Doğu Anadolu Bölgesi Orman Zararlısı Cerambycidae (Coleoptera) Faunası İçin Yeni Kayıtlar

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 3, 153 - 168, 10.01.2023

Muhammed Tatar , Göksel Tozlu

https://doi.org/10.31195/ejejfs.1136555

Cited By: 2

Öz

Türkiye birkaç doğal iklim bölge kompleksini içine alan ve eşsiz coğrafi konumuyla çok sayıda endemik tür içeren zengin bir flora ve faunaya sahiptir. Zengin orman habitatına sahip ülkemiz heyelan, yangın, küresel ısınmaya bağlı iklim değişiklikleri vb. abiyotik etmenler ile zararlı, hastalık ve hatalı tarımsal uygulamalar gibi biyotik etmenlere bağlı olarak ormanlık alanlarının azalması ve sürdürülebilirliğinin tehlike altına girmesiyle karşı karşıya gelmiş durumdadır. Bu çalışma kapsamında, Ağrı, Ardahan, Bayburt, Bingöl, Erzurum, Iğdır, Kars ve Muş İllerine 2021 yılının nisan-eylül aylarında her ay en az bir kez gidilerek özellikle geçitler ve ormanlık alanlarda atrap, japon şemsiyesi, aspiratör ve çukur tuzaklar kullanılarak, ağaçlarda zararlara neden olan Cerambycidae türleri ile konukçuları tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, Lepturinae, Spondylidinae, Cerambycinae ve Lamiinae olmak üzere dört altfamilyaya ait 11 tür elde edilmiştir. Lepturinae’ye ait, Akimerus berchmansi Breit Erzurum, Rhagium (Hagrium) bifasciatum F., R. (Megarhagium) fasciculatum Faldermann ve R. (Rhagium) inquisitor schtschukini Semenov Ardahan, Cerambycinae’ye ait Cerambyx (Cerambyx) cerdo cerdo L. Kars, Isotomus comptus comptus Mannerheim Ardahan, Xylotrechus (Rusticoclytus) rusticus L. Bayburt, Lamiinae’ye ait Monochamus (Monochamus) galloprovincialis transitivus Lazarev ise Erzurum ili için ilk kayıt niteliğindedir. Elde edilen Cerambyx cinsine ait türlerin popülasyon yoğunluklarına bağlı olarak larvalarının çam ormanlarında kabuk altı odun dokusunda galeriler açarak ağaçların kurumasına neden olduğu, erginlerinin ise özellikle meşe ormanlık alanlarında ağaç yapraklarında beslenerek zararlı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Cerambycidae, Coleoptera, Orman Zararlıları, Biyoçeşitlilik, Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye

Destekleyen Kurum

Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

FBA 2021-9080

Teşekkür

Bu çalışmayı FBA 2021-9080 kodlu proje ile destekleyen Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon birimine teşekkür ederiz.

New Records for Eastern Anatolia Region Forest Pest Cerambycidae (Coleoptera) Fauna

Öz

Turkey has a rich flora and fauna that includes several natural climate zone complexes and includes many endemic species with its unique geographical location. Our country, which has a rich forest habitat, has been faced with the decline of forest areas and the endangerment of its sustainability due to abiotic factors such as landslides, fire, climate changes due to global warming, and biotic factors such as pests, diseases and faulty agricultural practices. Within the scope of this study, Cerambycidae species causing damage and their hosts were determined by visiting the provinces of Ağrı, Ardahan, Bayburt, Bingöl, Erzurum, Iğdır, Kars and Muş at least once a month in April-September 2021, using traps, Japanese umbrellas, aspirators and pit traps in trees, especially in passages and forest areas. As a result of the study, 11 species belonging to four subfamilies were obtained, namely Lepturinae, Spondylidinae, Cerambycinae and Lamiinae. Akimerus berchmansi Breit belonging to Lepturinae for Erzurum, Rhagium (Hagrium) bifasciatum F., R. (Megarhagium) fasciculatum Faldermann and R. (Rhagium) inquisitor schtschukini Semenov for Ardahan, Cerambyx (Cerambyx) cerdo cerdo belonging to Cerambycinae for Kars, Isotomus comptus comptus Mannerheim for Ardahan, Xylotrechus (Rusticoclytus) rusticus L. for Bayburt, Monochamus (Monochamus) galloprovincialis transitivus Lazarev belonging to Lamiinae is the first record for Erzurum province. Depending on the population density of the obtained species of the Cerambyx genus, it has been determined that the larvae cause the drying of the trees by opening galleries in the sub-bark wood tissue in the pine forests, while the adults are harmful by feeding on the tree leaves, especially in the oak forest areas.

