A Systematic Approach to the Analysis of the Formation Structure of Magarsos Ancient City

Yıl 2020, Sayı: 18, 348 - 358, 15.04.2020

Yelda Durgun Şahin , M. Faruk Altunkasa

https://doi.org/10.31590/ejosat.688942

Öz

People lived in temporary settlements such as caves, tents or oba, and then settled in permanent settlements by farming and animal husbandry. With the developing settled life order, the phenomenon of commerce started and people first interacted with their close and then distant circles. With this interaction, cities have developed, cultural exchange has been provided and awareness has emerged among the belief systems of the communities. Although the changes in these phenomena contribute to urban development, they have determined their effects on city planning decisions and space constructions. In history, cities have been realized as a result of social, cultural and physical formation and interaction. In order to be able to read the background in the formation of a city, it is necessary to evaluate the city with a multidisciplinary study in line with the social, cultural and physical formation processes. The method by which this evaluation can be analyzed is the main starting point of the study. The purpose of this study is to create multi-dimensional ancient city analysis model criteria for ancient cities, which is a concrete tool of understanding history. Accordingly, firstly, the borders of the research area were determined and Magarsos city was chosen as one of the ancient cities of Ovalik Cilicia region, which is a part of Anatolian lands from the past to the present day. By applying the developed analysis model criteria on the ancient city of Magarsos, subgroups of socio-cultural, geographical and historical determinants were identified and Magarsos ancient city inventory was created. Consequently, systematic data contributing to the legibility of ancient cities with this study contributed to the legibility of the background in the formation of the ancient city of Magarsos. In addition, with the method used in this study, it is thought that it will contribute to other comprehensive studies on different ancient city studies in the field of urban archeology.

Anahtar Kelimeler

Magarsos, Analysis Criteria of Ancient City, Ancient City Inventory

Magarsos Antik Kenti Oluşum Kurgusunun Analizinde Sistematik Bir Yaklaşım

Öz

İnsanlar, kentleşme sürecine avcılık ve toplayıcılık yaparak önce mağara, çadır ya da oba gibi geçici yerleşimlerde, daha sonraki süreçte tarım ve hayvancılık yaparak kalıcı yerleşmelerde yaşamışlardır. Gelişen yerleşik hayat düzeniyle birlikte ticaret olgusu başlamış ve insanlar önce yakın daha sonra uzak çevreleri ile etkileşim kurmuşlardır. Bu etkileşim ile kentler gelişmiş, kültür alış-verişi sağlanmış ve toplulukların inanç sitemleri arasında farkındalıklar ortaya çıkmıştır. Bu olgulardaki değişimler kent gelişimine katkı sağlamakla birlikte kent planlama kararları ve mekân kurguları üzerinde etkilerini belirlemiştir. Tarihte kentler sosyal, kültürel ve fiziksel bir oluşum ve etkileşim sonucunda gerçekleşmiştir. Bir kentin oluşumundaki arka planın okunabilmesi için, o kenti sosyal, kültürel ve fiziksel oluşum süreçleri doğrultusunda, multidispliner bir çalışma ile değerlendirmek gerekmektedir. Bu değerlendirmenin nasıl bir yöntem ile analiz edilebileceği ise çalışmanın temel çıkış noktasını oluşturmuştur. Bu çalışmanın amacı, tarihi anlamanın somut bir aracı olan, antik kentler için, çok boyutlu antik kent analiz modeli ölçütlerinin oluşturulmasıdır. Bu doğrultuda öncelikle araştırma alanının sınırları belirlenerek, tarihten günümüze Anadolu topraklarının bir parçası olan Ovalık Kilikya bölgesi antik kentlerinden Magarsos kenti seçilmiştir. Geliştirilen analiz modeli ölçütleri Magarsos antik kenti üzerinde uygulanarak, sosyo-kültürel, coğrafi ve tarihsel belirleyicilerin alt grupları tanımlanmış ve Magarsos antik kent envanteri oluşturulmuştur. Sonuç olarak bu çalışma ile antik kentlerin okunabilirliğine katkı sağlayan sistematik veriler, Magarsos antik kentinin oluşumundaki arka planın okunabilmesine katkı sağlamıştır. Ayrıca bu çalışmada kullanılan yöntem ile, kentsel arkeoloji alanında, farklı antik kent çalışmaları üzerinde yapılacak diğer kapsamlı çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Magarsos, Antik Kent Analiz Ölçütleri, Antik Kent Envanteri

