Eğitim Yöneticilerinin Şiddet İçeren Söz Tutum Ve Davranışlarına İlişkin Personel Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 26, 197 - 218, 31.12.2022

Harun Tüysüz , Baran Barış Yıldız , Erol Başaran

Öz

Araştırmanın amacı ilçe millî eğitim müdürlüğünde görev yapan yöneticilerin kurum içi çalışanlara uyguladığı şiddet içeren söz, tutum ve davranışları tespit etmek ve bu sorunlara karşı geliştirilen çözüm önerilerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden olan durum çalışması deseni kullanılmış olup, çalışma grubu belirlenirken maksimum çeşitlilik örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler, nitel veri analiz yaklaşımlarından olan içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, ilçe millî eğitim müdürlüğü yöneticilerinin çalışan personele psikolojik şiddet uyguladığı, bunun sonucunda personelin çalışma isteğinden uzaklaştığı görülmüştür. Yine araştırmada, bu sorunların önüne geçebilmek için yöneticilerin belirlenmesinde liyakatin öncelikli olması ve yöneticilere psikolojik şiddet ile ilgili seminerler verilmesi tavsiyelerinin ön plana çıktığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Mobbing, Psikolojik Şiddet, Psikolojik Yıldırma

Kaynakça

• Akpınar, E. (2016). Öğretmenlerin mobbing algısının çeşitli değişkenler açısından İncelenmesi,elektronik sosyal bilimler dergisi, cilt 15, sayı 56, 2016, 0 – 0.
• Altunçay, E., Oral, G. & Yalçınkaya, M. (2014). Eğitim Kurumlarında Mobbing Uygulamalarına İlişkin Nitel Bir Araştırma. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 62-80.
• Aslan, Ö., Lofçalı, A., Uğur, Ş. & Tuğlu, A. (2005). Hemşirelerin Acil Serviste Şiddet İçeren Olgu Senaryolarına Yaklaşımları. Gülhane Tıp Dergisi, 47(1), 18-23.
• Ateş, M. (1995). Kamu hizmetlerinde işe alma sistemleri ve Türkiye’de uygulanan politikalar üzerine bir inceleme (Uzmanlık Tezi). Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
• Atli, K. (2011). İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarında Yaşanmış Şiddetin Gazetelerdeki Yansımaları , Education Sciences, Cilt 6, Sayı 1, 2011, 1284 – 1294.
• Aydın, M. (2008). Isparta-Burdur Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Şiddet Algısı. Isparta: TTB Burdur Tabip Odası Başkanlığı.
• Bayrak Kök, S. (2006). İş yaşamında Psiko-Şiddet Sarmalı Olarak Yıldırma Olgusu Ve Nedenleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16), 433-448. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61792/924118
• Buldu , K. (2021). Okul Yöneticilerinin Psikolojik Şiddet İçeren Söz Tutum ve Davranışlarına ilişkin Öğretmenler, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 40, Sayı 1, 2021, 206 – 230.
• Browne, M. N. & Smith, M. A. (2008), Mobbing in The Worplace: The Latest Illustration of Pervasive Individuailsm In American Law. Employee Rights and Employment Policy Journal, (12), 131-161.
• Chappell, D. & Di Martino, V. (2006). Violence at Work (Third Edition). Geneva: International Labour Organization.
• Courtney, L. B. (2008). Should I Stay or Should I Leave? Perceptions of Age Discrimination Organizational Justice and Employee Attitudes on Intentions to Leave. Journal of Applied Management and Entrepreneurship, 13(2), 63-86.
• Çekin, A. (2014). Çalışma Hayatında İnsan Onuruna Karşı Psikolojik Bir Şiddet Örneği: Mobbing. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 5-22 .
• Çınar, Ö. (2015). Araştırma Görevlisi Akademisyenlerin İş Yerinde Psikolojik Şiddet Davranışı (mobbing) Algısı ve Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişkin, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 47, 2015, 141 – 154.
• Çobanoğlu, Ş. (2005). Psikolojik Şiddet: İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri, Timaş Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
• Eğer, K. (2017). İş Hayatında Uygulanan Mobbing’in Çalışanlar Üzerindeki Etkileri: Bir Uygulama Çalışması Türk Bilişim Sektörü. İletişim Çalışmaları Dergisi, 3(2), 1-26.
• Emül, M. (2017). İşyeri Kabuslarından Biri Olarak Mobbing ve Mücadele Yöntemleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, (12), 384-412.
