Üniversite Eğitimi ve Yaratıcılık: Öğrencilerin Bakış Açısından Bir Değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 80, 113 - 132, 15.02.2019

Ruya Ehtıyar , Gozdegul Baser

Öz

Problem
Durumu: Günümüz dünyasında
sosyal, ekonomik ve teknolojik ortam hızlı bir değişim içindedir. Bu değişime
uyum sağlayabilmek için, farklı ve yenilikçi bakış açılarına ihtiyaç
duyulmakta; belirsiz ve karmaşık ortamlarda yeni fikirler, yeni uygulamalar ve
yenilikçi yaklaşımlar gerekmektedir. Buradan hareketle, yaratıcılık özellikle
genç insanların kariyerlerini ve yaşama bakış açılarını şekillendirmede temel
olabilecek önemli konulardan birisi olarak görülmektedir. Üniversite eğitimi,
gençlerin profesyonel yaşamlarına hazırlandıkları ve hızlı değişen global
ortama katılmaya hazırlandıkları eğitim aşaması olup gençlerin eğitiminde,
oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu araştırma, üç ana problemi içermektedir:
öncelikle üniversite öğrencilerinin yaratıcılıktan ne anladıkları, ikinci
olarak, üniversite eğitiminde yaratıcılığı nasıl kavramlaştırdıkları ve son
olarak üniversite eğitiminde yaratıcılık hakkındaki kişisel değerlendirmeleri
ve önerileri. 

Araştırmanın
Amacı: Araştırma, bir grup
dördüncü sınıf öğrencisinin üniversite eğitimi ve yaratıcılıkla ilgili
algılarını, değerlendirmelerini, yorumlarını, deneyimlerini ve önerilerini
bulmayı amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında nitel araştırma yaklaşımı
benimsenerek, öğrencilerin algı, yorum, tecrübe ve önerileri
değerlendirilmiştir.

Araştırmanın
Yöntemi:  Nitel bir araştırma olarak tasarlanmış
olup,  fenomenolojik metodoloji
izlenmiştir. Veriler odak grup görüşmesi kullanılarak toplanmış olup,  tematik analizle incelenmiştir. Fenomenolojik
metodoloji, bireylerin bir kavram ile ilgili tecrübelerini anlamayı hedefler ve
bireyin tecrübelerinin özünü tanımlar (Saban and Ersoy, 2017). Odak grup
görüşmesi ile bir devlet üniversitesinde okumakta olan 10 tane dördüncü sınıf
öğrencisi ile araştırma yapılmıştır. Çalışma Mayıs 2018’de
gerçekleştirilmiştir.

