9. Sınıf İngilizce Sınıflarında İletişimsel Yaklaşımın Kullanımı

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 65, 71 - 90, 15.10.2016

Ferdane Denkcı Akkas , Berna Coker

Öz

Problem
Durumu:
Günümüzde pek çok
alanda yaşanan hızlı gelişmeleri takip edebilmek adına çok dillilik, bunun
sonucunda da ikinci yabancı dil eğitimi bir lüks olmaktan çıkarak bir
gereklilik haline gelmiştir. Uluslararası iletişimde en geçerli dil olan
İngilizcenin öğretimine Türk eğitim sistemi içinde de her zaman önem ve öncelik
verilmiştir. Yabancı dilin daha iyi ve etkili öğretilmesini sağlamak için
yapılan araştırmaların ortaya çıkardığı yenilikler doğrultusunda Türkiye’de de
değişikliklere gidilerek öğretmeni merkezden çeken, daha çok öğrenci merkezli
ve süreç odaklı bir yaklaşıma göre ikinci yabancı dil öğretim müfredatı yeniden
yapılandırılmıştır. Böylece süreç odaklı yeni bir yaklaşım benimsenmiş ve
öğrencinin söylemi anlamasını ve üretmesini sağlayan her türlü beceri ve
strateji ile öğrencilerin beceri ve potansiyellerini keşfedeceği öğrenme
ortamları önem kazanmıştır. Öğrencilerin sınıf dışında öğrendikleri dili kendi
kendilerine kullanmalarını ve karşılaşacakları sorunları kendi kendilerine
çözmelerini sağlamak hedeflenmiştir. Bu çalışmanın odaklandığı ortaöğretim 9.
sınıfları da kapsayan program da iletişimsel yaklaşım temel alınarak
hazırlanmış, kazanımlar dört dil becerisine ve öğrenciyi merkeze alacak şekilde
düzenlenmiştir.

 1960’ların sonlarında ortaya çıkan
iletişimsel yaklaşımın odağında belirli bağlamlarda anlamın kişiler arasında
iletilmesini, yorumlanmasını ve müzakere edilmesini sağlayan iletişim edinci
yer alır. İletişim edinci; dilbilgisi edinci, söylem edinci, strateji edinci ve
toplumsal dil edinci gibi alt faktörlerden oluşur. Bu yetilerin kazanılması ve
öğrenmenin desteklenmesi için bireyin gerçek iletişime dayalı, dili anlamlı
görevleri yerine getirmek üzere bir araç olarak anlamlı bir şekilde kullandığı
etkinlikler yapması gerekmektedir. İletişim edincinin tüm alt faktörleri eşit
derecede önemlidir. Öğrenciler anlamlı bir hedefe ulaşmak için dili pragmatik,
otantik ve fonksiyonel bir şekilde kullanabilmelidirler. Bu nedenle,
iletişimsel etkinliklerde dil, verilen görevi tamamlamak üzere bir araç olarak
kullanılmalıdır.

 Öte yandan, iletişimsel yaklaşım
uygulamalarının özellikle öğretmenlerin bu yönteme ilişkin anlayışlarına bağlı
olarak çeşitlilik gösterdiği; öğretmenlerin hem bu yönteme karşı algılarının
birbirlerinden farklı olduğu hem de algıları ile gerçekteki uygulamalarının
tutarlı olmadığı görülmektedir. Bu da, eğitim-öğretim uygulamalarındaki
değişikliklerin uygulanmasında öğretmenlerin önemli bir faktör olduğunu ortaya
koymaktadır. Aynı durum, Türkiye’deki
yabancı dil öğretimi uygulamaları için de geçerlidir. Özellikle uzun süreli
yerleşmiş öğretim uygulamalarına sahip olan öğretmenler için alışkanlıklarını
yeni bir yaklaşımla değiştirmek kolay bir iş değildir. Bu nedenle, program
metinlerindeki teorik değişimlerin uygulamada arzu edilen değişimleri garanti
edeceğini varsaymak mümkün değildir.

Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı da MEB
(Milli Eğitim Bakanlığı) tarafından okullara ücretsiz olarak dağıtılan ders
kitaplarının kullanıldığı 9. sınıf İngilizce derslerinin ne kadar iletişime
dayalı olduğunu belirlemek ve mevcut durumu öğretmen ve öğrenci açısından incelemektir.

