Yabancılara Türkçe Öğretiminde Ad Durum Eklerinin Yan İşlevlerinin Öğretilmesi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 19, 155 - 190, 15.04.2018

Önder Çangal , Umut Başar

Öz

Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dil bilgisi öğretimi ile ilgili çalışmalarda genellikle öğrencilerin öğrenme güçlükleri üzerinde durulmakta, Türkçenin
yabancılara öğretiminde temel seviyeden itibaren öğrenciler tarafından bir sorun
kaynağı olarak görülen ad durum eklerinin öğretimiyle ilgili birçok araştırmanın
yapıldığı görülmektedir. Alanda kullanılan ders kitaplarına bakıldığında ad durum eklerinin öğretimiyle ilgili bir standardın olmadığı, bazı kitaplarda ad durum
eklerinin bazı yan işlevlerine yer verilirken bir diğerinde bu işlevlere yer verilmediği görülmektedir. Bu çalışmada ad durum eklerinin yan işlevlerinin belirlenmesi,
bu işlevlerin basitten karmaşığa ve bilinenden bilinmeyene ilkeleri dikkate alınarak hedef kitleye öğretilmesine ilişkin bir öneri hazırlanması amaçlanmıştır.
Anahtar sözcükler: Yabancılara Türkçe öğretimi, dil bilgisi öğretimi, ad durum ekleri, hâl ekleri.

Abstract:
In teaching Turkish as a foreign language, the studies on teaching grammar
have stressed mainly the learning difficulties that the students have had and it is
seen that one of these difficulties that has been considered a serious problem by the
students since the basic level of learning Turkish is to study the case suffixes and
many research studies have been carried out on this topic. When the textbooks in
this field were examined, it was indicated that there wasn’t a standard related to
teaching the case suffixes and that some textbooks included some auxiliary functions of the case suffixes while others didn’t include any of them. The aim of this
study is to determine the auxiliary functions of the case suffixes and prepare a proposal related to teach these functions to the target group considering the principles
such as from simple to complex and from the known to the unknown.
Keywords: Teaching Turkish to Foreigners, grammar teaching, case suffixes.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe öğretimi, dil bilgisi öğretimi, ad durum ekleri, hâl ekleri

Kaynakça

• AÇIK, Fatma, (2008), Türkiye’de Yabancılara Türkçe Öğretilirken Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu, KKTC. AKDOĞAN, Gülser, (1993), Yabancıların Türkçe Öğreniminde Ad Durumu ve Çekim Açısından Sık Rastlanan Yanlışlar ve Nedenleri, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. ATAGÜL, Yasemin, Yılmaz ve CEVHER, Özlem, Yahşi, (2015), Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Hâl Eki Sorunsalı (Sakarya Üniversitesi Örneği), TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, III(5), 294-332. AYDIN, Özgür, (1997), “Türkçede Belirtme Durumu Ekinin Öğretimi Üzerine Bir Gözlem”, Dil Dergisi, 52, 5-17. BALYEMEZ, Sedat, (2016), Dil Bilgisi Üzerine Açıklamalar, Ankara: Pegem Akademi. BOYLU, Emrah, (2014), “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen Temel Seviyedeki İranlı Öğrencilerin Yazma Problemleri”, Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, VI(2), 335-349. CANDAŞ KARABABA, Canan, (2009), “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi ve Karşılaşılan Sorunlar”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, XLII(2), 265-277. KURT, Cemil, AYGÜN, E. Nurşen, vd. (2010), Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe, (Ed. N. Engin Uzun), Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları. Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni (Öğrenme-Öğretme-Değerlendirme), MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2009. Web:http://www.dilbilimi.net/ab_diller_icin_ortak_avrupa_basvuru_metni_meb_tarafindan.pdf adresinden 5 Şubat 2018 tarihinde alınmıştır. ERGİN, Muharrem, (2008), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Yayınları. GÜLTEKİN, İbrahim, KALFA, Mahir, vd. (2015), Yedi İklim Türkçe, (Ed. Erol Barın, vd.) Ankara: Yunus Emre Enstitüsü Yayınları. GÜVEN, Esra, (2007), Yabancıların Türkçe Öğrenirken Ad Durum Eklerinde Yaptıkları Hataların Çözümlenmesi ve Bu Hataların Giderilmesine Yönelik Öneriler, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir. KARA, Mehmet, (2010), “Gazi Üniversitesi TÖMER Öğrencilerinin Türkçe Öğrenirken Karşılaştıkları Sorunlar ve Bunların Çözümüne Yönelik Öneriler”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, VIII(3), 661-696. KORKMAZ, Zeynep, (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. KORKMAZ, Zeynep, (2017), Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. KURT, Mustafa, (2016), “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Dil Bilgisinin İşlevi”, Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Kuramlar-Yöntemler-Beceriler-Uygulamalar, (Ed. Yıldırım Faruk ve Tüfekçioğlu, Burak), Ankara: Pegem Akademi, 261-266. MELANLIOĞLU, Deniz, (2012), “Yabancılara Türkçe Öğretenlerin Hâl Eklerinin Öğretimine İlişkin Görüşleri: Nitel Bir Araştırma”, Turkish Studies, VII(4), 2401-2411. MERT, Osman (2003), “Türkçede Hâl Kategorisi ve Öğretimi”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, XXI, 25-31. ÖZ, Nihat. (2002), Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ad durum ekleri ve bir izlence önerisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. ÖZKAN, Aydanur, (1994), “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Ad Durum Eklerinin Öğretilmesiyle İlgili Kimi Görüşler”, Dil Dergisi, (17), 40-52. SAKALLI, Erol, (2016), “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Türk Soylu Öğrencilerle Türk Soylu Olmayan Öğrencilere Durum Eklerinin Öğretilmesi Meselesi”, Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, II(2), 101-108. ŞAHİN, Esin, Yağmur, (2013), “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen Öğrencilerin Yazılı Anlatımlarındaki Ek Yanlışları”, Tarih Okulu Dergisi, VI(15), 433-449. YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan, (2012), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınevi. YILDIRIM, Hatice, Çiğdem, (2011), Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Türkçe Dil Bilgisi ve Durum Eklerine İlişkin Öğrenci Görüşleri, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.