Anahtar Kelimeler

Cerambycidae, Coleoptera, Forest Pests, Biodiversty, Eastern Anatolia Region, Turkey

Proje Numarası

FBA 2021-9080

Kaynakça

• Acatay, A. (1948). Zararlı orman böcekleri, Teşhis anahtarı. T. C. Tarım Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yay., İstanbul, 76: 113 p.
• Acatay, A. (1961). Zararlı orman böcekleri, Teşhis anahtarı. İstanbul Üniversitesi Yay., İstanbul, 938: 152 p.
• Acatay, A. (1968). Zararlı orman böcekleri, Teşhis anahtarı. İstanbul Üniversitesi Yay., İstanbul, 1358: 153 p.
• Adlbauer, K. (1988). Neues zur Taxonomie und Faunistik der Bockkäferfauna der Türkei (Coleoptera, Cerambycidae). Entomofauna, 9: 257-297.
• Adlbauer, K. (1992). Zur Faunistik und Taxonomie der Bockkäferfauna der Türkei II (Coleoptera, Cerambycidae). Entomofauna, 13 (30): 485-509.
• Albayati, M.M.I., Özdikmen, H., Ayberk, H. (2016). Longhorned Beetles of Belgrad Forest in Istanbul Province with new records to Europe, European TÜRKİYE, Marmara Region of Turkey and Istanbul Province (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 11 (2): 661-677.
• Al-Hamadani, N.D.S., Özdikmen, H. (2014). Longicorn Beetles of Çankiri Province in Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 9 (2): 931-941.
• Althoff, J., Danilevsky, M.L. (1997). A Check-List of Longicorn Beetles (Coleoptera, Cerambycoidea) of Europe. Slovensko Entomološko Društvo Štefana Michielija. Ljubljana, 64 p.
• Besçeli, Ö. (1969). Biologies des insectes nuisibles dans la forest de recherches de Büyükdüz et mesures de protection, Publications of Institute of Forestry Research, No: 33, Ankara, 94 p.
• Breuning, S., Villiers, A. (1967). Cérambycides de Turquie (2. note). L’ Entomologiste, 23 (3): 59-63.
• Breuning, S. (1962). Revision der Dorcadionini. Entomologische abhandlungen und berichte aus dem staatliche museum für tierkunde in Dresden. 27: 665.
• Çanakçıoğlu, H. (1983). Orman Entomolojisi: Özel bölüm. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yay. No: 349, İstanbul, 535 pp.
• Çıplak, B. (2003). Distribution of Tettigoniinae (Orthoptera, Tettigoniidae) bush-crickets in Turkey: the importance of the Anatolian Taurus Mountains in biodiversity andimplications for conservation. Biodiversty Conservation, 12, 47-64.
• Çıplak, B. (2004). Biogeography of Anatolia: the marker group Orthoptera. Mem Soc Entomol Ital., 82, 357-372.
• Conservation International: Biodiversity Hotspots (Internet). (2015). Arlington. Virginia: Center for Applied Biodiversity Science at Conservation International; http: //www.biodiversityhotspots.org/ (15.08.2019).
• Danilevsky, M.L., Miroshnikov A.I. (1985). Timber-Beetles of Caucasus (Coleoptera, Cerambycidae). The Key. Krasnodar, 419 p.
• Danilevsky, M.L. (2019). Catalogue of Palaearctic Cerambycoidea (cited 2019 July 12). Available from: http://www.cerambycidae.net/catalog.pdf.
• Dayıoğlu K. (2008). Bazı Bitki (Melia azederach L., Sytrax officinalis L., Quercus ssp.) Tohumlarından Elde Edilen Ekstraktların Çam Keseböceeği Thaumetopoea pityocampa (Schiff.), Larvalarına Karşı Kullanılması. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş, 237789.
• Demelt, C. (1963). Beitrag zur Kenntnis der Cerambycidenfauna Kleinasiens und 13. Beitrag zur Biologie palaearkt. Cerambyciden, sowie Beschreibung einer neuen Oberea-Art. Entomologische Blatter, 59 (3): 132-151.
• Demelt, C. (1967). Nachtrag zur Kenntnis der Cerambyciden-Fauna Kleinasiens. Entomologische Blatter, 63 (2): 106-109.
• Dikkaya, M.A. (2014). Sündiken Dağları’nın (Eskişehir) Mantar Sinekleri (Diptera: Keroplatidae, Mycetophilidae) Faunası. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ekiz, A.N, Şen, İ., Aslan, E.G., Gök, A. (2013). Checklist of leaf beetles (Coleoptera: Chrysomelidae) of Turkey, excluding Bruchinae. J Nat Hist. 47, 2213-2287.
