MEHMET AKİF ERSOY'UN SAFAHAT ESERİNDE ÖĞRETMEN MODELİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 13, 97 - 109, 13.05.2018

Zülfü Demirtaş , Davut Nacar

Öz

Öğretmenlik,
bilinen en eski meslekler arasında yer alır. Hem yaygın eğitimde hem de örgün
eğitimde öğretmene ihtiyaç duyulmuştur. Her toplumun kendine özgü bir öğretmen
modeli vardır. Her düşünür, öğretmenden farklı beklentilere sahiptir. Mehmet
Akif Ersoy da kendisine özgü bir öğretmen modeli geliştirmiştir. Bu
araştırmanın amacı, İstiklal Marşı şairi, yazar, düşünür, vaiz, hatip, baytar,
müderris ve öğretim elemanı Ersoy’un Safahat adlı şiir kitabında geliştirdiği
öğretmen modelini ortaya çıkarmaktır. Ersoy’un Safahat dışında kalmış şiirleri,
yazıları, vaazları ve hutbeleri bu araştırma kapsamına alınmamıştır. Şairin
eğitime yönelik görüşleri pek çok araştırmacı tarafından araştırma konusu
yapılmış, kitap, makale, bildiri, yüksek lisans tezi ve doktora tezi olarak
yayınlanmıştır. Ancak Ersoy’un ortaya koyduğu öğretmen modeli bugüne dek
incelenmemiştir. Ersoy, bir öğretmede; imanlı,
edepli, liyakatli, vicdanlı, ahlaklı, Türkçeye sahip
çıkan, bilime
ve sanata önem veren, ihtiyaç halinde eğitim amacıyla yurtdışında giden, manevi
değerlere saygılı, vatan sevgisi taşıyan, temizliğe aşırı dikkat gösteren,
dindar özelliklerinin olmasını istemektedir. Şair, İslam dinin temel esaslarını
bilen ve bunları hayatına rehber yapan bir öğretmen modeli geliştirmiştir.
Yaşadığı, dönemde dini duyguların zayıfladığını ve dinin yaşamdan uzaklaştığını
gören Şair, bunun çaresini dindar nesiller yetiştirmekte bulur. Bu nesilleri
geliştirmede öğretmene önemli bir rol biçmiştir. Bu model, alan yazında yer
alan diğer öğretmen modelleri ile birlikte değerlendirilebilir. Öğretmen
yetiştiren yükseköğretim kurumlarında ders olarak okutulabilir, yerli ve milli
bir modeldir. 