Kaynakça

• Alishan, L. M., (1899). Sissouan ou L’Arméno-Cilicie. Des Description Géographique et Historique. Venise-S. Lazare: Publié Sous Les Auspices.
• Altay, M, H., (1965). Adım Adım Çukurova, Adana.
• Anonim., (2013). https://www.haberler.com/bakan-celik-magarsus-antik-kenti-kazilarini-5111413-haberi/ (erişim tarihi: 15.01.2020).
• Bilal, A., (2019). https://www.filozofunyolu.com/helenistik-donem/helenistik-donem-ve-epikuros/ (erişim tarihi: 01.02.2020).
• Bilir, A., (2014). Roma Dönemi Doğu Akdeniz Deniz Ticaretinde Kıyı Kilikya Bölgesinin Yeri ve Önemi doktora tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı Klasik Arkeoloji Bilim Dalı, Konya.
• Bossert, H, Th., (1950). "Karataş'taki arkeolojik araştırmalar hakkında kısa ön rapor. Belleten XIV, 661-666.
• Dikmen, Ç ve Toruk, F., (2017). Magarsos Antik Kenti Anıtsal Yapılarının Korunmasına Yönelik Öneriler. Social Science Studies Cilt 5, Sayı 9, s. 41- 64.
• Durukan, M., (2017). Yeni Veriler Işığında Mallos, Magarsos ve Antiokheia Pyramos Problemi, OLBA XXV.
• Ener, K., (1986). Tarih Boyunca Adana Ovasına Bir Bakış, 103-110, İstanbul.
• Erhan, F., (2016). Tarihte Adana ve Çukurova Cilt I. İlkçağ’dan Ortaçağ’a Adana ve Çukurova (Edt: Yılmaz Kurt, Fatih Sansar), s. 279-306, Adana.
• Fidan, A., (2016). Kent Akademisi | Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi | Cilt: 9 Sayı: 3 Sonbahar 2016 sayfa 86.
• Göney, S., (1976). Adana Ovaları, İstanbul.
• Heberdey, R., Wilhelm, A., (1896). Reisen in Kilikien, Wien.
• Kafalı, Yılmaz, F., (2019). Adana Ovaları'nda Endüstriyel Tarım Bitkilerinin Üretimindeki Değişiklikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (3), 973-986.
• Kaya, M, A., (2017). Troya ve Troya Savaşı: Efsane ve Tarih, Akademik-der Tarih, Eğitim, Bilim ve Kültür Dergisi 1, 1-14.
• Lynch, K., (1960). The Image of the City. Cambridge, Massachusetts, London: The MIT Press. Lynch, K., (1981). A Theory of good city form. Cambridge, Massachusetts, London: The MIT Press.
• Magie, D., (1950). Roman Rule In Asia Minor, Princeton.
• Mansel, A. M., (1995). Ege ve Yunan Tarihi, T.T.K, Ankara.
• Özcan, U ve Güngör, S., 2019. Geleneksel Türk Evi ile Geleneksel Japon Evi’nin Yapısal Açıdan Karşılaştırılması, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Sayı 16, S. 646-661.
• Rosenbauer, R., (2007). “Topographisch-Urbanisitischer Survey des Ruinengeländes am Kap Karataş/Türkei”, Vorbericht zur ersten Kampagne 2006. HASB 20, 107-119.
• Rosenbauer, R., (2007). “Topographisch-Urbanisitischer Survey des Ruinengeländes am Kap Karataş/Türkei”, Vorbericht zur ersten Kampagne 2006. HASB 20, 107-119.
• Sayar, H, M., (2000). “Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları 2000”, XIX. Araştırma Sonuçları Toplantısı- II, Milli Kütüphane Basımevi, Ankara.
• Sayar, M, H., (1999). “Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları1999”, XVIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı, I, Milli Kütüphane Basımevi, s. 275-288.Ankara.
• Sayar, M, H., (1999). Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları1999”, XVIII. Araştırma Sonuçları Toplantısı- I, Milli Kütüphane Basımevi, s. 275-288, Ankara.
• Sayar, M, H., (2011). “Çukurova Yüzey Araştırmaları 2011”, XXX. Araştırma Sonuçları Toplantısı II, Çorum, 2013.
• Sayar, M. H., (1993). Doğu Kilikya'da Epigrafi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları 1991. Araştırma Sonuçları Toplantısı, X, Ankara.
• Sayar, M. H., Öztürk, İ. G., (2010). İstanbul Üniversitesi Adana, Osmaniye, Hatay ve Mersin İlleri 2008 Yılı Eskiçağ Yerleşim Arkeolojisi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları, XXVII. Araştırma Sonuçları Toplantısı-I, İsmail Aygül Ofset Matbaacılık, s. 247-250, 453-458, Ankara.
• Strabon., (1993). Antik Anadolu Coğrafyası-Geographika Kitap XII-XIII-XIV, s.14-16. İstanbul.
• Şahin, Durgun, Y., (2019). Ovalık Kilikya Bölgesi Roma Antik Kentlerinin Mekân Dizim Yöntemi ile Analizi. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Adana.
• Şahin, R., (2014). Karataş Burnu Yüzey Araştırmasında Bulunan Hellenistik ve Roma Dönemi Keramikleri. TÜBA-AR-17.
• Tahberer, B., (2005). Antik Kilikya Sikkelerinde Asklepios Kültü. Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Deontoloji ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Ünal, A. Girginer, K, S., (2007). Kilikya-Çukurova, İlk Çağlardan Osmanlılar Dönemine Kadar Kilikya’da Tarihi Coğrafya, Tarih ve Arkeoloji, s.226. İstanbul.
• Ünal, A., (2006). Hitit İmparatorluğunun Yıkılışından Bizans Döneminin Sonuna Kadar Adana ve Çukurova Tarihi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 15 Sayı 3, s. 67-102, Adana.
• Ünlü, T, S., (2017), Kent Kimliğinin Oluşumunda Kentsel Bellek ve Kentsel Mekân İlişkisi: Mersin Örneği. Planlama, 27(1):75–93.
• Verner, R., (1951). Eine Griechische Inschrift Aus Karataş, Jahrbuch für Kleinasiatische Forschung I, p. 256-259, 325-327, Heidenbur. Williams, S. V. 1954. Cilicia Survey, Anatolian StudiesVol 4, p.121-174, Ankara.
• Wycherley, R, E., (2011). Antik Çağda Kentler Nasıl Kuruldu? Arkeoloji ve Sanat Yayınları. 4. Baskı.İstanbul.