• Erdem, R., Çanakçıoğlu, H. (1977). Türkiye odun zararlıları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yay., İstanbul, 113-134.
• Erdem, R. (1947). Sarıkamış ormanlarında entomolojik müşahedeler. T. C. Tarım Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü Yay., Özel Sayı: 52, Ankara, 11-13.
• Eroğlu, M. (2017). Orman Zararlılarının Yönetimi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi, Orman Mühendisliği Bölümü, Ders Notu, Trabzon.
• Fuchs, E., Breuning, S. (1971). Die Cerambycidenausbeute der Anatolienexpedition 1966-67 des Naturhistorischen Museums, Wien. Annalen Naturhistorischen Museum Wien, 75: 435-439.
• Georgiev, G., Gjonov, I., Sakalian, V. (2015). New records of longhorn beetles (Coleoptera: Cerambycidae) in Strandzha Mountain. Journal of the Entomological Research Society, 17 (2): 73-88.
• Grimaldi, D., Engel M. (2005). Evolution of The Insects. Cambridge University Press, New York and Cambridge.
• Gül-Zümreoğlu, S. (1975). Investigations on taxonomy, host plants and distribution of the Longhorned Beetles (Cerambycidae-Coleoptera) in Aegean Region. T. C. Ministry of Food, Agriculture and Stockbreeding, No: 28, İstiklal Press, İzmir, 208 p.
• Konstantinov, A.S., Korotyaev, B.A., Volkovitsh, M.G. (2009). Insect biodiversity in the Palearctic region. Chapter 7, In: Foottit RG, Adler PH, editors. Insect biodiversity, science and society, Oxford: Wiley-Blackwell, 107-162.
• Lazarev, M.A. (2020). A revision of subspecies structure of Dorcadion (Cribridorcadion) scabricolle (Dalman, 1817) (Coleoptera, Cerambycidae). Moscow: International Academy of Education, 100 p.
• Lobanov, A.L., Danilevsky, M.L., Murzin, S.V. (1981). Systematic list of longicorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) of the USSR I. Revue d'Entomol., LX, 4, 1981: 784-803.
• Löbl, I., Smetana, A. (2010). New Acts and Comments. Cerambycidae, p. 59.- In I. Lobl & A. Smetana (ed.): Catalogue of Palaearctic Coleoptera, Vol. 6. Stenstrup: Apollo Books, 924pp.
• Lodos, N. (1998). Entomology of TÜRKİYE VI (General, Aplied and Faunistic). Ege Ü. Ziraat Fak. Yayınları No: 529, E. Ü. Faculty of Agriculture Press, İzmir, 300 p.
• Malmusi, M., Saltini, L. (2005). Cerambycidae raccolti dai componenti del Gruppo Modenese Scienze Naturali durante escursioni in Turchia tra il 1987-2003 (Contributo alla Fauna dei Cerambycidae di Turchia). Quaderno di studi e notizie di storia naturale della Romagna, n. 21, 28 p. (unpublished).
• Myers, N., Mittermeier, R.A., Mittermeier, C.G., Kent, J. (2000). Biodiversity hotspots for conservation priorities. Nature, 403, 853-858.
• Neyişci, N. (1987). Kızılçam El Kitabı, Ankara, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Muhtelif Yayınlar Serisi: 52.
• Önder, F., Karsavuran, Y., Tezcan, S., Önder, P. (1987). Scientific and Turkish names of some useful and harmful species of Agricultural, Forestic and Domestic Animals in TÜRKİYE. T. C. Ministry of Agriculture, Ankara (Turkish with English summary).
• Öymen, T. (1987). The Forest Cerambycidae of Turkey. İ. Ü. Forest Faculty, İstanbul, 146 pp.
• Özbek, H., Özdikmen, H., Aytar, F. (2015). Contributions of the longhorned beetles knowledge of Turkey by the subfamilies Aseminae, Saphaninae, Spondylidinae, Cerambycinae and Stenopterinae (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 10 (1): 291-299.
• Özdikmen, H., Aytar, F. (2012). A new subspecies of Isotomus comptus (Mannerheim, 1825) from Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 7 (2): 691- 694.