Araştırmanın Yöntemi: Bu çalışmada betimsel verilere dayanan nitel araştırma yöntemleri
kullanılmaktadır. Bu çalışmada veriler “Dil Öğretiminin İletişimsel Odağı”
(COLT)  gözlem formu ve görüşme soruları
ile toplanmıştır. 9. sınıf İngilizce dersleri doğal ortamında gözlemlenmiştir.
Öğrenme-öğretme süreçlerine herhangi bir müdahale yapılmamış, yalnızca var olan
durum betimlenmiştir. Ancak gözlem formlarıyla elde edilen veriler oran
hesaplamaları yapılarak analiz edildiğinden betimleme sayısal değerlerle
yapılmıştır. Bu durum, araştırmaya nicel bir özellik de katmaktadır. Bu
betimlemeye görüşme soruları yardımıyla araştırma konusu olan öğrenci ve
öğretmenlerin de bakış açıları katılmıştır. Görüşme soruları ile toplanan
veriler için içerik analizi yapılarak genel temalar ortaya konmuştur. Bu
araştırmanın katılımcılarını, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında İzmir ili Buca
ilçesinde bulunan iki liseden birer 9. sınıfın öğrencileri ve bu sınıflarda
derse giren İngilizce öğretmenleri oluşturmaktadır. Bu iki okul MEB’e bağlı
birer tipik genel lise ve Anadolu lisesi olmaları nedeniyle seçilmişlerdir. Her
iki okulda da bir dönem boyunca her hafta bir ders saati gözlemlenmiştir.

Araştırmanın Bulguları:  Araştırmanın bulguları, gözlem yapılan sınıflarda
iletişimin çoğunlukla öğretmen ile öğrenciler ya da sınıf arasında geçtiğini,
öğrencilerin birbirleri ile iletişiminin hemen hemen hiç olmadığını, iletişimin
içeriğinin çoğunlukla dilbilgisi üzerinde odaklandığını, bu içeriğin de baskın
şekilde öğretmen tarafından belirlendiğini, öğrencilerin hemen hemen hiçbir
zaman kendi kendilerine içerik seçme şansına sahip olmadığını, özellikle genel
lise için dört dil becerisinden sadece yazma becerisi üzerinde durulduğunu ve
sınıf içinde kullanılan materyallerin büyük ölçüde anadili İngilizce olmayan
kişiler tarafından hazırlanan minimal metinlerden oluştuğunu, otantik
materyallere hiç yer verilmediğini ortaya koymaktadır. Buna karşın, öğretmen ve
öğrencilerle yapılan görüşmeler; öğrencilerin birbirleri ile iletişim kurmalarına
imkân veren grup çalışmalarını dil öğrenme süreçleri için yararlı bulduklarını,
bir dili akıcı konuşabilmeyi önemsediklerini, yeni ya da zor dilbilgisi
kalıplarının öğretiminin dışında hedef dil kullanılmasını istediklerini,
hatalarının iletişimi kesmeyecek şekilde ve genellikle öğretmen tarafından
düzeltilmesini tercih ettiklerini, öğretmenin dil öğretimi sırasında iyi bir
rol model olmakla, öğrencinin de sorumluluklarını yerine getirerek bu modeli
izlemekle yükümlü bulduklarını, iletişimin temeli olarak görülen konuşma
becerisini önemsediklerini ve sınıfta kullanılan ders kitabını seviyelerine
uygun olmadığı için yararlı bulmadıklarını göstermektedir.

Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Araştırmanın
sonuçları, öğrenciler arası iletişimi destekleyen grup çalışmalarının
yararlarına olan inanca rağmen sınıf içinde daha çok öğretmen merkezli bir
öğretimin yapıldığını ortaya koymaktadır. Çeşitli araştırmalar, öğretmenlerin
bu tür etkinlikleri yapmaktan kaçınmalarına neden olan çeşitli güçlüklerin
varlığını ortaya koymuştur. Bu nedenle, bu güçlüklerin aşılması için
öğretmenlere destek olunabilir ve yabancı dil öğretimini daha öğrenci merkezli
hale getirecek olan grup çalışmalarından faydalanmaları için öğretmenlere
destek olunabilir. İletişimsel yaklaşımın ana hedefi öğrencinin anlamlı
iletişim kurmasını sağlamak olmasına rağmen, gözlemlenen sınıflarda dilbilgisi
yapılarına odaklanıldığı görülmüştür. Öğretmenlerin bu yönde eğilim
göstermelerinde dilbilgisi yapılarına ve kelime bilgisine odaklanan ve çoktan seçmeli
soru tipini kullanan ulusal sınavlar etkili olabilir. Öğrencilerin iletişim
becerilerini ölçen bir sınav sistemi öğretmenlerin bu eğilimlerini
değiştirmelerinde etkili olabilir. İletişimsel yaklaşıma göre, yabancı dil
öğretim sürecinde otantik materyallerin kullanımı anlamlı öğrenmeyi
desteklemektedir. Ancak, derslerde bu tür materyallere hiç yer verilmediği
gözlenmiştir. Kullanılan ders kitabının da iletişimsel yaklaşıma dayanan bir
dil öğretim sürecini desteklemediği ifade edilmiştir. Genel olarak yabancı dil
öğretimi için devlet tarafından sağlanan kaynakların bu bakımdan yetersiz
olduğunu ortaya koyan çeşitli araştırmalar vardır. Materyallerin yetersiz
görülen yönleri geliştirilerek dil öğretim sürecinin daha fazla iletişime
dayanmasına katkı sağlanabilir. Ayrıca, iletişimsel yaklaşımın sınıf içinde
uygulanma düzeyinin büyük oranda öğretmene ve eğitim ortamına bağlı olduğu
görülmektedir. Bu durumun temelde öğrencilerin profillerine, öğretmenlerin
eğitim önceliklerine ve dolayısı ile eğitim felsefelerine ilişkin bakış
açılarındaki farklılıklardan kaynaklanıyor olabileceği söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

