PROGRAM DEĞERLENDİRME ALANINDA YAYINLANMIŞ DOKTORA TEZLERİNİN META DEĞERLENDİRMESİ (2015-2018)

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 16, 188 - 208, 30.12.2019

Saadet Aylin Yağan

Öz

Bu araştırmada, program değerlendirme niteliği taşıyan doktora tezlerinin
meta değerlendirmesini yapmak amaçlanmıştır. Meta değerlendirme,
değerlendirmenin değerlendirilmesidir. Meta değerlendirmeyle değerlendirmenin
güçlü ve zayıf yönleri ortaya konulabilmektedir. Araştırmanın çalışma grubu
ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Ölçütler, tezlerin son beş yıl (2015-2019)
içinde tamamlanmış, eğitim programları ve öğretim bilim dalında yazılmış ve YÖK
veri tabanından erişilebiliyor olmasıdır. Bu şartlara uyan dokuz program
değerlendirme tezi üzerinde çalışılmıştır. Tezler, Stufflebeam’in (2012) meta
değerlendirme kontrol listesinden dört boyut, 26 standart ve 206 alt standart
kullanılarak değerlendirilmiştir. Program değerlendirme tezlerinin genel
olarak; değerlendirici güvenirliği, değerlere saygı, süreç ve ürünler, proje
yönetimi, yasal çerçeve, katılımcı hakları, geçerli bilgi ve bilgi yönetimi
standartlarını karşıladıkları görülmüştür. Paydaş odaklılık, amaçlar, verilerin
niteliği, iletişim, sonuçlar ve etki, uygulama süreçleri, bağlamsal
sürdürülebilirlik, kaynak kullanımı, oryantasyon, açıklık ve yalınlık,
şeffaflık ve bilgilendirme, çıkar çatışması, sonuç ve kararlarda doğruluk,
güvenirlik, programı betimleme, değerlendirme deseni ve analiz, istatistiksel
kanıtlar ile raporlama standartları ise istenen düzeyde karşılanamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Doktora tezleri, Meta değerlendirme, Program değerlendirme, Eğitim programları ve öğretim

Kaynakça

• American Evaluation Association (2013). Guiding principles for evaluators. [Standards]. Erişim adresi: www.eval.org/p/cm/ld/fid=51
• Blake, A. M. (2013). An empirical examination and meta-evaluation of the impact evaluation process. (PhD thesis). Wayne State University, Michigan.
• Cooksy, L. J. & Caracelli, V. J. (2009). Metaevaluation in practice: Selection and application of criteria. Journal of Multi-Disciplinary Evaluation, 6(11), 1-15.
• Fitzpatrick, J.L, Sanders, J.R., & Worthen, B.R. (2004). Program evaluation: Alternative approaches and practical guidelines. Upper Saddle River, NJ: Pearson.
• Gibbs, M. (2012). Miblsi program evaluation of participatory elementary schools from 2003-2009. (PhD thesis). Wayne State University, Michigan.
• Joint Committee on Standards for Educational Evaluation. (2011). The program evaluation standards. [Standards]. Erişim adresi: www.jcsee.org/program-evaluation-standards-statements
• Kozikoğlu, İ. ve Senemoğlu, N. (2016). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan doktora tezlerinin içerik analizi (2009-2014). Eğitim ve Bilim, 40 (182), 29-41 doi: 10.15390/EB.2015.4784
• Scriven, M. (1991). Evaluation thesaurus. Newbury Park, CA: Sage.
• Scriven, M. (2013). Key evaluation checklist. [Standards]. Erişim adresi: www.michaelscriven.info/images/KEC_3.22.2013.pdf
• Scriven, M. (2009). Meta evaluation revisited. Journal of Multi-Disciplinary Evaluation, 6(11), iii-viii.
• Scriven, M. (2005). The logic and methodology of checklists. [Article]. Erişim adresi: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download
• Shanahan, K. A. (2014). Meta evaluation of a university teacher education assessment system. (PhD thesis). University of Louisville, Kentucky.
• Stufflebeam, D. L. (2007). CIPP evaluation model checklist. [Standards]. Erişim adresi: https://www.wmich.edu/sites/default/files/attachments/u350/2014/cippchecklist_mar07.pdf
• Stufflebeam, D. L. (2011). Meta evaluation. Journal of Multi-Disciplinary Evaluation, 7(15), 99-158.
• Stufflebeam, D. L. (2012). Program evaluations meta evaluation checklist. [Standards]. Erişim adresi:https://wmich.edu/sites/default/files/attachments/u350/2014/program_metaeval_short.pdf
• Stufflebeam, D. L. (2001). The meta evaluation imperative. American Journal of Evaluation, 22, 183-209. doi: 10.1177/109821400102200204.
• Torres, E. B. (2005). A meta evaluation of an evaluation of a second language course. (Master thesis). Brigham Young University, Utah.
• Yüksel, İ. (2010). Türkiye için program değerlendirme standartları oluşturma çabası. (Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Yüksel, İ. ve Akın, Z. (2013). Öğrenci başarısını belirleme sınavının (ÖBBS) öğrenci değerlendirme standartları kapsamında değerlendirilmesi: Bir meta değerlendirme araştırması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 473-495.