İşe Angaje Olma ve Algılanan İçsellik Statüsü İlişkisinde Çalışan Sesliliğinin Aracı Rolü

Yıl 2020, Sayı: 19, 614 - 622, 31.08.2020

Mehtap Öztürk

https://doi.org/10.31590/ejosat.735924

Cited By: 1

Öz

Pozitif örgütsel davranış konuları arasında yer alan ve çalışma ilişkilerinde çalışanların rol gereklerinin bir sonucu olarak ortaya çıkan işe angaje olma, çalışanların performansları başta olmak üzere birçok örgütsel sonuç üzerinde etkisi bulunan bir davranış türüdür. Bu nedenle çalışanların örgütlerdeki rol gereklerinin hangi öncüller tarafından belirlendiğinin araştırılması önem taşımaktadır. İşe angaje olmanın önemli öncülleri arasında çalışan sesliliği gelmektedir. Algılanan içsellik statüsü ise örgütsel davranış yazınındaki çalışmalarda nispeten daha az ilgi görse de işe angaje olmanın bir diğer önemli öncülüdür. Bu kapsamda bu çalışmanın amacı, algılanan içsellik statüsünün işe angaje olma üzerindeki etkisinin incelenmesi ve bu ilişkide çalışan sesliliğinin etkisi olup olmadığının araştırılmasıdır. Araştırmada Konya örnekleminde bilişim sektöründe çalışan 403 çalışandan basit tesadüfi örnekleme yoluyla anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Araştırma değişkenlerini ölçümlemek için işe angaje olma ölçeği (Schaufeli ve Bakker, 2003), çalışan sesliliği ölçeği (Van Dyne ve Le Pine, 1998) ve algılanan içsellik statüsü ölçeği (Stamper ve Masterson, 2002) kullanılmıştır. Örneklemden elde edilen veriler yapısal eşitlik modeli ile ve SPSS 23.0 ve AMOS 22.0 paket programları aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda algılanan içsellik statüsünün ve çalışan sesliliğinin işe angaje olma üzerinde pozitif yönlü ve istatistiksel bakımdan anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Benzer şekilde algılanan içsellik statüsünün çalışan sesliliği üzerindeki etkisinin de pozitif yönlü ve istatiksel bakımdan anlamlı olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca çalışmada algılanan içsellik statüsü ve işe angaje olma arasındaki ilişkide çalışan sesliliğinin kısmi aracılık rolüne sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda, yüksek düzeyde içsellik statüsü algısına sahip çalışanların örgütsel uygulamalara daha fazla katılım sağlayarak seslilik davranışlarını artacağını ve bu durumun bir sonucu olarak çalışanların rol gereklerine angaje olacakları ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

İşe Angaje Olma, Algılanan İçsellik Staüsü, Çalışan Sesliliği

Job Engagement and Perceived Insider Status: The Mediating Role of Employee Voice

Öz

Job engagement which is one of the positive organizational behavior issues and arises as a result of the role indicates of employees in labor relations is a type of behavior that has an impact on many organizational outcomes, especially on employee performance. Accordingly, it is important to investigate which antecedents are determined by the organizational role of the employees. Employee voice is an important antecedent of job engagement. On the other hand, perceived insider status is another important antecedent of job engagement, although it receives relatively less interest in the studies in the organizational behavior literature. In this context, the main purpose of this study is to explore the effects of the perceived insider status on job engagement and whether employee voice behaviour has mediating role on these relations. The data were collected with using survey method with simple random sampling from 403 employees in the information sector in Konya sample. Job engagement scale (Schaufeli & Bakker, 2003), employee voice scale (Van Dyne & Le Pine, 1998) and perceived insider status scale (Stamper & Masterson, 2002) were used to measure the research variables. The data obtained from the sample were analyzed using the structural equation model and SPSS 23.0 and AMOS 22.0 package programs.
As a result of the research, it has been determined that perceived insider status and employee voice have a positive and statistically significant relations with job engagement. Similarly, perceived insider status has a positive and statistically significant effect on employee voice. In addition, it was concluded that the employee voice has a partial mediating role in the relationship between perceived insider status and job engagement. Just as the employees increase level of perception of insider status by participating in organizational practices, so too voice behaviors will increase and as a result of this, employees will engage in role indicates.

