GENÇ SPORCULARIN AKILDIŞI PERFORMANS İNANÇLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 47 - 60, 22.06.2022

Ali Burak Toy , Gamze Güney , Bünyamin Coşgun

https://doi.org/10.48166/ejaes.1119813

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı; bireysel spor yapan genç sporcuların akıldışı performans inançlarının yaş, eğitim, spor branşları, deneyim süresi, milli takım deneyimi değişkenleri açısından farklılık olup olmadığı amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini Ankara ve İstanbul illerindeki spor kulüplerinde yatılı kalıp lisanslı olarak spor yapan 198 (x̄yaş; 18.96±3,90) erkek sporcu oluşturmaktadır. Çalışmada Turner ve Allen (2018) tarafından geliştirilen; Türkçe geçerlik ve güvenirliği Urfa ve Aşçı (2018) tarafından yapılan “Akıldışı Performans İnançları Envanteri-2” ve araştırmacılar tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” tüm katılımcılara uygulanmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistik ve Mann-Whitney U kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda; akıldışı performans inançlarından elde edilen en düşük ortalama değer 3.06 ± 0.71 ile “değersizleştirme” alt boyutunda elde edilirken; en yüksek ortalama değer 3.60 ± 0.85 ile “Düşük Tolerans” puanlarından elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda yaş ve eğitim değişkeni açısından talepkarlık alt boyutu puanları açısından; deneyim süresi ve milli olma değişkenleri açısından talepkarlık, felaketleştirme ve toplam puan açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak, araştırmaya katılan, farklı spor branşlarında yarışan genç sporcuların akıldışı inançları puanlarının kısmen yüksek olduğu söylenebilir. Buna ek olarak elde edilen bulgulardan yola çıkarak sporcuların akıldışı inançlarının farklılık gösterdiği ve sporcuların yaş, eğitim durumu, deneyim süresi ve milli olma deneyiminin akıldışı performans inançlarında değişikliğe yol açtığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Akıldışı performans inançları, sporcu, psikolojik performans, antrenman

INVESTIGATION OF IRRATIONAL PERFORMANCE BELİEFS OF YOUNG ATHLETES

Öz

The purpose of this study was to examine young athletes’ irrational performance beliefs and to investigate if there is difference in irrational performance beliefs with regard to age, education, sports branches, experience duration, and national team experience. The study sample consisted of 198 (x̄age; 18.96±3.90) male athletes who stay and play sports clubs in Ankara and Istanbul. In this study, “irrational performance beliefs inventory (iPBI)” developed by Turner ve Allen (2018) and the adaptation work of this scale to Turkish was conducted by Urfa and Aşçı (2018) and “Personal Information Form” developed by researchers were admistired to all participants. Data were analyzed by using descriptive statistics and Mann-Whitney U test. Analysis indicated that the lowest mean value was 3.06 ± 0.71 (depreciation sub-dimension) and the highest mean value was 3.60 ± 0.85 (Low Frustration Tolerance sub-dimension). Beside this, there was a statistically significant difference in demandingness scores in terms of age and education variables; in addition, a statistically significant difference was found in terms of experience period and being national athlete variables in terms of demandingness, awfulizing and total score (p<0.05). As a result, it can be said that young athletes competing in different sports participating in this study have partially high irrational beliefs scores. In addition, based on the findings obtained, it was found that the irrational beliefs of the athletes differ; It can be said that the age, education level, experience period and experience of being national athlete of the athletes cause changes in their irrational performance beliefs.