Araştırmanın
Bulguları: Bulgular,
öğrencilerin üniversite eğitimini çoğunlukla yaratıcı bulmadıklarını ve
eğitimleri esnasında sınırlı şekilde yaratıcı uygulama deneyimlediklerini ve üniversite
eğitiminin genel olarak yaratıcılık potansiyellerine katkıda bulunmadığını
düşündüklerini göstermektedir. Yaratıcılığın anlamı farklılaşma ve yenilik
olarak iki ana temada ifade edilmiş ve bu temaların altında ise yeni eylem,
fikir, sonuç, hayal etme, ürün ve çevre kavramları yer almıştır. Üniversite
eğitiminde yaratıclık kavramı altında öğrenciler, farklılaşma, girişimcilik ve
öğretme metotları gibi ana temalardan bahsetmişlerdir. Farklılaşma teması
altında farklı dersler ve seminerler olmasının eğitimde yaratıcılığı
destekleyeceğini; üniversite eğitiminde girişimciliğin onlara yaratıclığı
anımsattığını ve bu amaçla girişimcilik ile ilgili derslerin, uygulamaların ve
girişimciliğin motive edilmesi gibi konuların gündeme gelmesini düşündüklerini
belirtmişlerdir. Üniversite eğiminde yaratıcılık denildiğinde öğretme
metotlarının yaratıcı olmadığını ancak yaratıcı olması gerektiğini belirterek,
olabildiğince sanatsal metot kullanımının yaratıcılığı destekleyeceğini
düşündüklerini belirtmişlerdir. Üniversite eğitiminde yaratıcı ve yaratıcı
olmayan uygulamalara örnek vermeleri istenildiğinde öğretme metotları yaratıcı
olmayan uygulamalar olarak ifade edilmiştir. Öğretme metotlarının yaratıcı
olmamasının nedenleri arasında ezbere dayanması, geleneksel anlayışta olması ve
yaratıcılık içermemesi belirtilmiştir. Yaratıcı uygulamalara örnek olarak
sektörle iletişim halinde olmak, konularla ilgili film, belgesel vb. farklı
kaynaklardan bilgi edinmek gibi konular açıklanmıştır. Öğrencilere, üniversite
eğitiminin yaratıcılık potansiyellerini nasıl etkilediği konusundaki
düşünceleri sorulmuştur. Ağırlıklı bölümü üniversite eğitiminin yaratıcılık
üzerinde olumsuz bir etkisinin olduğunu düşündüklerini belirtmiş olup, zaman ve
enerji kaybı olarak ifade etmişlerdir. Olumlu etkisi olduğunu düşünen
öğrenciler ise özgüven, farklı düşünme yeteneklerini gelişmesi ve iletişim
ağlarının gelişmiş olması gibi konulardan söz etmişlerdir. Olumlu ya da olumsuz
etkisi olmadığını düşünen öğrenciler de olmuştur. Yaratıcılığı etkileyen faktörlerin
ne olduğu konusundaki fikirleri sorulduğunda ise öğrenciler eğitimlerini
etkileyen insanlar (eğitimciler ve aileler), kişinin kendisinin (ilgi, algı) ve
çevrenin yaratılcılık üzerinde etkili olduğunu belirtmişlerdir. Çevre içinde
ise kişinin doğup büyüdüğü yer, gittiği okullar, ilgi duyduğu kitaplar ve
yetiştiği sosyal çevre yer almaktadır. Son olarak, üniversite eğitiminde
yaratıclık konusunda önerileri sorulduğunda, öğrenciler özgürlük ve öğretme
metotları olarak iki ana tema üzerinde görüş ifade etmişlerdir. Üniversite
eğitiminde daha özgür bir ortam olmasını istediklerini ve bu amaçla devam
zorunluluğu ve ilgi alanı dışındaki derslere devam etme zorunluluğu gibi
konuların yaratıcılığı olumsuz etkilediğini düşündüklerini söylemişlerdir.
Ayrıca öğretme metotlarında özgür bir ortama ihtiyaç olduğunu, ezbere dayanan
bir eğitim istemediklerini ve daha çok uygulama görmek istediklerini ifade
etmişlerdir.

Araştırmanın
Sonuçları ve Önerileri:
Araştırma sonuçları, üniversite öğrencilerinin üniversite eğitimini genel
olarak yaratıcı bulmadıklarını ve aldıkları eğitimin yaratıcılık
potansiyellerini olumlu yönde geliştirmediğini; üniversite eğitiminde öğretme
metotlarının daha yenilikçi olmasını istediklerini, ezber yöntemi yerine daha
özgürlükçü ve uygulamaya dönük çalışmaları tercih etmek istediklerini
göstermektedir. Çalışma, yaratıcı ve yaratıcı olmayan uygulamaların yanı sıra
yaratıcılığın anlamı ve değerlendirilmesi ile ilgili, üniversite eğitiminin
öğrencinin yaratıcılık potansiyeli üzerindeki etkisi ve üniversite öğrencileri
tarafından algılandığı şekilde üniversite eğitimi ile ilgili bazı öneriler
sunmaktadır. Araştırmanın sınırlı bir örneklemi kapsadığı unutulmamalıdır.
Bununla birlikte, bu araştırmanın sağladığı temel verilerle daha geniş kapsamlı
bir araştırmaya yol açması beklenebilir. Türkiye'de üniversite eğitimi ve
yaratıcılıkla ilgili araştırmalar sınırlıdır ve araştırma bulguları üniversite
eğitiminde yaratıcılık konusuna dikkat çekmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, Yaratıcı düşünme, Üniversite eğitimi

University Education and Creativity: An Assessment From Students’ Perspective

Öz

Problem Statement: This study consists of three main problems: first what
university students understand from creativity, secondly what they
conceptualize about creativity in university education, and finally their
personal evaluations and recommendations about creativity in university
education.

Purpose of Study: The
study aimed to find out the perceptions, assessments, comments, experiences and
suggestions of a group of fourth year university students related to university
education and creativity.

Method: Designed as a
qualitative research, phenomenological methodology was followed, data was
collected using focus group interview and analyzed via thematic analysis.  