İngilizce öğretimi, öğrenci görüşleri, öğretmen görüşleri, sınıf içi gözlem.

The Use of Communicative Approach in 9th Grade EFL Classes

Öz

Problem
Statement:
Having appeared in the 60s, the Communicative Approach still keeps its
popularity in language teaching contexts. There is almost no doubt that its
application varies depending on the teacher’s understanding of the methodology.
Likewise, some studies on the application of the Communicative Approach in
Turkey have revealed that foreign language teaching is not performed in a
communicative way due to some challenges and problems.

Purpose
of the Study: This paper aims to depict the use of the
Communicative Approach in 9th grade classes as well as the opinions of the
teachers and students on its implementation.

Method: This is a
qualitative study since it aims to describe behaviors by looking at patterns to
emerge in order to learn how they happen as well as by interpreting those
patterns so as to find out why they happen in that particular way. The students
and teachers of two 9^th grade classes in 2012-2013 academic year
were observed for one hour per week in a semester. The data were collected via
COLT (Communicative Orientation of Language Teaching) observation scheme and
the interview questions. The data from the observation scheme were analyzed by
proportion calculations while a content analysis was performed with the
interview data. The coding for the observations and transcriptions for the
interviews were done more than once at different times to check consistency and
to achieve reliability and validity.

Findings:
The findings
have showed that the application of the Communicative Approach highly varies
according to the teacher and the teaching context. When compared, the language
learning context at the Anatolian high school is much more communicative than
the one at the general high school. Still, it is not the ideal communicative
classroom depicted in the text of the national curriculum. It has also been
found that although the learners have similar attitudes, beliefs and
expectations about their language learning, they do not receive the same teaching
practices.

Conclusion and Recommendations: In order to adopt the communicative approach successfully
in EFL countries like Turkey, the change and the employment should be steady
and the countries' particular EFL contexts and the teachers' perceptions of an
innovation as well as students’ previous educational habits should be
considered. Also, continuous
teacher training and teacher development opportunities focusing on real
classroom applications, especially
within the crucial first few years of the innovation period are needed
to support the application of any innovation in a curriculum.

Anahtar Kelimeler

English language teaching, learner beliefs, teacher beliefs, classroom observation.

