2016 İLE 2020 YILLARI ARASINDA YAYINLANMIŞ EĞİTİM ARAŞTIRMALARINDA EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARIN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 20, 334 - 368, 30.11.2021

Yusuf Kalınkara , Muzeyyen Bulut Özek

Öz

Eğitim aynı zamanda bireysel farklılıklar bağlamında değerlendirilebilen bir süreçtir. Bu bireysel farklılıklardan birisi de epistemolojik inançlardır. Epistemolojik inançlar kişinin, bilginin edinimi ve bilginin doğası ile ilgili görüşlerini ifade eder. Eğitimde bireysel farklılıkların eğitimin niteliği üzerinde etkileri düşünüldüğünde eğitimde epistemolojik inançların incelenmesi önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada yurt içi ve yurt dışı veri tabanlarında yer alan eğitim ile ilgili yayınlar taranarak bu yayınlarda epistemolojik inançların ne şekilde ele alındığı incelenmiştir. Söz konusu çalışma kapsamında; yüksek lisans ve doktora tezlerinin yanı sıra makaleler de incelemeye alınmıştır. Son 5 yıllık dönemi kapsayan bu çalışmada toplam 286 farklı çalışma çeşitli kriterler açısından incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre bu tür çalışmaların daha çok öğretmenler ve öğretmen adayları ile yapıldığı görülmüştür. Genellikle nicel yöntemlerin baskın olduğu bu çalışmalarda en çok incelenen değişkenler arasında cinsiyet, epistemolojik inanç, yaş değişkenleri konu edinilmiştir. Veri toplama aracı olarak epistemolojik inanç ölçeği sıklıkla kullanılmakla birlikte belirli bir alana ya da derse yönelik özelleştirilmiş ölçeklerin de dikkat çektiği görülmüştür. Çalışmalarda en çok yükseköğretim seviyesinde çalışmalar göze çarpmıştır.

Anahtar Kelimeler

epistemolojik inançlar, cinsiyet, içerik analizi

Kaynakça

• Brownlee, J., Boulton-Lewis, G., & Purdie, N. (2002). Core beliefs about knowing and peripheral beliefs about learning: Developing an holistic conceptualisation of epistemological beliefs. Australian Journal of Educational and Developmental Psychology, 2, 1-16.
• Buehl, M. M. ve Alexander, P. A. (2001). Beliefs about academic knowledge. Educational Psychological Review, 13(4), 385-418
• Buluş, M. (2011). Öğretmen adaylarında bireysel farklılıklar perspektifinden amaç yönelimleri, denetim odağı ve akademik başarı. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 529-546.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
• Cevizci, A. (2012). Bilgi felsefesi. Say Yayınları.
• Deryakulu, D. (2017). Epistemolojik inançlar. Y. Kuzgun ve D. Deryakulu (Ed.), Eğitimde bireysel farklılıklar içinde (s. 253-280). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Deryakulu, D., & Bıkmaz, F. H. (2003). Bilimsel epistemolojik inançlar ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2(4), 243-257.
• Hofer, B. K. (2001). Personal epistemology research: Implications for learning and teaching. Journal of Educational Psychology Review, 13(4), 353-383.
• Ilgaz, H. (2018). Bireysel farklılıklar kapsamında çevrimiçi öğrenme araştırmalarına ilişkin sistematik bir derleme. Journal of Theoretical Educational Science/Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(4).
• Kaleci, F., & Yazıcı, E. (2018). Epistemolojik inançlar üzerine bir derleme. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi.
• Öztürk, A. B. (2017). Piaget’nin genetik epistemolojisi, carnap ve mantık ile matematiğin temelleri sorunu. Mediterranean Journal of Humanities, VII, 1, 253-267.
• Schommer, M. (1994). Synthesizing epistemological belief research: Tentative understandings and provocative confusions. , 6(4), 293-319.
• Schommer-Aikins, M., Duell, O. K. & Hutter, R. (2005). Epistemological beliefs, mathematical problem-solving beliefs and academic performance of middle school students, The Elementary School Journal, 105(3), 289-303, 10.1086/428745.
• Topkaya, E., & Çelik, H. (2009). Deniz Eğitimde Bireysel Farklılıklar. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(2), 316-321.
• Üztemur, S., Sevigen, E., Arıkan, B., & Çelik, V. G. (2021). Eğitimde Epistemolojik İnançlar: Türkiye Bağlamını Esas Alan Bir İçerik Analizi (2002-2020). Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice, 3(1), 1-19.