Dünyada ve Türkiye’de Blok Zinciri Teknolojisi: Finans Sektörü, Dış Ticaret ve Vergisel Düzenlemeler Üzerine Genel Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Ejosat Özel Sayı 2020 (ARACONF), 27 - 39, 01.04.2020

Betül Altay Topcu , Sevgi Sumerli Sarıgül

https://doi.org/10.31590/ejosat.araconf5

Cited By: 11

Öz

Endüstri 4.0’ın itici gücü olarak kabul edilen Blok Zinciri Teknolojisi, her bir sözleşme, işlem veya ödemenin birebir tanımlanıp, doğrulanıp, depolanıp paylaşılabilmesi için dijital olarak kaydedildiği ve imzalandığı bir teknoloji protokolüdür. Bu teknoloji, belirli bir merkezde yer alan sunucuları devre dışı bırakarak, taraflar arasında bilgi akışını sağlayan bilgisayarları birbirine bağlamaktadır. Ayrıca, bir ağdaki işlemlerin kesintisiz şekilde kaydedilmesine olanak vermektedir. Ağda yer alan her bir katılımcının kendisine ait bir hesap defterine sahip olması ve böylece tüm işlemlerini görebilmesi sağlanmaktadır. Her bir blok, bir önceki blok ile ilişkilendirilmiş ve şifreli bir referans ile korunduğundan ötürü güvenilirliği oldukça yüksek bir sistemdir. Bu kapsamda söz konusu uygulama ile sisteme kayıtlı ve ilgili taraflar arasında doğrudan transfer edilebilen belgeler oluşturulabilmektedir. Bu durumda genel olarak ortaya çıkabilecek güven, evrak akışındaki gecikmeler, aracılara olan gereksinim gibi sorunların üstesinden gelinebilecektir. Bu çalışmanın amacı, günümüzde birçok sektörde kullanımı yaygınlaşan Blok Zinciri Teknolojisi Uygulamaları’nın, dünyada bu teknolojiyi kullanan lider ülkeler ve Türkiye açısından değerlendirilmesidir. Çalışma bu teknolojinin Türkiye’de kullanıldığı alanların ve kaydettiği aşamanın tespit edilmesi açısından önem arz etmektedir. Dünya lider ülke uygulamaları incelendiğinde, ülkelerin bu teknolojinin kullanımında belirli bir aşamaya geldikleri, Türkiye’nin ise bu ülkelerin henüz gerisinde kaldığı gözlemlenmiştir. Türkiye’de özellikle dış ticaret alanındaki uygulamalar değerlendirildiğinde, bu uygulamaların proje bazında devam ettiği, ancak hayata geçirilemediği görülmektedir. Bu açıdan Türkiye’nin rekabet gücünün tesis edilebilmesi ve lider ülkeler arasında yer alabilmesi, hükümetin bu teknolojinin kullanıma yönelik teşvik ve uygulamalarını gerektirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bitcoin, Blok Zinciri Teknolojisi, Dijitalleşme, Vergi Düzenlemeleri

Blockchain Technology in the World and Turkey: A General Evaluation of the Financial Sector, Foreign Trade and Tax Regulations

Öz

One of the key elements of Industry 4.0 is the Blockchain application, a technology protocol in which each contract, transaction or payment is digitally recorded and signed for one-to-one identification, verification, storage and sharing. This technology connects computers that enable information flow between parties by disabling servers located at a particular center. It also allows continuous recording of transactions on a network. Each participant in the network has his own account book so that they can see all his transactions
Each block is a highly reliable system since it is associated with the previous block and protected by an encrypted reference. In this context, documents can be created that are registered to the system and can be transferred directly between the related parties. In this case, problems that may arise in general, delays in document flow, and the need for intermediaries can be overcome. The aim of this study was the widespread use today in many sectors Chain Block Apps Technology, a leading countries in the world using this technology and to evaluate in terms of Turkey. Our study is important in terms of determining the stage of the areas where the use of this technology in Turkey and save. When the world's leading countries examined practices of countries they come to a certain stage in the use of this technology, whereas Turkey has been observed that these countries still remain behind. Turkey, especially when assessing applications in the field of foreign trade, this practice has continued in some projects, but is seen not implemented. In this respect can be established among the leading countries of Turkey’s competitiveness, the government is required to promote the use of this technology and its applications.

