Investigation of Occupational Accidents from Theological Perspective

Yıl 2018, Sayı: 14, 189 - 197, 31.12.2018

Abdullah Demir , Ali Öz

https://doi.org/10.31590/ejosat.459848

Cited By: 2

Öz

Definition of occupational accident is an unexpected and unplanned occurrence, including acts of violence, arising out of or in connection with work which results in one or more workers incurring a personal injury, disease or death. Turkey, in terms of occupational accidents, is in the third place in the world and ranks first in Europe. These accidents have four main reasons, and "4M" is known as the rule. These are man, machine, media and management. In the occupational health and safety literature, 88% are unsafe acts of persons, 10% are unsafe mechanical or physical conditions, and 2% are unpreventable (i.e. acts of God). However, 50% of the occupational accidents can be prevented easily and 48% of them can be prevented by working systematically. Considering that generally 98% of the occupational accidents and 100% of occupational diseases can be prevented if necessary precautions are taken but on the other hand the fact that number of occupational accidents increase year by year makes it necessary to re-evaluate the concepts such as occupational safety, occupational accident, hazard, risk, precautions, fatalistic belief, fatalism, negligence, inevitability, bad fortune, occupational murder. At this point, the “responsibility, fatalistic belief, fatalism, preordain and truckle” perceptions/beliefs that employees have may be determining. In this study, studies on “occupational health and safety culture” and “occupational accidents & fate/fatalism” studies have been examined. In addition, efforts have been made to place the misunderstood, believed and/or known/provincial traditional and theological approaches to the reduction of occupational accidents/murders on the scientific definitions. In this respect, contribution has been provided about building an occupational health and safety culture, taking the beliefs of employees into account.

Anahtar Kelimeler

OHS culture, occupational accident, fatalistic beliefs, fatalism, measure, truckle

Teolojik Açıdan İş Kazalarının İncelenmesi

Öz

“İş kazası” kavramı; işyerinde işçinin karşı karşıya kaldığı istenmeyen, beklenmeyen, ihmalkârlık, kusur, dikkatsizlik, kasıt ve şanssızlık sonucu meydana gelen olayları kapsamaktadır. İş kazaları açısından Türkiye, dünyada üçüncü ve Avrupa’da ise birinci sırada yer almaktadır. Bu kazalarının dört temel nedeni vardır ve “4M” kuralı olarak bilinir. Bunlar; insan, makine, ortam/çevre ve yönetim olarak sıralanmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği literatüründe yaygın olarak bu kazaların %88’i tehlikeli hareket, %10’u tehlikeli durum ve %2’si ise sebebi kaçınılmaz ve bilinmeyen nedenler olarak belirtilmektedir. Ancak iş kazalarının %50’sinin kolaylıkla ve %48’inin ise sistemli çalışmak suretiyle yani genel olarak iş kazaların %98’inin; gerekli tedbirler alındığı takdirde meslek hastalıklarının da %100 önlenebileceği gerçeğinden hareketle her yıl iş kazalarının artıyor olması “iş güvenliği, iş kazası, tehlike, risk, tedbir, kader/cilik, teolojik açıdan kaza, ihmal, kaçınılmazlık, kötü talih, mesleğin/işin fıtratı ve iş cinayeti” gibi kavramların tanım ve içeriklerinin yeniden gözden geçirilip, değerlendirilmesinin elzem olduğunu göstermektedir. Bu noktada, çalışanların sahip olduğu “sorumluluk, kader, kadercilik, alınyazısı, kaza ve tevekkül” anlayışları/inançları belirleyici olabilmektedir. Bu çalışmada daha önce “iş sağlığı ve güvenliği kültürü” ile “iş kazaları ve kader” temalı yapılmış olan çalışmalar incelenmiştir. Ayrıca iş kazalarının azaltılmasına yönelik yanlış algıla(nıl)an, inanılan ve/ya bilin(il)en geleneksel ve teolojik yaklaşımların olması gereken bilimsel zemine oturtulmasına çalışılmıştır. Bu sayede çalışanların inançlarını da dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği kültürü oluşturulmasına katkıda bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İSG Kültürü, İş Kazası, Kader/cilik, Tedbir, Tevekkül

