EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ METAFORİK ALGILARINA GÖRE ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ KİMDİR?

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 173 - 193, 15.12.2020

Zeynep Umur Erkuş , Mahire Aslan

https://doi.org/10.48166/ejaes.759588

Öz

Bu araştırmada eğitim fakültesi öğretim elemanlarının araştırma görevliliği algılarının metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Nitel bir araştırma olan bu çalışmanın katılımcılarını doğu Anadolu bölgesinde bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinden araştırmaya gönüllü katılan 55 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırma verileri “Sizce araştırma görevlisi kimdir?” ve “Araştırma görevlisini ...’ya benzetiyorum. Çünkü…” biçimindeki iki açık uçlu soru yardımıyla toplanmıştır. Veriler içerik analizi tekniği ile analiz ediliştir. Öğretim elemanlarınca üretilen 40 farklı, geçerli metafor, araştırmada “Gelişmekte / olgunlaşmakta olan (24)”, “Her boşluğu doldurabilen / her işi yapabilen (8)”, “Ezilen / kullanılan (7)”, “itaat eden (3)”, “Akademinin önemli / vazgeçilmez üyesi olan (3)”, “Uyum sağlayan(3)”,“Değeri anlaşılmayan / bilinmeyen / önemsenmeyen (3)” ve “Aydınlatan / yol gösteren (2)” olmak üzere 8 temada sınıflandırılarak sunulmuştur. Araştırma görevlisi daha çok gelişen, olgunlaşan, bu süreçte karınca gibi çok çalışan, mücadele eden, çırak gibi hocasından öğrenerek gelişen bir akademisyen adayı; aynı zamanda her boşluğu doldurabilen, her işi yapabilen bir joker elemanı; ezilen, kullanılan bir hamal, bir köle olarak algılanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Araştırma görevlisi, görev tanımı, metafor, öğretim üyesi yetiştirme

