TARİKU’L-EDEB’DE DEĞER EĞİTİMİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 11, 22 - 33, 30.04.2017

Halil Çeçen

Öz

Toplum
hayatında değerler eğitiminin çok önemli bir yeri vardır. Tarihin bütün dönemlerinde,
her toplumda insanların tutum ve davranışlarını belirlemede etkili olan değerlere
ve bunların bireylere kazandırılmasına önem verilmiştir. Bu hususa bazı eski
metinlerde de rastlanmaktadır. Özellikle Osmanlı döneminde bu düşüncenin etkisiyle
değer eğitimi hakkında kaleme alınmış eserler mevcuttur. Bu kitaplardaki
değerler, genellikle sosyal, ahlakî ve dinî değerlerdir. Bu çalışmada 15.
yüzyılda sıbyan mektebi (ilkokul) hocası Ali bin Hüseyin el-Amasî tarafından
kaleme alınan ve aynı zamanda bir ahlak ve öğüt kitabı olan Tariku’l-Edeb adlı
eserde yer alan değerler eğitimi üzerinde durulmuştur. Eserdeki değerler,
içerik analizi yöntemiyle tasnif edilmiştir. Daha sonra eserden örnekler
verilmiştir. Eğitim tarihi açısından da önemli bir yeri olan Tariku’l-Edeb’de
dinî, ahlaki, sosyal ve kültürel değerlere yer verilmiştir. Eserde çocuk
eğitimi ve terbiyesi, ana baba hakkı ve değeri, öğrencinin hocasına hizmet ve
itaati, ilmin fazileti ve öğretimi, güzel söz söyleme, dostluk, sadakat, evlilik
gibi pek çok konu ele alınmıştır.   

Anahtar Kelimeler

Ali Bin Hüseyin el-Amasî, Tariku’l-Edeb, Değerler Eğitimi

Kaynakça

• Akyüz, Yahya (1989). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. Akyüz, Yahya (1999). Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1999’a), Alfa Yayınları, İstanbul. Banarlı, Nihat Sami (1998). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. İstanbul: Meral Yayınları. Çeçen, Halil (2010). Ali bin Hüseyin el-Amâsî Tariku’l-Edeb Metin, Sözlük, Bizim Büro, Ankara. Çeçen, Halil (2016), Ali bin Hüseyin el-Amâsî’nin “Tariku’l-Edeb”inde Deyimler. Littera Turca, C. 2, S. 1, 93-102. Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi. (2006), Haz: Seyit Ali Kahraman-Yücel Dağlı, 1.Cilt-1.Kitap, İstanbul. Şeker, Mehmet (2002). Ali b. Hüseyin el-Amâsî ve Tarîku’l-Edeb’i, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara. Ulusoy, K - Dilmaç, B (2015), Değerler Eğitimi, Pegem Yayınları, Ankara.