Yaz ve Kış Saati Uygulamasının Türkiye için Değerlendirilmesi

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 3, 59 - 68, 28.12.2014

Ali Osman Kocalar , Hüseyin Toros

Öz

Güneş doğuş ve batış saatlerinin mevsimlere göre değişiklik arz etmesinden dolayı dünyanın birçok ülkesinde yaz ve kış saati uygulaması yapılmaktadır. Bir ülke içerisinde işe başlama ve bitiş saati gibi kurum, kuruluş ve sistemlerin ortak hareket edebilmesi için ortak saat kullanılmaktadır. Mesela, haberleşme ve ulaşım sistemlerinin hızlı ve düzenli bir biçimde yapılabilmesi ortak saatle daha kullanışlı olabilmektedir. Çünkü yerel saat sosyal ve ekonomik alanda karışıklıklara sebep olabilmektedir. Bu yüzden küçük yüzölçümüne sahip ülkelerde tek bir ortak saat, büyük ülkelerde birden fazla ortak saat kullanılabilmektedir.

Türkiye'de gün ışığından daha fazla yararlanmak ve elektrik enerjisinin aydınlatmada kullanılan miktarından tasarruf etmek amacıyla yapılan  yaz saati uygulaması 7 ay sürmektedir. Yaz saati uygulaması 1947’de başlamıştır. 1965 ve 1972 yılları arasında bu uygulama askıya alınmıştır. 2008 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı uygulamanın kaldırılmasını 2,5 GMT zaman diliminin oluşturulup kullanılmasını önermiştir. Fakat çalışmada herhangi bir ilerleme olmamıştır.

Bu çalışmada tüm illerde güneşin doğuş öncesi veya batış sonrası toplam çalışılan mesai saatleri hesaplanmıştır. Bunun için güneşin doğuş ve batış saatleri dikkate alınarak işe başlama ve bitiş arasındaki farklar alınmıştır. Ayrıca tüm illerdeki nüfus sayıları ile çalışılan zaman çarpılarak bütün nüfusun kaç milyon saat gün ışığından faydalanmadan çalıştığı hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaz saati, Türkiye, ortak saat uygulaması, enerji-çevre ilişkisi

Teşekkür

Güncel verilerinin sağlanmasına katkıda bulunan Fazilet Takvimine teşekkür ederiz.

The Evaluation of the Implementation of Daylight Saving and Winter Time for Turkey

Öz

In most countries of the world, daylight saving time and winter time have been applied due to the changes in the time of sunrise and sunset according to seasons. In a country, daylight saving time has been used i to regulate working hours in the same time at all companies and institutions. For instance, it can be much more functional to execute communication and transportation systems expeditiously and steadyingly with using daylight saving time since, while local time can result in confusion in social and economic life. Therefore, in the countries which have small areas it can be used one common time, while in the countries which have big areas more than one common time can be used.

In this study, in all cities total working hours before sunrise and after sunset have been calculated for all cities and towns in Turkey. To do that, the variation between start and finish time for work has been figured taking account of sunrise and sunset. Moreover, how many hours the whole population works without profiting from daylight have been calculated by being multiplied the head counts in all cities by working hours. Turkey’s total population in the current system is working 12.352 hours after sunset. When GMT+3 applied total population can work only 3.136 hours without getting daylight and this means 75% savings.

Anahtar Kelimeler

Daylight saving time, Turkey, practice of daylight saving time, energy-environment relationship

Kaynakça

• Akçam, H. (2008). www.halukakcam.com
• Akkuş, A. (1995). Harita Bilgisi, Öz Eğitim Yay. Konya
• Berkan, İ. (2009). GMT nedir, peki saat nedir? Radikal Gazetesi (24/10/2009).
• Downing, M. (2005). Spring forward: the annual madness of daylight saving time.
• Enerji Sektörü Raporu, 2012, ttp://geka.org.tr
• http://www.euas.gov.tr
• http://www.fazilettakvimi.com
• http://www.tedas.gov.tr
• Kamstra, M. J., Kramer, L. A. and Levi, M. D. (2000). Loosing sleep at the market: the daylight saving anomaly, the american economic review, 90(4):1005-1011.
• Korkmaz, T., Başaran, Ü., Çevik, E.İ. (2010). Yaz saati uygulaması anomalisinin BİST 100 endeks getirisine etkisinin test edilmesi, Ege Akademik Bakış, Cilt:10,4 ss. 1139-1153
• Resmi Gazete, 26/12/1925 tarih ve 697 sayılı kanun, www.resmigazete.org
• TMMOB raporu (2008). Dünyada ve Türkiye’de enerji verimliliği oda raporu, TMMOB makina mühendisleri odası.
• TMMOB Raporu (2012). Dünya’da ve Türkiye’de enerji verimliliği, Genişletilmiş Üçüncü Baskı, TMMOB makina mühendisleri odası.
• TÜİK (2013). www.tuik.gov.tr
• www.sabah.com.tr
• www.astrolojidergisi.com
• www.eie.gov.tr
• www.enerji.gov.tr, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Meridyen değişikliği ve yaz saati uygulaması başlıklı rapor.
• www.ibb.gov.tr
• www.mgm.gov.tr
• Yaman, Y., (2007). Enerji tasarrufu ve yenilenebilir enerji kaynakları, Birsen Yay., İstanbul