• Özdikmen, H., Demir, H. (2006). Notes on longicorn beetles fauna of Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 1 (1): 157-166.
• Özdikmen, H., Şahin, Ö. (2006). İç Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Entomoloji Müzesi (Türkiye, Ankara) Teke Böcekleri Koleksiyonu (Coleoptera, Cerambycidae). G. U. Journal of Science, 19 (1): 1-8.
• Özdikmen, H., Tezcan, S. (2020). An important contribution to the knowledge of Prioninae, Lepturinae, Aseminae, Cerambycinae and Stenopterinae fauna of Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 15 (2): 364-385.
• Özdikmen, H. (2006). Contribution to the knowledge of turkish longicorn beetles fauna (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 1 (1): 71-90.
• Özdikmen, H. (2007). The Longicorn Beetles of Turkey (Coleoptera: Cerambycidae) Part I-Black Sea Region. Munis Entomology & Zoology 2 (2): 179-422.
• Özdikmen, H. (2008a). The Longicorn Beetles of Turkey (Coleoptera: Cerambycidae) Part II- Marmara Region. Munis Entomology & Zoology, 3 (1): 7-152.
• Özdikmen, H. (2008b). The Longicorn Beetles of Turkey (Coleoptera: Cerambycidae) Part III- Aegean Region. Munis Entomology & Zoology, 3 (1): 355-436.
• Özdikmen, H. (2010). The Turkish Dorcadiini with zoogeographical remarks (Coleoptera, Cerambycidae, Lamiinae). Munis Entomology & Zoology 5, No. 2: 380-498.
• Özdikmen, H. (2011). The Longicorn Beetles of Turkey (Coleoptera: Cerambycidae) Part IV- Mediterranean Region. Munis Entomology & Zoology, 6 (1): 6-145.
• Özdikmen, H. (2016). Two new species group taxa of Cortodera (Coleoptera: Cerambycidae: Lepturinae) from Turkey with updated species group list. Munis Entomology & Zoology, 11 (1): 4-17
• Özdikmen, H. (2021a). An annotated catalogue: Cerambycoidea (Cerambycidae and Vesperidae) of Turkey (Coleoptera). Munis Entomology & Zoology, 16 (Suplement): 1273-1556.
• Özdikmen, H. (2021b). Longhorned beetles (Coleoptera: Cerambycidae) preferring Pinus species as host plant in Turkey. Munis Entomology & Zoology, 16 (1): 501-552.
• Özdikmen, H. (2021c). Longicorn beetles of coniferous forests in Turkey: Part II. Lepturinae (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 16 (Supplement): 1621-1656.
• Özdikmen, H. (2022). Longicorn beetles of coniferous forests in Turkey: Part III. Cerambycinae and Stenopterinae (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 17 (1): 154-189.
• Özdikmen, H., Bolu, H., Bal, N. (2021). A contribution to the knowledge of Cerambycidae and Chrysomelidae in Turkey (Coleoptera: Cerambycoidea and Chrysomeloidea). Munis Entomology & Zoology, 16 (1): 201-208
• Özdikmen, H., Güven, M., Gören, C. (2010). Longhorned beetles fauna of Amanos Mountains, Southern Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 5 (supplement): 1141-1167.
• Özdikmen, H., Mercan, N., Tunç, H. (2012). Longhorned Beetles of Düzce Province in Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 7 (2): 714-731.
• Pic, M. (1892). Voyage de M. Charles Delagrange dans la Haute-Syrie. Année 1891 (1) Longicornes. Annales de la Société Entomologique de France, Paris, 61: 413-422.
• Sama, G. (2002). Atlas of the Cerambycidae of Europe and the Mediterranean Area, Volume I, Kabourek, Zlin, 173 pp.
• Sama, G., Rapuzzi, P., Özdikmen, H. (2012). Preliminary report of the entomological surveys (2010, 2011) of G. Sama and P. Rapuzzi to Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 7 (1): 22-45.
• Sekendiz, O.A. (1974). Türkiye hayvansal kavak zararlıları üzerine araştırmalar. KTÜ. Orman Fakültesi Yayın no: 3, Trabzon, 194 p.