Kaynakça

• Akalin, S., & Zengin, B. (2007). Turkiye’de halkin yabanci dil ile ilgili algilari. [People’s perceptions about foreign languages in Turkey]. Journal of Language and Linguistic Studies, 3(1), 181-201.
• Akpinar, B., & Aydin, K. (2009). Cok duyulu yabanci dil ogretimi. [Multi sensory foreign language teaching]. Tubav Bilim Dergisi, 2(1), 105-112.
• Akpinar-Dellal, N., & Cinar, S. (2011). Yabanci dil egitiminde iletisimsel yararci yaklasim, ogretmen rolleri, davranislari ve sinif ici iletisim. [Communicative pragmatist approach, teacher roles, behaviors and classroom interaction in foreign language teaching]. Dil Dergisi, 154, 21-36.
• Al Asmari, A. (2015). Communicative language teaching in efl university context: Challenges for teachers. Journal of Language Teaching and Research, 6(5), 976-984.
• Allen, P., Frohlich, M., & Spada, N. (1983). The Communicative Orientation of Language Teaching: An Observation Scheme. Retrieved September 10, 2014 from http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED275155.pdf .
• Alptekin, C., & Tatar, S. (2011). Research on foreign language teaching and learning in Turkey (2005–2009). Language Teaching, 44(3), 328-353.
• Altan, M. Z. (2006). Preparation of foreign language teachers in Turkey: A challenge for the 21st century. Dil Dergisi, 134, 49-54.
• Ari, A. (2014). Ilkogretim altinci sinif ingilizce dersi ogretim programina iliskin ogretmen gorusleri. [Teachers’ perceptions about the curriculum for the 6th grade English lesson]. Kuramsal Egitimbilim Dergisi, 7(1), 172-194.
• Arslan, A., & Coskun, A. (2012). Avrupa dilleri ortak cerceve programi: Turkiye ve dunyada neler oluyor?. [The common european framework of reference for languages: what is happening in Turkey and in the world?]. Abant Izzet Baysal Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 12, 1-19.
• Basal, A., Celen, K. M., Kaya, H., & Bogaz, S. N. (2016). An investigation into illustrations in English course books in a Turkish context. International Electronic Journal of Elementary Education, 8(3), 525-536.
• Brown, H. D. (2000). Principles of language learning and teaching. New York: Longman.
• Celik, S. (2006). A concise examination of the artificial battle between native and non-native speaker teachers of english in Turkey. Kastamonu Egitim Dergisi, 14(2), 371-376.
• Celik, S., & Arikan, A. (2012). Ogretmen yetistirme programlarinin ingilizce ogretmen adaylarini ilkogretimde ingilizce ogretimine ne kadar hazirladigina yonelik nitel bir arastirma. [A qualitative study of the effectiveness of teacher education programs in preparing primary school english language teachers]. Pamukkale Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 32(32), 77-87.
• Coskun, A. (2011). Investigation of the application of communicative language teaching in the english language classroom: A case study on teachers’ attitudes in Turkey. Journal of Linguistics and Language Teaching, 2(1), 85-110.
• Crawford, J. (2004). The role of materials in the language classroom. In J.C. Richards, W.A. Renandya (Eds.), Methodology in language teaching (pp. 80-91). Cambridge: Cambridge University Press.
• Demir, S., & Demir, A. (2012). Turkiye’de yeni lise ogretim programlari: Sorunlar beklentiler ve oneriler. [New high school instructional programs in Turkey: problems, expectations and suggestions]. Ilkogretim Online, 11(1), 35-50.
• Di Paolo, A., & Tansel, A. (2015). Returns to foreign language skills in a developing country: The case of Turkey. The Journal of Development Studies, 51(4), 407-421.
• Harmer, J. (1987). The practice of english language teaching. New York: Longman.
• Haznedar, B. (2009). Remarks on Foreign Language Education Policies in Turkey: A Critical Evaluation of English Primary Textbooks. Paper presented in 1. Uluslararasi Egitim Arastirmalari Konferansi in Canakkale 18 Mart Universitesi, Canakkale, May 1 to 3, 2009.
• Incecay, G., & Incecay, V. (2009). Turkish university students’ perceptions of communicative and non-communicative activities in EFL classroom. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 618-622.
• Isik, A. (2008). Yabanci dil egitiminde yanlislar nereden kaynaklaniyor?. [Where do the problems in foreign language teaching stem from?]. Journal of Language and Linguistic Studies, 4(2), 15-26.
• Isik, A. (2011). Language education and elt materials in Turkey from the path dependence perspective. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 256-266.
• Karababa, Z. C., Serbes, I., & Sahin, A. F. (2010). Evaluation of the textbook breeze in terms of the a2 level criteria determined in the European language portfolio. Research on Youth and Language, 4(2), 251-263.
• Karakas, A. (2013). Is communicative language teaching a panacea in elt-student and teacher perspectives. Journal of Second and Multiple Language Acquisition, 1(1), 1-20.
• Kirkgoz, Y. (2007). English language teaching in Turkey policy changes and their implementations. RELC Journal, 38(2), 216-228.
• Kirkgoz, Y. (2008). A case study of teachers’ implementation of curriculum innovation in English language teaching in Turkish primary education. Teaching and Teacher Education, 24(7), 1859-1875.
• Lalor, J., Lorenzi, F., & Rami, J. (2015). Developing professional competence through assessment: constructivist and reflective practice in teacher-training. Journal of Educational Research, 58, 45-66.