Findings: The results
indicated that students found their university education mostly as uncreative,
and experienced with limited number of creative practices during their
education, and they thought that university education did not contribute to
their creativity potential in general.

Implications for Research and
Practice: This study provided findings related to the meaning
and evaluation of creativity as well as creative and uncreative practices,
effect of university education on student’s creativity potential, and
recommendations for university education as it was perceived by university
students. It is expected that this research will lead to a broader scale
research with the basic data it supplies. The research related to university
education and creativity is limited in Turkey, and this study supplies basic
and important findings.

Anahtar Kelimeler

Creativity, Creative thinking, University education

Kaynakça

• Amabile, T. M. (1983). The social psychology of creativity: A componential conceptualization. Journal of Personality and Social Psychology, 45(2), 357-376.
• Amabile, T. M., Barsade, S. G., Mueller, J. S. & Staw, B. M. (2005). Affect and creativity at work. Administrative science quarterly, 50(3), 367-403. http://www.erevistas.csic.es/ficha_articulo.php?url
• Barron, F. & Harrington, D. M. (1981). Creativity, intelligence, and personality. Annual review of psychology, 32(1), 439-476.
• Baş, T. & Akturan, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri NVivo 7.0 ile nitel veri analizi. .Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Besemer, S. P.& Treffinger, D. J. (1981). Analysis of creative products: Review and synthesis. The Journal of Creative Behavior, 15(3), 158-178.
• Boud, D.& Dochy, F. (2010). Assessment 2020. Seven propositions for assessment reform in higher education. http://www.iml.uts.edu.au/assessment-futures/
• Braun V., Clarke V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3,77-101.
• Brolin, C. (1992). Kreativitet och kritiskt tandande. Redsckap for framtidsberedskap'[Creativity and critical thinking. Tools for preparedness for the future. Krut, 53, 64-71.
• Cachia, R., Ferrari, A., Kearney, C., Punie, Y., Van den Berghe, W.& Wastiau, P. (2009). Creativity in schools in Europe: A survey of teachers. European Commission-Joint Research Center-Institute for Prospective Technological Studies, Seville. http://ftp.jrc.es/EURdoc/JRC55645.
• Carrasco, AMV.(2017).Assessing creativity to boost the inclusion in musical education.ARTSEDUCA, 16,32-48.
• Chew, E.S.,Abd Hamid M.A. & Madar, A.R. (2017), Conceptual Framework for Designing and Developing a Creativity Enhancement Module in Education Incorporating Indigenous Perspectives. Pertanika Journal of Social Science and Humanities, 25,SI,67-81.
• Craft, A. (2001). An analysis of research and literature on creativity in education. Qualifications and Curriculum Authority, 1-37.
• Craft, A., Jeffrey, B.& Leibling, M. (Eds.). (2001). Creativity in education. A&C Black. London.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Siyasal Kitabevi.
• Cohen, L., Mannion, L. & Morrison K. (2007).Research Methods in Education. Routledge, Taylor & Francis Group.
• Costello, P. J. (2000). Thinking skills and early childhood education. London: David Fulton Publishers Ltd.
• Çokluk, Ö., Yılmaz, K.& Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(1), 95-107.
• Dacey, J. S., Lennon, K.& Fiore, L. B. (1998). Understanding creativity: The interplay of biological, psychological, and social factors. San Francisco, Jossey-Bass, 1st edi.
• Deverell, A.& Moore, S. (2014). Releasing creativity in teaching and learning: the potential role of organisational legitimacy and increased dialogue. Innovations in Education and Teaching International, 51(2), 164-174.
• Dewulf, S.& Baillie, C. (1999). CASE: Creativity in Art, Science and Engineering: How to foster creativity. Great Britain Department for Education and Employment, UK.
• Dilshad, R. M.& Latif, M. I. (2013). Focus Group Interview as a Tool for Qualitative Research: An Analysis. Pakistan Journal of Social Sciences (PJSS), 33(1).
• Drucker, P. F. (1969). Management's new role. Harvard Business Review, 49-54.
• Ensari, M. Ş.& Alay, H. K. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Yenilikçilik Eğilimi ile Girişimcilik Potansiyelleri Arasındaki İlişkiye Ailelerin Girişimcilik Öyküsünün Aracı Etkisinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma.