• Göymen, Y. (2020). İş Hayatında Mobbing ve Mobbingle Başa Çıkma Yolları. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 31-60.
• Güçlü, İ. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Günay, E. (2004). Eğitim kurumlarına yönetici seçme, yetiştirme ve atamaya ilişkin yönetici ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi (Ankara ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hacıfazlıoğlu, Ö. (2010). Yükseköğretimde Lider Olarak Göreve Uyum Sağlama Süreci: Türkiye ve Amerika’dan Kadın Liderlerin Deneyimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice, 10(4), 2221-2273.
• Hegney, D., Tuckett, A., Parker, D. & Eley, R. (2010). Workplace Violence: Differences in Perceptions of Nursing Work Between Those Exposed and Those Not Exposed: A Cross-Sector Analysis. International Journal of Nursing Practice, (16), 188–202.
• Hilal, Ö. (2015). Mobbing (Psikolojik yıldırma), Örgüt üzerindeki etkileri ve çözüm önerileri. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(1), 27-33.
• İbiloglu, O. A. (2020). Farklı Yönleriyle Mobbing (Psikolojik Şiddet). Ankara: Pegem.
• İlhan, Ü. (2010). İşyerinde psikolojik tacizin (Mobbing) tarihsel arka planı ve Türk hukuk sisteminde yeri. Ege Akademik Bakış, 10(4), 1175-1186.
• Karatuna, I. & Tınaz, P. (2010). İşyerinde Psikolojik Taciz: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Türk-İş, Ankara.
• Kaukiainen, A., Salmivalli, C., Björkqvist, K., Österman, K., Lahtinen, A., Kostamo, A. & Lagerspetz, K. (2001). Overt and Covert Aggression in Work Settings in Relation to the Subjective Well-Being of Employees. Aggressive Behavior, (27), 360–371.
• Kaynar, E. (2018). Örgütsel İletişim Doyumunun İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık İle İlişkisi: Görgül Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi.
• Kızılkan, Ö. (2019). İnsan kaynakları yönetiminde kamu çalışanlarının siyasal kayırmacılık ve liyakatsizlik algısı: Konunun Siirt özelinde analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence and victims, 5(2), 119-126.
• Lewis, D. (1999). Workplace Bullying-In term Findings of a Study In Further and Higher Education in Wales. International Journal of Manpower, 20(1/2).
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. Sadegül Akbaba Altun & Ali Ersoy (Çev. Ed.). Ankara: Pegem.
• Önal, G. (1995). İşletme Yönetimi ve Organizasyonu, İstanbul: Türkmen.
• Özen, Ç. S. (2008). İşyerinde Psikolojik Şiddet: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum, (4) ,107-134.
• Özen, Y. (2013). Saldırganlık, Psikolojik Şiddet ve Duygusal Zeka Arasındaki İlişki. Akademik Bakış Dergisi, (35), 1-14.
• Özkalp, E. & Kırel, Ç. (2001). Örgütsel Davranış. Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları Yayın No: 149.
• Pakiş, I. & Polat. O. (2012), Mobbing: İşyerinde Psikolojik Taciz. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (4), 211 - 217
• Seggie, F. N. & Bayyurt, Y. (Ed.) (2017). Nitel Araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı.
• Sperry, L. & Duffy, M. (2009). Workplace mobbing: Family dynamics and therapeutic considerations. Am J Fam Ther, 37(5), 433–42.
• Tekin, D. (2016). Psikolojik Şiddet Üzerine Yazılan Yüksek Lisans Tezlerine Yönelik Bir İnceleme , İş ve İnsan Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, 2016, 31 – 41.
• Tınaz, P. (2006). İş yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). İstanbul: Beta.
• Yaman, E. (2007). Üniversitelerde bir eğitim yönetimi sorunu olarak öğretim elemanlarının maruz kaldığı informal cezalar: Nitel bir araştırma. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Yıldırım, A. & Yıldırım, D. (2007). Mobbing in the Workplace by Peers and Managers: Mobbing Experienced by Nurses Working in Healtcare Facilities in Turkey and its Effect on Nurses. Journal of Clinical Nursing, 1444-1453.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, D., Yıldırım, A. & Timuçin, A. (2007). Mobbing Behaviors Encountered by Nursing Teaching Staff, Nursin Ethics, SAGE Publication.14(4), 446-463.
• Yıldız, G. (2015). Devlet Memurları Kanunu’nda liyakat ilkesi çerçevesinde istisnai memurluklar. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.