Kaynakça

• Akbulut, A., 1987. Allah'ın Takdiri, Kulun Tedbiri. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt:29, s. 135- 146, Ankara.
• Anonim, 2012. Standard Profilden En İyi Slogana Ödül. https://www.haberler.com, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Anonim, 2018. Tevekkül Üzerine, https://sorularlaislamiyet.com, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Beşer, F., 2014/a. Kader tartışmaları, https://www.yenisafak.com, Erişim Tarihi: 04/08/2018.
• Beşer, F., 2014/b. Neden kader meselesi, https://www.yenisafak.com, Erişim Tarihi: 26/07/2018.
• Beşer, F., 2014/c. Röportaj: “İslam Hukukçusu Prof. Faruk Beşer Star'a konuştu: Facialar kader mi?”, http://www.star.com.tr, Erişim Tarihi: 04/08/2018.
• Beşer, F., 2015. Kader bir iman meselesi midir?, https://www.yenisafak.com, Erişim Tarihi: 26/07/2018.
• Beşer, F., 2015/b. Röportaj: Beşer: “Kader inancında tuzağa düşmeyin”, http://www.on5yirmi5.com, Erişim Tarihi: 04/08/2018.
• Bilir, N., 2016. İş Sağlığı ve Güvenliği Profili Türkiye, Uluslararası Çalışma Örgütü 2016, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Genel Yayın No: 62, Ankara.
• Çağrıcı, M., 2012. Tevekkül. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, cilt.42, TDV Yayınları, İstanbul, s.1-2.
• Demir, A., 2017. İş Sağlığı ve Güvenliği Ders Notları.
• Duran, A.E., 2018. Türkiye'de İşçi Ölümlerinde Tablo Kararıyor. Deutsche Welle Türkçe, http://www.dw.com, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Er, İ.H., 2014. Kader Konusu, Milli Gazete, http://www.milligazete.com.tr, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Erkan, M.A. ve Erkan, F.S., 2016. İş Güvenliği Kültüründe Çalışanların Kader Anlayışları. 8. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı, Yayın No: 54.
• Fazlıoğlu, İ., 2013. Felsefe-Tarih İlişkisi, Türk Tarih Kurumu, http://ilimcephesi.com/felsefe-tarih-ilişkisi, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Güler, Z., 2013. Mehmed Âkif'in Fatih Kürsüsünde ve Âsım'da Hadis Atıfları. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 198-210.
• Gürcanlı, G.E., 2015. Dünyada ve Türkiye’de İşyerlerindeki Ölüm, Yaralanma ve Hastalıklara Karşı Mücadelenin Tarihi. Sağlık Çalışanlarında İş Kazası ve Meslek Hastalıklarına Yaklaşım Çalıştayı, Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Çalışma Grubu - İstanbul Sağlık Çalışanları Sağlığı Meclisi, İstanbul.
• Gürcanlı, G.E., Kaderciliğin Bilim ve Tekniğe Sızması…, Toplumcu Mühendisler ve Mimarlar Meclisi (TMMM); http://toplumcumeclis.org, Erişim Tarihi: 15/04/2018. İSG Kanunu, 2012. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu - Kanun No: 6331, Sayı: 28339, Erişim Tarihi: 15/04/2017.
• Köse, S., 2016. İslam Hukuku Açısından Emek. İslam İktisadı ve Emek, Yayına Hazırlayan: Yusuf Enes Sezgin, İGİAD - Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlâkı Derneği, ISBN: 978-975-6303-24-5, İstanbul.
• Kubbealtı Lügati, 2018/a. http://lugatim.com/s/emek, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Kubbealtı Lügati, 2018/b. http://lugatim.com/s/tedbir, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Kubbealtı Lügati, 2018/c. http://lugatim.com/s/takdir, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Macit, M., 2016. Risk Ortamında Çalışmanın/Emeğin Değeri ve Din: Teoriden Pratiğe. İslam İktisadı ve Emek, Yayına Hazırlayan: Yusuf Enes Sezgin, İGİAD - Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlâkı Derneği, ISBN: 978-975-6303-24-5, İstanbul.
• Milliyet Gazetesi, 2017. Türkiye'nin Yılda 80 Milyar TL’si İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarına Gidiyor, milliyet.com.tr, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Onur, A.H. ve Özfırat, M.K. 2015. İş Güvenliğine Giriş, Önemi, Genel Tanımlar.
• Siyaset Dergisi, 2018. İş Kazaları ve Düşündürdükleri, https://siyasetdergisi.com.tr, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Şirin, S., 2018. Hayatımın fırsatını nasıl kaçırdım?, http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/selcuk-sirin/hayatimin-firsatini-nasil-kacirdim-40911705.
• Toptaş, M., 2018. Ya Hamiyetsiz Olaydım…”, www.milligazete.com.tr, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Uysal, E., 2018. Dini ve Ahlaki Açıdan Çalışma ve Emeğin Önemi Emeğin Değeri: Din ve Emek İlişkisi, Editörler: Ali Arslan, Bahattin Turgut, Behram Hasanov, Mustafa Sezer, Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları No: 27, ISBN: 978-605-9678-17-9, 1. Baskı, Zonguldak.
• Üngüren, E., Arslan, S. ve Koç, S.T., 2017. The Effect of Fatalistic Beliefs Regarding Occupational Accidents on Job Satisfaction and Organizational Trust in Hotel Industry, Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), An International Journal of Akdeniz University Tourism Faculty, ISSN: 2147-9100 (Print), 2148-7316 (Online), Vol. 5 (1) 23-56.
• Yağımlı, M. ve Hacıbektaşoğlu, SE., 2018. Türkiye’de İnşaat Sektöründe Yaşanan İş Kazaları ve Ölümlü İş Kazası Sayılarının Tahmini. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Cilt 9, Sayı 22.
• Yasar Üniversitesi, Ramak Kala Olay / Tehlike Gördüm, https://isgb.yasar.edu.tr, Erişim Tarihi: 15/04/2018.
• Yavuz, Y.Ş., 2001. Kader, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, cilt:24, TDV Yayınları, İstanbul, s.58-63.
• Yılmaz, F., 2014. Soma Ekseninde Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Üzerine Bir Değerlendirme, Egiad Yarın, 42, 40-48.
• Yılmaz, F., İş Sağlığı ve Güvenliği’ne Genel Bakış ve Güvenlik Kültürü Sunumu, Erişim Tarihi: 15.04.2018.