Anahtar Kelimeler

Bitcoin, Blockchain Technology, Digitalization, Tax Regulations

Kaynakça

• Aktaş, G. (2018). Akıllı Sınır Yaklaşımı Çerçevesinde Blok Zinciri Teknolojisinin Gümrük İşlemlerinde Potansiyel Kullanım Alanları. Gümrük Ticaret Dergisi, 5(14), 18-31.
• Bakan, İ. ve Şekkeli, Z.H. (2019). Blok Zincir Teknolojisi ve Tedarik Zinciri Yönetimindeki Uygulamaları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 2848-2877.
• Baktaş, S. (2018). Turkey Blockchaın & Cryptocurrency Regulatıon. https://medium.com/blocklaw/turkey-blockchain-cryptocurrency-regulation-9ef75a63f16b, Erişim Tarihi: 30.02.2020.
• Baran, P. (1964). On Distributed Communications: I. Introduction to Distributed Communications Networks, United States Air Force Project Rand.
• Barry, C. (2018). How is Cryptocurrency Taxed in Canada?, https://www.moneywehave.com/how-is-cryptocurrency-taxed-in-canada/, Erişim Tarihi: 05.01.2020. bfmedia (2019). Blockchain Teknolojisinde Kadın Estetiği. https://www.bfmedia.io/haberler/turkiyenin-ilk-blockchain-kadin-platformu-9925.html, Erişim Tarihi: 29.02.2020.
• Bitcoin, Bitcoin’e Başlarken, https://bitcoin.org/tr/, Erişim Tarihi: 10.01.2020.
• Blockchain Türkiye Platformu (2020). Avrupa Blokzinciri Altyapısı (EBSI) Devreye Girdi. https://bctr.org/avrupa-blokzinciri-altyapisi-ebsi-devreye-girdi-14246/, Erişim Tarihi: 28.02.2020.
• Boucher, P. (2017). How Blockchain Technology Could Change Our Lives. European Parliament, European Parliamentary Research Service, 1-28. coinkolik, Satoshi Nakamoto Kimdir?. https://www.coinkolik.com/bitcoin-rehberi/satoshi-nakamoto-kimdir/, Erişim Tarihi: 02.02.2020.
• COINTRAL (2019). Ripple Teknolojisi Kullanan Akbank, Blockchain Kullanan İlk Türk Bankası Oldu!. https://cointral.com/tr/ripple-teknolojisi-kullanan-akbank-blockchain-kullanan-ilk-turk-bankasi-oldu/, Erişim Tarihi: 19.02.2020.
• COINTURK (2018). Kripto Paraların Gelişimi ve Vergisel Konular. https://coin-turk.com/kripto-paralarin-gelisimi-ve-vergisel-konular, Erişim Tarihi: 05.01.2020.
• Crosby, M., Nachiappan, M., Pattanayak, P., Verma, S. ve Kalyanaraman, S. (2016). Blockchain Technology: Beyond Bitcoin, Applied Innovation Review, 2, 6-20.
• Deloitte, How Blockchain Can Reshape Trade Finance. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/grid/trade-finance-placemat.pdf, Date of Access: 01.02.2020.
• Demirel, F. (2017). Türkiye'de Blockchain Teknolojisi Üzerinde Çalışan Şirketler. https://webrazzi.com/2017/08/07/turkiyede-blockchain-kullanan-sirketler/, Erişim Tarihi: 15.02.2020.
• Erözel Durbilmez, S. ve Yılmaz Türkmen, S. (2019). Blockchain Teknolojisi ve Türkiye Finans Sektöründeki Durumu. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 30-45.
• European Commission (2018). European Countries Join Blockchain Partnership, https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/european-countries-join-blockchain-partnership, Erişim Tarihi: 20.12.2019.
• GÜMRÜK TV. (2020). Ticaret Bakanlığı Blockchain Çalışmalarına Başladı. https://www.gumruktv.com.tr/ticaret-bakanligi-blockchain-calismalarina-basladi, Erişim Tarihi: 20.01.2020.
• Gürsoy, Y. (2016). Dış Ticaret İşlmeleri Yönetimi. Ekin Yayınevi, 10. Baskı, Bursa. Iansiti, M., Lakhani, K. (2017). The Truth About Blockchain. Harvard Business Reveiw, 95(1), 118-127.
• Hackius, N. ve Petersen, M. (2017). Blockchain in Logistics and Supply Chain: Trick or Treat. Hamburg International Conference of Logistics (HICL), 23, October, Hamburg, 1-18.
• Hampton, N. (2016). Understanding the Blockchain Hype: Why Much of it is Nothing More Than Snake Oil and Spin. https://www.computerworld.com/article/3472219/understanding-the-blockchain-hype-why-much-of-it-is-nothing-more-than snake-oil-and-spin.html, Erişim Tarihi: 18.02.2020.
• Helms, K. (2018). South Korea Found a Way to Tax Cryptocurrencies Under Current Law. https://news.bitcoin.com/south-korea-tax-cryptocurrencies-current-law/, Erişim Tarihi: 05.01.2020.
• Khandaker, S. (2019). How Blockchain is Transforming Cross-Border Payments. https://www.forbes.com/sites/forbestechcouncil/2019/03/12/how-blockchain-is-transforming-cross-border payments/#2f42181a7df2, Erişim Tarihi: 15.01.2020.