Kaynakça

• Aladağ, S., & Kuzgun, M. P. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının ‘Değer’ Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 163-193.
• Altun, S. A., & Apaydın, Ç. (2013). Kız ve Erkek Öğretmen Adaylarının “Eğitim” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 19(3), 329-354.
• Aytekin, A. (2016). Anadolu Üniversitesi ÖYP araştırma görevlilerinin memnuniyetlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Balcı, A. (2003). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: Kuram araştırma ilişkisi II. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 33(33), 26-61.
• Baş, G. ve Kıvılcım, Z.S. (2019). Türkiye’de öğrencilerin merkezi sistem sınavları ile ilgili algıları: bir metafor analizi çalışması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7 (2), 639 - 667.
• Bayar, S. ve Bayar, V. (2012). Akademisyen ve öğrencilerin araştırma görevliliğine ilişkin metaforik algıları. Eğitimde Politika Analizi Dergisi. 1(1), 26-48.
• Büyükgöze, H., & Gün, F. (2017). Building the Professional Identity of Research Assistants: A Phenomenological Research. 17(1), 237–263. Cangür, Ş. (2004). Araştırma görevlilerinin iş tatminine etki eden faktörlerin yapısal eşitlik modelleriyle belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, Türkiye.
• Çakır, H. M. (2015). 2547 Sayılı Kanun’un 35’inci Maddesi Kapsamında Alınan Taahhüt ve Kefalet Senetleri Üzerine Bir İnceleme. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 21(2), 559-594.
• Çankır, B. (2016). Geri Bildirimin Araştırma Görevlilerinin Öz-Yeterlilikleri Üzerindeki Etkisi. İş ve İnsan Dergisi, 3(1), 21-30.
• Çelebi, N., & Tatık, R. Ş. (2012). Öğretim Üyesi Yetiştirme Programındaki (ÖYP) Araştırma Görevlilerinin ÖYP'yi Değerlendirmeleri. Journal of Higher Education/Yüksekögretim Dergisi, 2(3), 127-136.
• Çerçi, P. A. (2015). Akademide istihdam edilen araştırma görevlilerinin çalışma koşulları ve yaşam memnuniyetlerine yönelik bir çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çinemre, S. (2014). Araştırma Görevlilerinin Sorun ve Beklentileri: İlahiyat Fakülteleri Örneği. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14(1).261-288.
• Çolak, E. (2014). İş güvencesizliği ve Türk üniversite sisteminde araştırma görevlilerinin belirsizlikle mücadele stratejileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gülnar, B. (2007). Araştırma görevlilerinin iş tatminini sağlama aracı olarak örgütsel iletişim ve iletişim doyumu: Kamu ve özel üniversite karşılaştırması (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, Türkiye.
• Gün ve Büyükgöze (2015). Araştırma Görevlilerinin Bireysel Gelişim İnisiyatifinde Özyeterliğin Rolü. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 418-432.
• Günçavdı, G. (2015). Araştırma görevlilerinin maruz kaldıkları kötü muamele düzeyleri ile iş doyumu ve işten ayrılma niyeti ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitütsü, Kocaeli.
• Güngör Cabbar, B. (2020). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin ağaç kavramına karşı metaforik algıları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 189-208.
• Güven, E. (2014). Araştırma görevlilerinin danışanlarıyla ilişkilerinin mentorluk bağlamında değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Kabakçı, I. (2005). Araştırma görevlilerinin mesleki gelişine yönelik bakış açıları: Eğitim fakülteleri örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi).Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kahraman, A. B. (2010). Lisansüstü eğitim yapmak amacıyla başka bir üniversitede görevlendirilen araştırma görevlilerinin yaşam tarzı profilleri ve problemleri (Hacettepe Üniversitesi örneği). Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(2), 243-257.
• Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Kara, N., Duman, M., Sevim, N., & Yildirim, S. (2014). The Comparative Analysis of Research Assistants' Perceptions toward Science and Scientific Activities. Egitim Bilimleri Fakultesi Dergisi, 47(1), 43.
• Kısa, N. (2013). Araştırma Görevlilerinin Metaforik Algıları: Kim Onlar? Kim Olmalılar? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (28), 47-66.
• Korkut, H., & Yalçınkaya, M. (1999). Araştırma görevlilerinin sorunları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(17), 19-36. Koşar, D. (2016). Öğretmen adaylarının üniversite ve öğretim elemanı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. International Online Journal of Educational Sciences, 8 (3), 113-127.
• Kutlay, Y. (2012). Araştırma görevlilerinin örgütsel adanmışlık ve öz yeterliklerinin örgütsel sessizlikleri üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Kuzu, Y. (2020). Eğitim yöneticileri ve öğretmenlerin akademisyen kavramına ilişkin metafor algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (53), 557-582.
• Lakoff, G. ve Johson,M. (2015). Metaforlar Hayat, anlam ve dil. (Çev. G.Y. Demir). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma. (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Mert, E. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 357-372.
• Miles, M.B. & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. (Çev. Ed. S.A. Altun & A. Ersoy). Ankara: Pegem.
• Özaslan, G. (2010). Araştırma görevlilerinin çalışma yaşamı kalitesinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Özdem, G. (2002). Bir üniversite adına başka bir üniversitede lisansüstü öğrenim gören araştırma görevlilerinin sorunları (Ankara ili örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, S. (2016). Tersine hamilik (mentorluk) ile ilgili bir inceleme: Araştırma görevlileri örnek olayı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Özer, Ö., Sonğur, C., Kar, A., Top, M., & Erigüç, G. Organızatıonal stress, organızatıonal cynıcısm, organızatıonal revenge, ıntentıon to quıt: a study on research assıstants. Hacettepe University, Faculty of Economics and Administrative Sciences Department of Health Administration 3 (8), 121-128.
• Özgür, S. (2015). The relationship between job satisfaction, perceived organizational support and organizational cynicism of ÖYP research assistants. European Journal of Research on Education, 3(2), 22-27.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Ed. M. Bütün & S.B. Demir). Ankara: Pegem Akademi. Rüzgaresen, C. (2012). Yüksek Öğretim Kanunu’nun 35’inci Maddesi’nin Uygulanma Biçimi ve Bu Madde Nedeniyle Açılan Davalar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22. 263-312.
• Selçukoğlu, Z. (2001). Araştırma görevlilerinin tükenmişlik düzeyi ile yalnızlık düzeyi ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış, yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Seyhan, B. (2019). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının demokrasi ve atatürkçülük kavramlarına yönelik metafor algıları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(12), 32-52.
• Sezgin, F. (2002). Araştırma görevlilerinin yetiştirilmesinde tez danışmanı öğretim üyelerinin yetiştiricilik rolleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Terzi, Y. ve Sağlam, V. (2008). Araştırma görevlilerinin mesleki tükenmişlik durumu. e-Journal of New World Sciences Academy. 3 (1). 52-58.
• Tüzel, E. (2009). Araştırma görevlilerinin maruz kaldıkları yıldırma (mobbing) davranışlarının araştırma görevlilerinin sahip oldukları çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Gazi Eğitim Fakültesi Örneği). Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları’nda sunulan bildiri, Çanakkale.
• Yalçın, M., Özoğlu, A.E. ve Dönmez, A. (2016). Öğretim Elemanlarının Araştırma Görevlisi Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Eğitim ve Bilim. 41 (185). 19-32.
• Yalçınkaya, M., Koşar, D., & Altunay, E. (2014). Araştırma görevlilerinin bilim insanı yetiştirme sürecine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 1009.
• Yasan, N., Yıldırım, S., & Medeni, T. (2014). Research assistants’ suggestions on the improvement of graduate programs regarding science perception. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 3370-3374.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı) Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, F., Yılmaz, F., & Göçen, S. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının araştırma görevlisi algısı: metaforik bir araştırma. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 143-157.
• Yılmaz, K., & Şahin, T. (2016). Eğitim fakültelerindeki araştırma görevlilerinin mesleki deneyimlerinin incelenmesi: araştırma görevlisi olmanın anlamına ilişkin fenomenolojik bir çalışma. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 44(44), 143-168.
• YÖK. (2019). Yükseköğretim istatistikleri. 21 Temmuz 2019 tarihinde “https://istatistik.yok.gov.tr/” adresinden erişildi.