• Sekendiz, O.A. (1981). Doğu Karadeniz bölümünün önemli teknik hayvansal zararlıları üzerine araştırmalar. K. T. Ü. Orman Fakültesi Yayınları no: 12, Trabzon, 114 p.
• Svacha, P., Danilevsky, M.L. (1988). Cerambycoid Larvae of Europe and Soviet Union (Coleoptera, Cerambycoidea), Part III. Acta Universitatis Carolinae-Biologica, 32: 1-205.
• Tauzin, P. (2000). Complement a l’inventaire des Coleopteres Cerambycidae de Turquie. L’Entomologiste, 56 (4): 151-153.
• Tauzin, P. (2001). Correctif à la note: Complément à l'inventaire des Coléoptères Cerambycidae de Turquie L'Entomologiste, Paris 57 (2): 51.
• Tekin, K., Özdikmen, H. (2015). A contribution of Turkish Longhorned Beetles Fauna from Bursa (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology & Zoology, 10 (1): 122-130.
• Tezcan, S. (2020). Analysis of the insect fauna of Turkey and suggestions for future studies. Munis Entomology & Zoology, 15 (2): 690-710.
• Tezcan, S., Karsavuran, Y., Pehlivan, E., Özdikmen, H. (2020). Catalogue of Longhorned Beetles of LEMT (Lodos Entomological Museum, Turkey) (Coleoptera: Cerambycidae) Part II: Lamiinae and Dorcadioninae. Munis Entomology & Zoology, 15 (1): 145-170
• Tosun, İ. (1975). Akdeniz Bölgesi iğne yapraklı ormanlarında zarar yapan böcekler ve önemli türlerin parazit ve yırtıcıları üzerine araştırmalar. İstanbul 201 p.
• Tozlu G., Göktürk, T., Gültekin G. (2010). Sarıkamış (Kars) Ormanlarında Sarıçam (Pinus sylvestris L.) ve Titrek Kavak (Populus tremula L.)’da Zararlı Coleoptera Türleri. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Cilt: IV Sayfa: 1377-1382.
• Tozlu, G. (2001a). Sarıkamış (Kars) Ormanlarında Pinus sylvestris L.'de Elateridae, Buprestidae, Cerambycidae, Curculionidae (Coleoptera) ve Diprionidae (Hymenoptera) Türlerine Ait Türler Üzerinde Araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 25 (3): 194-204.
• Tozlu, G. (2001b). Sarıkamış (Kars) Populus tremula L.'de Zarar Veren Böcek Türlerinin Belirlenmesi ve Bazı Önemli Türlerin Biyolojisi Üzerine Araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 25 (2): 133-146.
• Tozlu, G., Rejzek, M., Özbek, H. (2002). A contribution to the knowledge of Cerambycidae (Coleoptera) fauna of Turkey. Part I: Subfamilies Prioninae to Cerambycinae. Biocosme Mèsogèen, Nice, 19 (1-2): 55-94.
• Tozlu, G., Rejzek, M., Özbek, H. (2003). A Contribution to the Knowledge of Cerambycidae (Coleoptera) Fauna of Turkey Part II: Subfamily Lamiinae. Biocosme Mèsogèen, Nice, 19 (3): 95-110.
• Varçin, M. (2017). Doğal Alanlardaki Hayıt (Vitex agnus-castus L.) Bitkisinden Elde Edilen Uçucu Yağın Orman Zararlısı Çam Keseböceği (Thaumetopoea pityocampa (Den. & Schiff.) (Lepidoptera: Thaumetopoeidae)) Larvalarına Etkisinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla, 477808.
• Varlı, S.V., Tüven, A., Sürgüt, H., Özdikmen, H. (2019). Preliminary work on longhorned beetles fauna (Coleoptera: Cerambycidae) of Balikesir province in Turkey with new faunistic records. Munis Entomology & Zoology, 14 (1): 88-95. Villiers, A. (1967). Coléoptéres Cérambycides de Turquie (1. Partie)-L’ Entomologiste, 23 (1): 18-22.
• Yardibi, M., Tozlu, G. (2013). Karabük İli Buprestidae, Cerambycidae ve Curculionidae (Coleoptera) türleri üzerinde faunistik çalışmalar. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14 (1): 136-161.
• Yıldırım, E., Tozlu, G., Aslan, A. (1998). Oltu ve Şenkaya (Erzurum) ormanlarının entomolojik ve diğer sorunları ve çözüm önerileri. Geçmişten Geleceğe Oltu ve Çevresi Sempozyumu, 1-3 Temmuz 1998, Oltu-Erzurum, 546-554.
• Yüksel, B. (1996). Doğu Ladin Ağaçlarında Zararlı Böcekler ve Predatörleri ve Parazit Türler-1 (Zararlı Böcekler). Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 222 p.