• Lai, K.H. ve Cheng, T. E. (2016). Just in Time Logistics. Routledge and Francis Group. https://books.google.com.tr/books?id=macFDAAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=just+in+time+lojistic+lai&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwjA-v2S-vPnAhWxw6YKHcoSDYYQ6AEIKjAA#v=onepage&q=just%20in%20time%20lojistic%20lai&f=false, Erişim Tarihi: 20.12.2019.
• Marr, B. (2018). How Blockchain Will Transform The Supply Chain and Logistics Industry. https://www.forbes.com/sites/bernardmarr/2018/03/23/how-blockchain-will-transform-the-supply-chain-and-logistics-industry/#2182bed75fec, Erişim Tarihi: 05.02.2020.
• Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: a Peer-to-Peer Electronic Cash System. http://bitcoin.org/bitcoin.pdf, Erişim Tarihi: 10.02.2020.
• NTV (2018). Türkiye’nin İlk Finansal Blockchain Projesi Hayata Geçti. https://www.ntv.com.tr/ekonomi/turkiyenin-ilk-finansal-blockchain-projesi-hayata-gecti,e1ARJIWkM0WFg_1a4wq6HQ, Erişim Tarihi: 20.02.2020.
• Ølnesa, S., Ubachtb, J. ve Janssenb. M. (2017). Blockchain in Government: Benefits and Implications of Distributed Ledger Technology for Information Sharing. Government Information Quarterly, 34(3), 355-364.
• Özalp, A. (2018). Uluslararası Ticaretin Finansmanı, Prensipleri ve Blockchain, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Özyüksel, S. ve Ekinci, M. (2020). Blok Zinciri Teknolojisinin Dış Ticaret Etkisinin Örnek Projeler Çerçevesinde İncelenmesi. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 82-101.
• Partz, H. (2018). US Customs and Border Protection to Test Blockchain Shipment Tracking System. https://cointelegraph.com/news/us-customs-and-border-protection-to-test-blockchain-shipment-tracking-system, Erişim Tarihi: 10.02.2020.
• Raiborn, C. ve Sivitanides, M. (2015). Accounting Issues Related to Bitcoins. Journal of Corporate Accounting & Finance, 26(2), 25-34.
• Peaster, W.M. (2018). Bitcoin, Cryptocurrency and Taxes: What You Need to Know. https://blockonomi.com/cryptocurrency-taxes/, Erişim Tarihi: 05.01.2020.
• Potekhina, A. ve Riumkin, I. (2017). Blockchain-a New Accounting Paradigm: Implications for Credit Risk Management, http://www.divaportal.org/smash/get/diva2:1114333/FULLTEXT01.pdf, Erişim Tarihi: 20.12.2019.
• Sharma, T.H. (2019). Top 10 Countries Leading Blockchain Technology in the World, https://www.blockchain-council.org/blockchain/top-10-countries-leading-blockchain-technology-in-the-world/, Erişim Tarihi: 30.12.2019.
• Taş, O. ve Kiani, F . (2018). Blok Zinciri Teknolojisine Yapılan Saldırılar Üzerine bir İnceleme. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 11 (4) , 369-382.
• Türkiye Bilişim Vakfı (2019). Blockchain Türkiye, Kişisel Verilerin Korunması Hukuku ve Blokzinciri Teknolojisi Raporu.
• Ulukan, G. (2019). Merkez Bankası, Kendi Dijital Parasını Çıkarmayı Planlıyor. https://webrazzi.com/2019/07/09/blockchain-tabanli-dijital-merkez-bankasi-parasi/, Erişim Tarihi: 15.02.2020.
• Ungan, M.C. (2011). En İyi Tedarik Zinciri Uygulamaları ve Bir Saha Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 307 - 322.
• Usta, A. ve Doğantekin, S. (2017). Blockchain 101. Bankalararası Kart Merkezi Yayınları, Güncellenmiş İkinci Versiyon.
• Ünsal, E. ve Kocaoğlu, Ö. (2018). Blok Zinciri Teknolojisi: Kullanım Alanları, Açık Noktaları ve Gelecek Beklentileri, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 13, 54-64.
• Wild, J., Arnold, M. ve Stafford, P. (2015). Technology: Banks Seek the Key to Blockchain. https://www.ft.com/content/eb1f8256-7b4b-11e5-a1fe-567b37f80b64, Erişim Tarihi: 20.12.2019.
• Xi Xu, B. (2017). Government to Use Blockchain to Prevent Tax Evasion. Tax Notes International, 87(10), 854. Yanık, (2018). Lyon’dan Manisa’ya Blockchain Köprüsü, http://www.turkishtimedergi.com/teknoloji/turkiyenin-ilk-blockchain-projesi-hayata-geciyor/, Erişim Tarihi: 20.02.2020.
• Yavuz, N. (2019). Takasbank Açıkladı: Türkiye’nin İlk Finansal Blockchain Ağı Uygulamaya Geçti. https://www.coinkolik.com/takasbank-aciklama-yapti-turkiyenin-ilk-finansal-blockchain-agi/, Erişim Tarihi: 10.01.2020.
• Zheng, Z. ve Xie, S. (2018). Blockchain Challenges and Opportunities: A Survey. Int. J. Web and Grid Services, 14(4), 352-375.
• Zuckerman, M.T. (2018). Japanese Crypto Investors to Pay Tax of up to 55 Percent on Profits. https://cointelegraph.com/news/japanese-crypto-investors-to-pay-tax-of-up-to-55-percent-on-profits, Erişim Tarihi: 05.01.2020.