• Feldman, D. H., Csikszentmihalyi, M. & Gardner, H. (1994). Changing the world. A framework for the study of creativity. Westport, CT: Praeger.
• Gardner, H. (1995). Multiple intelligences:" myths and messages". The International Schools Journal, 15(2), 8.
• Glăveanu, V. P. (2018). Educating which creativity? Thinking Skills and Creativity, 27, 25-32.
• Glück, J., Ernst, R.& Unger, F. (2002). How creatives define creativity: Definitions reflect different types of creativity. Communication Research Journal, 14(1), 55-67.
• Hargreaves, J. (2008). Risk: the ethics of a creative curriculum. Innovations in Education and Teaching International, 45(3), 227-234.
• Jackson, N. (2014). Developing students’ creativity through a higher education. In International Symposium on ‘The Cultivation of Creativity in University Students. http://www.normanjackson.co.uk/creativity.html
• Jackson, M. O., Shaw M. & Wisdom J. (ed) (2014), Developing Creativity in Higher Education.Abingdon: Routledge.
• Kaufman, J. C.& Beghetto, R. A. (2009). Beyond big and little: The four c model of creativity. Review of general psychology, 13(1), 1.
• Karaca, T. & Koray,O. (2017). The Effect of Using the Creative Reversal Act in Science Education on Middle School Students’ Creativity Levels. Eurasian Journal of Educational Research, 67,199-214.
• Lakota, A.B. (2007). Presentation at the meeting on High Level Group on Educational Policies, Ljublijana. Papaleontiou-Louca, E., Varnava-Marouchou, D., Mihai, S., & Konis, E. (2014). Teaching for creativity in universities. Journal of Education and Human Development, 3(4), 131-154.
• Morris, W. (2006). Creativity–its place in education. New Zealand. OECD (2018). The future of education and skills: Education 2030.https://www.oecd.org/education/2030/E2030%20Position%20Paper%20(05.04.2018).pdf, retrieved on June 25th,2018.
• Oldham, G. R. & Cummings, A. (1996). Employee creativity: Personal and contextual factors at work. Academy of Management Journal, 39(3), 607-634.
• Özaşkın, A.G. & Bacanak, A., (2016). Eğitimde Yaratıcılık Çalışmaları: Neler Biliyoruz? Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(25), 212-226.
• Özmusul, M. (2012). Öğretmen eğitiminde yaratıcılık ve inovasyon. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 731-746.
• Plucker, J. A., Beghetto, R. A.& Dow, G. T. (2004). Why isn't creativity more important to educational psychologists? Potentials, pitfalls, and future directions in creativity research. Educational psychologist, 39(2), 83-96.
• Prentice, R. (2000). Creativity: a reaffirmation of its place in early childhood education. Curriculum Journal, 11(2), 145-158.
• Ryhammar, L. & Brolin, C. (1999). Creativity research: Historical considerations and main lines of development. Scandinavian Journal of Educational Research, 43(3), 259-273.
• Robinson, K. (2006). Do schools kill creativity? TED.www://ted.com/talks/lang/eng/ken_robinson.
• Robinson, K. (2015). Yaratıcı Öğrenciler. Sola Yayınları, İstanbul.
• Saban, A. & Ersoy A. (2017). Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri, 1. Baskı.
• Scott, A. J. (2000). The cultural economy of cities: essays on the geography of image-producing industries. Sage Publication, London.
• Scott, S. G. & Bruce, R. A. (1994). Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace. Academy of Management Journal, 37(3), 580-607.
• Seeling, T. (2012). A crash course on Creativity. www.youtube.com/watch? V=Dle_GvFIbqV.
• Silverman, D. (2005). Doing Qualitative Research. London: Sage Publications.
• Sternberg, R. J. (2004). Teaching College Students that Creativity Is a Decision. Guidance & Counselling, 19(4), 196-200.
• Torrance, E. P. (1965). Rewarding Creative Behavior; Experiments in Classroom Creativity.
• Torrance, E. P. (1969). Prediction of adult creative achievement among high school seniors. Gifted Child Quarterly, 13(4), 223-229.
• Torrance, E. P. (1970). Encouraging creativity in the classroom. WCB/McGraw-Hill.
• Ucus, S. (2017). Exploring creativity in social studies education for elementary grades: Teachers’ opinions and interpretations. Journal of Education and Learning, 7(2), 111.
• Vernon, P.E. (1984). Intelligence, Cognitive styles, and brain lateralization. International Journal of Psychology, 19 (1-4), 435-455.
• Wales, P. (2017). Creativity and Democrasy in Education: Practices and Politics of Learning through the Arts. Pedagogies, 12 (4),413-415.