Âşık Duran Bebek

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 19, 313 - 315, 15.04.2018

Yılmaz Yeşil

Öz

Türk kültür hazinesinin önemli bir varlığını teşkil
eden unsurlardan birisi de âşıklık geleneğidir. Türk
milletinin tarih sahnesinde yer almaya başladığı dönemlerden itibaren ortaya çıkmış olduğu dile getirilen
Türk âşıklık geleneği, çağlar içinde süre gelen deneyimler, gelişmeler ve kazanımlar ile biçimlenmiştir.
Böylelikle kendine has icra töresi, geleneği yaşatan yapısı, âşık olma ve âşıklığı sürdürmenin uyulması gereken kuralları gibi ilkeleri ile teçhiz edilmiştir.
Kam, baksı, oyun ve ozan geleneğinin günümüzde
temsilcisi olan âşıklar; yeni bir yurt olarak benimsenen Anadolu’da da Türk kültürünün kök salmasına
önemli katkılar sağlamışlardır. Türk milletinin pek çok hasletini terennüm eden
âşıklar günümüzde ne yazık ki eskisi kadar rağbet görmemektedir. Gelenek kendi
için yaşamakta, pek çok âşık ve onun ürettiği kültür ürünleri ancak alanın araştırmacılarının duyarlı çalışmaları ile kayıtlara geçirilerek literatüre girmektedir.
Bu tarz çalışmaların kayıt altına alınması bilhassa kültürel belleğin yok olmadan
kayıt altına alınması açısından önem arz etmektedir. Kayıt altına geçirilen gelenek
ve sözlü edebiyat ürünleri ilerleyen süreçte pek çok araştırmacının bu metinlerden
yola çıkarak yeni farklı ve mukayeseli çalışmalar yapmasına da imkân vermektedir (Yıldırım, 2015 23-36; Yeşildal 2011, 139-144; Kayabaşı 2014; Yeşildal 2016,
703-707). Bu tarz çalışmalardan biri de Dr. Hüseyin Kürşat TÜRKAN tarafından
hazırlanan “Âşık Duran Bebek” adlı çalışmadır (Türkan, 2017). Araştırmacı öğretmen olarak görev yaptığı Hatay’da derse konu âşık geleneği üzerine yapmış olduğu
bir araştırma ile âşık ile tanışmıştır. Bu tanışma ve zamanla ilerleyen diyalog, âşık
henüz hayatta iken bir bilimsel çalışmaya everilmiştir. 1936 yılında doğan Hacı
Duran Bebek’in 2017 yılının ocak ayında vefatının ardından aynı yılın mart ayında yayınlanan bu çalışma ne kadar önemli bir arşivin çok önemli bir zamanlama
ile yok olmaktan kurtarılarak kayıt altına alındığının bir göstergesidir.

Anahtar Kelimeler

Âşık Duran Bebek, Aşık

Kaynakça

• KAYABAŞI, Rabia Gökçen, (2014), 20. Yüzyıl Türkiye Sahası Âşık Edebiyatında Eleştiri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi. TÜRKAN, Hüseyin Kürşat, (2017), Âşık Duran Bebek, Konya: Kömen Yayınları. YEŞİLDAL, Ünsal Yılmaz, (2011),, “Kastamonu Kaynaklarında Erzurumlu Emrah (Müntehabât-ı Eş’ar), (Akman E.)”, Türk Kültürü, IV, 139-144. YEŞİLDAL, Ünsal Yılmaz, (2016), “21. Yüzyılın Homer’i: Sayakbay Karalayev”, Uluslarası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi Bildirileri, ANTALYA, TÜRKIYE, 1-4 Aralık 2016, vol.3, 703-707. YILDIRIM, Seyfullah, (2015), “Kazak Akını Süyinbay Aronulı ve Onun Ötegen Batır Destanı”, Türk Bilig, 30: 23-36.