• Li, D. (1998). “It's always more difficult than you plan and imagine”: Teachers' perceived difficulties in introducing the communicative approach in South Korea. Tesol Quarterly, 32(4), 677-703.
• Liao, J., & Zhao, D. (2012). Grounded theory approach to beginning teachers’ perspectives of communicative language teaching practice. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 9, 76-90.
• Mackey, A., & Gass, S. M. (2005). Second Language Research: Methodology and Design. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Mowlaie, B., & Rahimi, A. (2010). The effect of teachers’ attitude about communicative language teaching on their practice: Do they practice what they preach?. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 1524-1528.
• Nergis, A. (2011). Foreign language teacher education in Turkey: A historical overview. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 181-185.
• Newby, D. (2015). The role of theory in pedagogical grammar: A cognitive + communicative approach. Eurasian Journal of Applied Linguistics, 1(2), 13-34.
• Ngoc, K. M., & Iwashita, N. (2012). A comparison of learners’ and teachers’ attitudes towards communicative language teaching at two universities in Vietnam. University of Sydney Papers in TESOL, 7, 25-49.
• Oral, Y. (2010). Turkiye’de yabanci dil egitim politikalari baglaminda ingilizce: ‘Elestirel bir calisma’. [English in terms of foreign language teaching policies in Turkey: a critical work]. Alternatif Egitim E-Dergisi, 1, 59-68.
• Ortactepe, D., & Akyel, A. S. (2015). The effects of a professional development program on english as a foreign language teachers’ efficacy and classroom practice. TESOL Journal. doi: 10.1002/tesj.185.
• Ozsevik, Z. (2010). The Use of Communicative Language Teaching (CLT): Turkish EFL Teachers’ perceived difficulties in ımplementing CLT in Turkey. MA Thesis, Published. Illinois: University of Illinois.
• Paker, T. (2012). Turkiye’de neden yabanci dil (ingilizce) ogretemiyoruz ve neden ogrencilerimiz iletisim kurabilecek duzeyde ingilizce ogrenemiyor?. [Why can’t we teach a foreign language (english) in Turkey and why can’t our students learn English well enough to interract?]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 89-94.
• Phipps, S., & Borg, S. (2009). Exploring tensions between teachers’ grammar teaching beliefs and practices. System, 37(3), 380-390.
• Richards, J. C. (2006). Communicative language teaching today. The USA: Cambridge University Press.
• Richards, J. C., & Rodgers, T. H. (2002). Approaches and methods in language teaching. The USA: Cambridge University Press.
• Richards, K. (2003). Qualitative ınquiry in tesol. The US: Palgrave Macmillan.
• Saricoban, A. (2013). Pre-service elt teachers' attitudes towards computer use: A turkish survey. Eurasian Journal of Educational Research, 53, 59-78.
• Saricoban, A., & Can, N. (2012). An evaluation of the 9 th grade local and the international english course books in terms of aims and methodology. The Online Journal of Counselling and Education, 1(4), 8-17.
• Saricoban, A., & Oz, H. (2014). Research into pre-service english teachers’ intercultural communicative competence (icc) in Turkish context. Anthropologist, 18(2), 523-531.
• Seferaj, K. (2009). Investigating the degree into which CLT is ımplemented in twenty-three EFL classes in an East-European post-communist country. PhD Thesis, Published. Leicester: University of Leicester.
• Solak, E., & Bayar, A. (2015). Current challenges in english language learning in turkish efl context. Participatory Educational Research (PER), 2(1), 106-115.
• Spada, N. (2007). Communicative language teaching: Current status and future prospects. In J. Cummins & C. Davison (Eds.), International handbook of english language teaching (pp. 271-288). New York: Springer.
• Spada, N., & Frohlich, M. (1995). Communicative orientation of language teaching observation scheme coding conventions and applications. Sydney: NCELTR.
• Tok, H. (2010). Comparing Teachers’ and Students’ Perceptions of Effective Foreign Language Teaching: A Case Study in Turkey. Paper presented in International Conference on New Trends in Education and Their Implications in Antalya, November 11 to13, 2010.
• Turnuklu, A. (2000). Egitimbilim arastirmalarinda etkin olarak kullanilabilecek nitel bir arastirma teknigi: Gorusme. [A qualitative research technique to be used in educational sciences studies effectively: interview]. Kuram ve Uygulamada Egitim Yonetimi Dergisi, 6(4), 543-559.
• Uysal, H. H. (2012). Evaluation of an in-service training program for primary-school language teachers in Turkey. Australian Journal of Teacher Education, 37(7), 14-29.
• Yigit, E. A., Kiyici, F. B., & Cetinkaya, G. (2014). Evaluating the testing effect in the classroom: An effective way to retrieve learned information. Journal of Educational Research, 54, 99-116.
• Yildirim, A., & Simsek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel arastirma teknikleri. Ankara: Seckin Yayinlari.
• Zorba, M. G., & Arikan, A. (2016). A study of anatolian high schools’ 9th grade english language curriculum in relation to the cefr. Usak Universitesi Egitim Arastirmalari Dergisi, 2(2), 13-24.