Comparative Risk Analysis and Risk Assessment of Biological Factors in Hazardous Waste Disposal Facilities

Yıl 2019, Sayı: 17, 1375 - 1382, 31.12.2019

İrem Ersöz Kaya , Hatice Ölçücü

https://doi.org/10.31590/ejosat.668653

Cited By: 4

Öz

The development and spread of the industry causes the amount of waste throughout the world to increase, accordingly leading to the increase of risks and damages caused by wastes. In order to reduce the damage caused by hazardous waste, it is necessary to implement recycling or disposal. Therefore, there is an increase in the number of disposal facilities. Employees working in such facilities are exposed to many risks as they deal with hazardous waste. In the study, the effects, such as exposure times, physical contact, inhalation of the air formed, on the employees working in a hazardous waste disposal facility, as exposed by whom starting from the waste collection until disposal process, were examined and biological risk factors were researched. Among such factors, those causing or likely to cause occupational disease were evaluated. The 5x5 L Type Matrix method was used in biological risk analysis. In addition, physical, chemical and biological risk factors were evaluated together and a general risk analysis was conducted and it was determined which preventive measures should be taken accordingly. In the assessment of general risk analysis, 5x5 L Type Matrix method as well as Fine Kinney methods were used. As a result of the analyses, 47 risks were found in both methods. Once the risks are distributed according to the type of impact as a result of the examination on the basis of Fine Kinney risk analysis, it is found that the type with the highest risk is health and its derivatives, which include 17 risks.

Anahtar Kelimeler

Hazardous Waste, Occupational Diseases, Biological Risk, Risk Analysis, 5x5 L Type Matrix, Fine Kinney

Tehlikeli Atık Bertaraf Tesislerinde Meslek Hastalığı ve Biyolojik Faktörler Açısından Risk Değerlendirmesi

Öz

Sanayinin gelişmesi ve yaygınlaşması ile birlikte dünyadaki atık miktarı artmakta ve buna paralel olarak, atıkların oluşturduğu riskler ve zararlar da çoğalmaktadır. Tehlikeli atıkların verdiği zararın azaltılması için geri kazanım veya bertaraf yoluna gidilmesi gerekmektedir. Bu sebepten bertaraf tesislerinin sayısında bir artış yaşanmaktadır. Bu tip tesislerde çalışanlar, tehlikeli atıklarla uğraştıkları için birçok riske maruz kalmaktadırlar. Çalışmada, bir tehlikeli atık bertaraf tesisinde çalışanların atıkları aldıkları mesafelerden bertaraf süresine kadarki olan, maruziyet süreleri, vücutla teması, oluşan havanın solunması gibi etkiler incelenmiş ve biyolojik risk faktörleri araştırılmıştır. Bu faktörlerden meslek hastalığına sebep olan veya olabilmesi ihtimali bulunanlar değerlendirilmiştir. Biyolojik risk analizinde, 5x5 L Tipi Matris yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada ayrıca, fiziksel, kimyasal ve biyolojik risk faktörleri birlikte değerlendirilerek genel bir risk analizi yapılmış ve bunlara bağlı olarak hangi önleyici tedbirlerin alınması gerektiği belirlenmiştir. Genel risk analizi değelendirmesinde, 5x5 L Tipi Matris yönteminin yanısıra Fine Kinney yöntemi kullanılmıştır. Analizler sonucunda iki metotta da 47 adet risk tespit edilmiştir. Fine Kinney risk analizine göre risklerin etki türüne göre dağılımı incelendiğinde en çok riskin 17 risk ile sağlık ve türevlerinden meydana geldiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tehlikeli Atık, Meslek Hastalıkları, Biyolojik Risk, Risk Analizi, 5x5 L Tipi Matris, Fine Kinney

Kaynakça

• Akgün, S., Sanayileşme Sürecinde Çevre Kalitesine Verilen Önem; Firmaların Yaklaşımları, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Ankara, 2006.
• Karagözoğlu B.M, Özyonar F, Yılmaz A, Atmaca E, TÜRKAY, Katık Atıkların Yeniden Kazanımı ve Önemi, Türkiye’de Katı Atık Yönetimi Sempozyumu,2009.
• Korkmazer, C.,Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Atık Bertaraf Firması Seçimi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir, 2015.
• Ercan, M., Tehlikeli Atık Bertaraf Tesislerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çasgem İş Sağlığı ve Güvenliği Müdürlüğü, Ankara, 2006.
• Çoktu A. K, Piliç İşleme ve Değerlendirme Tesisinde Risk Değerlendirmesi, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Sayfa: 23-24, Ankara, 2001.
• Demirel, H.,Demir Yolu Makas Üretiminde Risk Değerlendirmesi, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, Çasgem İş Sağlığı ve Güvenliği Müdürlüğü, Ankara, 2016.
• Koçak M.Sabri, Çevre Sorunları ve Ulusal Yazılı Basın, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2006.
• Fine, W. T, Mathematical Evaluationsfor Controlling Hazards, Naval Ordnance Laboratory, 2-15, White Oak MD, 1971.
• Kinney, G.F, Wiruth, A.D, Practical Risk Analysis For Safety Management, China Lake, CA: Naval Weapons Center, 1976.
• Özçelik F, Metal Boru İmalatında İSG Risklerinin Tespiti ve Çözüm Önerileri, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Ankara, 2014.
• Göçmen, Y., Mezbahaların İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden İncelenmesi ve Risk Değerlendirmesi Uygulaması,İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, Çasgem İş Sağlığı ve Güvenliği Müdürlüğü, Ankara,2016.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Resmi Gazete Sayısı: 28339, T.C. Resmi Gazete, Ankara, (30/06/2012).
• Özkılınç, Ö., İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri, TİSK Yayınları, Ankara, 2005.
• Reniers G. L, Dullaert W, Ale B. J, Soudan K, Developing an external domino accident preventionframe work: Hazwim. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 18; 127– 138, 2005.
• Esin, Alp., “Bakım Risklerinin Değerlendirilmesi”, Mühendis ve Makina, Cilt:46, Sayı: 543, 12. 2005.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi(2013).Meslek Hastalığı, https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/1340/meslekhastaliklari.pdf,(Erişim tarihi: 16.02.2019).
• Akkuş E., Tehlikeli Atık Geri Kazanım Tesisinde İş Sağlığı Güvenliği, Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aksaray, 2013.
• Atık Yönetimi Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayısı: 29314, T.C. Resmi Gazete, Ankara, (02.04.2015).