Anahtar Kelimeler

Irrational performance beliefs, athletes, psychological training, training

Kaynakça

• Boyacıoğlu, N. ve Küçük, L. (2011). Irrational beliefs and test anxiety in Turkish school adolescents. The Journal of School Nursing, 27(6), 447–454.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni spss uygulamaları ve yorum. 1. Baskı, Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (istatistik, araştırma deseni, spss uygulamaları ve yorum). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Chadha, N. J., Turner, M. J. ve Slater, M. (2019). Investigating irrational beliefs, cognitive appraisals, challenge and threat, and affective states in golfers approaching competitive situations. Frontiers in Psychology, 10, 2295, 1-21.
• Cramer, D. ve Buckland, N. (1995). Effect of rational and irrational statements and demand characteristics on task anxiety. The Journal of Psychology, 129(3), 269–275.
• DiGiuseppe, R. A., Doyle, K. A., Dryden, W., & Backx W. (2014). A practitioner’s guide to rationalemotive behavior therapy. New York, NY: Oxford University Press.
• Dryden, W. (2001). Reason to change: A rational emotive behaviour therapy (REBT) workbook. New York: Brunner-Routledge.
• Dryden, W. (2009). CBT distinctive features. single-session Integrated CBT (SSI-CBT). London: Routledge.
• Dryden, W. ve Branch, R. (2008). The fundamentals of rational emotive behaviour therapy: A training handbook. John Wiley & Sons.
• Ellis, A. ve Dryden, W. (2007). The practice of rational emotive behavior therapy. New York: Spirnger.
• Ellis, A. ve Maclaren, C. (1998). Rational emotive behavior therapy: A therapist’s guide. California: Impact Publishers.
• Gibson, T. J. ve Chandler, A. L. (1988) Educational Psychology. New York: Alyn ve Bacon Inc.
• Jordana, A., Turner, M. J., Ramis, Y. ve Torregrossa, M. (2020). A systematic mapping review on the use of Rational Emotive Behavior Therapy (REBT) with athletes. International Review of Sport and Exercise Psychology, 1-26.
• Malouff, J. M., Schutte, N. S. ve McClelland, T. (1992). Examination of the relationship between irrational beliefs and state anxiety. Personality and Individual Differences, 13(4), 451–456.
• Mesagno, C., Tibbert, S. J., Buchanan, E., Harvey, J. T. ve Turner, M. J. (2020). Irrational beliefs and choking under pressure: A preliminary investigation. Journal of Applied Sport Psychology, 1-21.
• Saint-Martin, S. V., Turner, M. J. ve Ruiz, M. C. (2020). Mental preparation of olympic and paralympic swimmers: performance-related cognitions and emotions, and the techniques used to manage them. Journal of Physical Education and Sport, 20(6), 3569-3578.
• Tobacyk, J. J. ve Downs, A. (1986). Personal construct threat and irrational beliefs as cognitive predictors of increases in musical performance anxiety. Journal of Personality and Social Psychology, 51(4), 779–782.
• Toy, A., B.(2021). Akılcı Duygusal Davranışçı Yaklaşım Temelli Psiko-Eğitim Programının Sporda Kaygı Ve Akıldışı İnançlar Üzerine Etkisi, Mersin Üniversitesi, Doktora Tezi, Mersin.
• Tulbure, B. T., Szentagotai, A., David, O., S, tefan, S., Månsson, K. N. T., David, D. ve Andersson, G. (2015). Internet-delivered cognitive-behavioral therapy for social anxiety disorder in Romania: A randomized controlled trial. PLoS One, 10.
• Turner, M. J. (2016). Proposing a rational resilience credo for use with athletes. Journal of Sport Psychology in Action, 7(3), 170–181.
• Turner, M. J. ve Allen, M. S. (2018). Confirmatory factor analysis of the irrational Performance Beliefs Inventory (iPBI) in a sample of amateur and semi-professional athletes. Psychology of Sport and Exercise, 35, 126-130.
• Turner, M. J. ve Moore, M. (2016). Irrational beliefs predict increased emotional and physical exhaustion in Gaelic football athletes. International Journal of Sport Psychology, 47(2), 187–201.
• Turner, M. J., Carrington, S. ve Miller, A. (2019). Psychological distress across sport participation groups: The mediating effects of secondary irrational beliefs on the relationship between primary irrational beliefs and symptoms of anxiety, anger, and depression. Journal of Clinical Sport Psychology, 13(1), 17–40.
• Turner, M. J., Ewen, D. ve Barker, J. B. (2020). An idiographic single-case study examining the use of rational emotive behavior therapy (REBT) with three amateur golfers to alleviate social anxiety. Journal of Applied Sport Psychology, 32(2), 186-204.
• Urfa, O. & AŞÇI, F. H. (2018). Akıldışı performans inançları envanteri–2’nin psikometrik özelliklerinin sınanması. Psikoloji Çalışmaları, 38(2), 219-236.
• Visla, A., Flüuckiger, C., Holtforth, M. G. ve David, D. (2016). Irrational beliefs and psychological distress: A meta-analysis. Psychotherapy and Psychosomatics, 85, 8–15.
• Yahya, G. (2021). Sporcularda akıldışı performans inançları ile tükenmişlik arasındaki ilişkide tutkunluğun aracı rolü. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.