaphors developed by teachers and administrators working in secondary schools regarding the concept of "guidance teacher / psychological counselor". Phenomenology, one of the qualitative research models, was used in the study. The study group of this study consisted of 74 teachers and 11 administrators working in secondary schools in the center of Siirt Province in the spring semester of the 2020-2021 academic year. In this study, the metaphors of teachers and administrators about the concept of "guidance teacher/psychological counselor" were determined by a semi-structured interview form. In the form, teachers and administrators were asked to complete the sentence that "guidance teacher / psychological counselor is like ……. /similar to; Because…….". The data obtained here were subjected to content analysis." The formula [Agreement / (Agreement + Disagreement) x 100] was used for the reliability of this study. The reliability value between the coders with the formula used was calculated as 91%. At the end of this study, it was determined that teachers and administrators working in secondary schools produced 66 different metaphors for the concept of “guidance teacher/psychological counselor". The metaphors produced were classified in 8 categories. The categories that produced the most metaphors were determined as "guiding", "therapeutic" and "problem solver", respectively. According to the results of this research, it was concluded that the teachers and administrators working in secondary schools generally have a positive opinion about guidance teacher/psychological counselor.

Anahtar Kelimeler

Teacher, Guidance teacher / psychological counselor, Metaphor.

Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenler ve Yöneticilerin Rehber Öğretmen/Psikolojik Danışmana İlişkin Metaforik Algıları

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokullarda görev yapan öğretmen ve yöneticilerin “rehber öğretmen/psikolojik danışman” kavramıyla ilgili geliştirdikleri metaforları belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma modellerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Siirt İl Merkezindeki ortaokullarda görev yapan 74 öğretmen ve 11 yönetici oluşturmuştur. Araştırmada öğretmen ve yöneticilerin “rehber öğretmen/psikolojik danışman” kavramıyla ilgili metaforları yarı yapılandırılmış bir görüşme formuyla belirlenmiştir. Formda öğretmen ve yöneticilerin “rehber öğretmen/psikolojik danışman…….gibidir/benzer; Çünkü…….” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Buradan elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın güvenirliği için [Görüş birliği / (Görüş birliği + Görüş ayrılığı) x 100] formülü kullanılmıştır. Kullanılan formülle kodlayıcılar arasındaki güvenirlik değeri % 91 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonunda, ortaokullarda görev yapan öğretmen ve yöneticilerin “rehber öğretmen/psikolojik danışman” kavramına yönelik 66 farklı metafor oluşturdukları tespit edilmiştir. Üretilen metaforlar 8 kategoride sınıflandırılmıştır. En fazla metafor üretilen kategoriler sırasıyla “yol gösterici”, “tedavi edici” ve “problem çözücü” kategorileri olarak tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ortaokullarda görev yapan öğretmen ve yöneticilerin genel olarak olumlu bir rehber öğretmen/psikolojik danışman görüşüne sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Rehber öğretmen/psikolojik danışman, Metafor.