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Model, Öğretmen Modeli

Kaynakça

• Aktaş, F. S. (2007). Mehmet Akif Ersoy’un Safahat isimli eserindeki ahlak anlayışı ile ilgili görüşleri. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Akyüz, Y. (1994). Türk Eğitim Tarihi (Başlangıçtan 1993’e). Kültür Koleji Yayınları, İstanbul
• Arıbaş, S. (1992). Mehmet Akif’in eğitim üzerine düşünceleri. Medeniyet Yayınları, İstanbul
• Babacan, M. (2011). Burdur milletvekili Mehmet Akif’e göre eğitim ve kalkınma. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu. Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayın No:3, s.455-465, İstanbul
• Baysülen, E. (2016). Mehmet Akif Ersoy’un eğitim felsefesi (konuşmaları ve yazdığı eserler bağlamında nitel bir analiz). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Biçer, S. (2013). Değerler eğitimi açısından Mehmet Akif Ersoy'a ait Safahat adlı eserin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak
• Cerrah, S.(2011). Asım şiirinde sosyal olayların tahlili. Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayın No:3, 295-306
• Çapan, F. (2011). Mehmet Âkif Ersoy’da birlik ve beraberlik fikri. Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayın No:3, 98-108
• Çay T. (2003). Mehmet Akif`in eğitim anlayışı. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Çebi, A. (2009). Akif’in İlk Şiir Toplamı Safahat’ta Eğitbilimsel Göstergeler. 1. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur, 51-60.
• Çoban, A. (2010). Mehmed Akif’in eğitim felsefesi: eğitim ve öğretime ilişkin görüşleri. Ekev Akademi Dergisi. 14(44), 247-264
• Demir, N. (2011). Mehmet Akif’in milli birlik ve bütünlük bilincini günümüzde okumak. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 2017-239
• Demirtaş, Z. (2017). Sınıf Yönetimi. Sonçağ Yayınları, Ankara
• Düzgün, S. (2002). Mehmet Akif Ersoy (tarihî, sosyal ve eğitimci kişiliği). Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Ersoy, M. A. (2006). Safahat. Haz: M. Ertuğrul Düzdağ, ADEN Yayıncılık, İstanbul.
• Ilgar, M.Z. ve Ilgar, S.C. (2013). Nitel Bir Araştırma Deseni Olarak Gömülü Teori (Temellendirilmiş Kuram), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 197-247.
• İmamoğlu, A. (2009). Mehmet Akif Ersoy’un İnsan İrade ve Hürriyetine Bakışı. 1. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur, 15-21
• İzzeti, M. (2017). Mehmet Akif Ersoy’un şiirindeki estetik işlevsellik. Anayurdunda Mehmet Akif Ersoy Uluslararası Sempozyum Bildirileri Kitabı, Eğitim-Bir-Sen Yayını, 148-158.
• Karabiber, N.K. (2009). Süleymaniye Kürsüsündeki Vaiz: Abdurreşid İbrahim (1857/1944). 1. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur, 593-604
• Kaplan, R. (2017). Safahat’ta aydın tipi. Anayurdunda Mehmet Akif Ersoy Uluslararası Sempozyum Bildirileri Kitabı, Eğitim-Bir-Sen Yayını, 296-314
• Keskin, M. (2009). Mehmed Âkif Ersoy’a göre Doğu’nun geri kalmışlığının, Batı’nın gelişmişliğinin eğitim-öğretim ile ilişkisi. 1. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur, 553-592.
• Kılıç, A.F. (2009). Uzlaşma kültürümüzün ideal bir örneği olarak M. Akif Ersoy. 1. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur, 43-50
• Kırlangıç, H. (2017). Eskiyle yeni arasında Mehmet Akif’in şiiri. Anayurdunda Mehmet Akif Ersoy Uluslararası Sempozyum Bildirileri Kitabı, Eğitim-Bir-Sen Yayını, 236-247
• Kraja, M. (2016). Mehmet Akif’te pedagojik eğitim metodları. Anayurdunda Mehmet Akif Ersoy Uluslararası Sempozyum Bildirileri Kitabı, Eğitim-Bir-Sen Yayını, 315-324
• Kurtoğlu, M. (2017). Çelik iradeli şair. Anayurdunda Mehmet Akif Ersoy Uluslararası Sempozyum Bildirileri Kitabı, Eğitim-Bir-Sen Yayını, 62-82
• Mercan, A. (2011). Mehmet Akif’in eğitim anlayışı ve günümüze yansımaları. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayın No:3, 63-74
• Moğul, S. (2012). Mehmet Akif Ersoy’un safahat isimli eserinin Türkçe eğitimi ve değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Ogur, E. (2009). Asım’da Eğitim Değerleri. 1. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur, 429-437
• Okumuş, E. (2017). Şahsiyeti ve fikir dünyasıyla Mehmet Akif. Anayurdunda Mehmet Akif Ersoy Uluslararası Sempozyum Bildirileri Kitabı, Eğitim-Bir-Sen Yayını, 114-147
• Özer, A. (1991). Mehmet Akif ve eğitim. İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İzmir
• Özgen, M. (2013). Mehmet Akif Ersoy’un Türk eğitimine katkıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(27), 1-22
• Pepe, K. (2009). Mehmet Akif Ersoy’da spor sevgisi ve gençlik ideali. 1. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur, 445-449
• Şişman, M. (2009). Eğitim Bilimine Giriş. Pegem Akademi Yayınları, Ankara
• Turgay, N. (2011). Mehmet Akif Ersoy ve İslam birliği düşüncesi. Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayın No:3, 241-260.
• Türk Dil Kurumu. Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts &view=bts, erişim tarihi: 15.03.2015
• Uslu, E.M. (2015). Mehmet Akif Ersoy'un safahat adlı eserinde eğitim olgusu. Yüksek lisans tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale
• Yeşilyaprak, B. (2005). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri: Gelişimsel Yaklaşım. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Yıldırım, N. (2011). Mehmet Akif’in gelenek ve yeniliğe bakışı. Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu, İstanbul Sabahattin Zaim
• Üniversitesi Yayın No:3, 479-489
• Yürek, H. (2011). Mehmet Âkif Ersoy’un safahat adlı eserinde geri kalmışlığın sebepleri ve çözüm önerileri. Mehmet Akif Ersoy Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayın No:3, 111-128