Kaynakça

• Abrams, M. H. (1999). A Glossary of Literary Terms. USA: Harcourt Brace Collage Publisher.
• Altıntaş, E. (2009). Çağdaş Eğitim Sisteminde Öğrenci Kişilik Hizmetleri Ve Rehberlik. Gürhan Can (Ed.). Psikolojik Danışma ve Rehberlik (içinde, 1-27). Ankara: Pegem Akademi
• Altun, T. & Camadan, F . (2016). Rehber Öğretmenlerin Rehber Öğretmen (Psikolojik Danışman) Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21 (3), 883-918.
• Arşit, M.H. (2019). Özel Eğitim Okulları İle Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde Görev Yapan Rehberlik Öğretmenlerinin Özel Eğitimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerine İlişkin Öz yeterliliklerinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Biruni Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bakırcıoğlu, R. (2005). İlköğretim, Ortaöğretim ve Yükseköğretimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma (7. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Balcı, S. (2020). Öğretmen Kavramına İlişkin Aday Psikolojik Danışmanların Algıları: Bir Metafor Analizi. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (1) , 1-8.
• Bilgin, M. (2000). Psikolojik danışma ve rehberlik eğitiminde çağdaşlaşma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(6), 1-16
• Büyüköztürk, Ş. , Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Camadan, F. & Kahveci, G. (2013). Okul Yöneticilerinin ve Öğretmenlerin Rehber Öğretmene (Psikolojik Danışman) İlişkin Algılarının İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice, 13(3) ,1371-1392.
• Ceylan, A. (2016). Aile Kavramına İlişkin Metaforik Algıların Belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Creswell, J. W. & Plano Clark, V.L. (2020). Karma Yöntem Araştırmaları Tasarımı ve Yürütülmesi. Ankara: Anı Yayıncılık
• Ekici, G., (2016). Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Gaziantep University Journal of Social Sciences ,15 (3), 755-781.
• Güven B. & İleri S. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Oluşturdukları Metaforlara İlişkin İnceleme. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Kurum, Muğla.
• Güven, B. ve Güven, S. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Metafor Oluşturma Becerilerine İlişkin Nicel Bir İnceleme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 503-512
• Karataş, Z. & Baltacı, H. (2013). Ortaöğretim Kurumlarında Yürütülen Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerine Yönelik Okul Müdürü, Sınıf Rehber Öğretmeni, Öğrenci ve Okul Rehber Öğretmeninin Psikolojik Danışman Görüşlerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2) , 427-460.
• Kayıkçı, K. & Turan, Ü. (2020). Öğretmen ve Yöneticilerin İlkokul ve Ortaokullardaki Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servislerinin Çalışmalarına İlişkin Görüşleri. Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2(2), 27-44.
• Kepçeoğlı, M. (1999). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Kılıç Özmen, Z. & Kabapınar, Y. (2019). Sınıf Öğretmenleri ve Okul Psikolojik Danışmanları Birbirlerini Nasıl Algılamaktadır? . Türk Psikolojik Danışma ve RehberlikDergisi,9(53),482-521 Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tpdrd/issue/46427/583270.
• MEB (2020). Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği. (Erişim Tarihi: 18.04.2021; http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/14231603_Rehberlik ve Psikolojik Danışman Hizmetleri Yonetmeliği_2.pdf adresinden indirilmiştir).
• Memduhoğlu, H. B. & Dalçiçek, E. (2016). Öğretmenlerin Rehberlik Servisine İlişkin Metaforik Algıları. Internatiol Journal of Social Science Studies, 47, 137-148.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M.(1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook, Sage.
• Nas, E. (2019). Bir Metafor Çalışması: Öğrencilerin Rehberlik Servisine İlişkin Algıları. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 291–301.
• Nas, E. & Sak, R. (2018). Okul psikolojik danışmanlarının velilere ilişkin algıları: bir metafor çalışması. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 59-75.
• Özdemir, M. B. (2017). Psikolojik Danışman/Rehber Öğretmenlerin ‘Psikolojik Danışma’ Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Metaforların İçerik Analiz Yoluyla İncelenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim Ve Toplum Eğitim Bilimleri Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (16), 197-216.
• Öztemel, K. (2000). Kendini Ayarlama Becerilerini Algılamaları Farklı Öğretmenlerin Rehberlik Anlayışlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Öztürk, D. N. (2018). Okul Yöneticilerinin Okul Rehberlik Hizmetlerine ve Rehber Öğretmenlere Yönelik Tutum ve Davranışlarının Rehber Öğretmen Görüşleri Açısından İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Peker, M. (2020). Okul Öncesinde Görev Yapan Yöneticilerin ve Öğretmenlerin Rehber Öğretmenlerin Görev ve Sorumluluklarına Dair Algılarının İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2) , 131-155.
• Saban, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Öğrenci Kavramına İlişkin Sahip Olduğu Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Selen, N. (2008). Liselerdeki Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servislerinin Algılanan Etkililiğinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Tan, H. (2000). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. İstanbul: M.E.B Yayınları.
• Taşdemir, M. &Taşdemir, F. (2016). Öğretmen Adaylarının Bilimsel Araştırma Kavramına Yükledikleri Metaforlar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1),419-438.
• Uzun, İ. (2018). Öğretmenlerin Ve Okul Yöneticilerinin Okul Rehberlik Hizmetleri Ve Psikolojik Danışman İle İlgili Metaforik Algılarının İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Biruni Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ünal, A. & Ünal, E. (2010). Öğretmen ve öğrencilerin rehber öğretmeni algılamalarına ilişkin bir durum çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2,) 919-945.
• Yeşilyaprak, B. (2006). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri Gelişimsel Yaklaşım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yeşilyaprak, B. (2016). 21. Yüzyılda Eğitimde Rehberlik Hizmetleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.