Anahtar Kelimeler

Job Engagement, Perceived Insider Status, Employee Voice

Kaynakça

• Akdoğan, A., & Köksal, O. (2014). Aidiyet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinde Yöneticiye Güvenin Aracılık Rolü. Journal of Graduate School of Social Sciences, 18(1),25-43.
• Akturan, A., Günsel, A., & Becerikli, M. (2017). Duygusal emek kavramı ve duygusal emeğin takım başarısı üzerindeki etkileri: bilişim sektörü çalışanları üzerinde bir uygulama. International Journal of Tourism, Economics and Business Sciences, 1(1), 34-47.
• Alan, H. & Fidanboy, C. Ö. (2013). Sinizm, tükenmişlik ve kişilik arasındaki ilişkiler: bilişim sektörü çalışanları kapsamında bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 165-176.
• Alfes, K., Truss, C., Soane, E. C., Rees, C., & Gatenby, M. (2013). The relationship between line manager behavior, perceived HRM practices, and individual performance: Examining the mediating role of engagement. Human Resource Management, 52(6), 839-859.
• Altunay, E. (2017). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel güven ve adanmışlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 46(213), 37-66.
• Amah, O. E., & Sese, E. (2018). Relational Energy & Employee Engagement: Role of Employee Voice & Organisational Support. Indian Journal of Industrial Relations, 53(3), 475-487.
• Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2007). The job demands–resources model: State of the art. Journal of Managerial Psychology, 22, 309 –328.
• Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2008). Towards a model of work engagement. Career Development International, 13 (3), 209-223.
• Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2017). Job demands–resources theory: taking stock and looking forward. Journal of Occupational Health Psychology, 22(3), 273-285.
• Bakker, A. B., & Schaufeli, W. B. (2015). Work engagement. Wiley Encyclopedia of Management, 1-5.
• Baron, R. M., ve Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• Bektaş, M., & Karagöz, Ş. (2018). İzlenim yönetimi davranışının işe tutkunluğa etkisinde sosyal görünüş kaygısının aracılık rolü. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(6), 275-299.
• Blau, P. (1964). Exchange and power in social life. USA: John Wiley & Sons.
• Bostancı, H., & Ekiyor, A. (2015). Çalışanların işe adanmasının örgüt içi girişimciliğe etkisinin incelenmesi. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 1(1), 37-51.
• Cheng, J. W., Chang, S. C., Kuo, J. H., & Cheung, Y. H. (2014). Ethical leadership, work engagement, and voice behavior. Industrial Management & Data Systems, 114(5), 817-831.
• Cheng, J. W., Lu, K. M., Chang, Y. Y., & Johnstone, S. (2013). Voice behavior and work engagement: the moderating role of supervisor‐attributed motives. Asia Pacific Journal of Human Resources, 51(1), 81-102.
• Choi, J., Kim, A., Han, K., Ryu, S., Park, J. G., & Kwon, B. (2018). Antecedents and consequences of satisfaction with work–family balance: A moderating role of perceived insider status. Journal of Organizational Behavior, 39(1), 1-11.
• Christian, M. S., Garza, A. S., & Slaughter, J. E. (2011). Work engagement: A quantitative review and test of its relations with task and contextual performance. Personnel Psychology, 64(1), 89-136.
• Dai, L., & Chen, Y. (2015). A systematic review of perceived insider status. Journal of Human Resource and Sustainability Studies, 3(02), 66-72.
• Dalal, R. S., Brummel, B. J., Wee, S., & Thomas, L. L. (2008). Defining employee engagement for productive research and practice. Industrial and Organizational Psychology, 1(1), 52-55.
• Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, F., & Schaufeli, W. B. (2001). The job demands resources model of burnout. Journal of Applied Psychology, 86, 499 –512.
• Denton, D. A., Newton, J. T., & Bower, E. J. (2008). Occupational burnout and work engagement: a national survey of dentists in the United Kingdom. British Dental Journal, 205(7), 1-8.
• Ding, C. G., & Shen, C. K. (2017). Perceived organizational support, participation in decision making, and perceived insider status for contract workers. Management Decision. 55 (2), 413-426.
• Du Plooy, J., & Roodt, G. (2010). Work engagement, burnout and related constructs as predictors of turnover intentions. SA Journal of Industrial Psychology, 36(1), 1-13.
• Emerson, R. M. (1976). Social exchange theory. Annual Review of Sociology, 2(1), 335-362.
• Erkmen, T., & Esen, E. (2012). Bilişim sektöründe çalışanların psikolojik sermaye düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 55-72.
• Fidanboy, C. Ö., & Fidanboy, M. (2018). Yenilik ikliminin örgütsel özdeşleşmeye etkisi: bilişim sektörü çalışanları üzerinde bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 6(3), 362-378.
• Gencer, K., & Ayyıldız, T. (2018). Demografik özellikler ve psikolojik koşulların işe tutkunluğa etkisi: otel işletmeleri örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 601-619.
• Guo, J., Qiu, Y., & Gan, Y. (2020). Workplace Incivility and Work Engagement: The Chain Mediating Effects of Perceived Insider Status, Affective Organizational Commitment and Organizational Identification. Current Psychology, 1-12.
• Hakanen, J. J., & Schaufeli, W. B. (2012). Do burnout and work engagement predict depressive symptoms and life satisfaction? A three-wave seven-year prospective study. Journal of Affective Disorders, 141(2-3), 415-424.
• Horng, J. S., Tsai, C. Y., Hu, D. C., & Liu, C. H. (2016). The role of perceived insider status in employee creativity: developing and testing a mediation and three-way interaction model. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 21(1), 53-75.
• Hui, C., Lee, C., & Wang, H. (2015). Organizational inducements and employee citizenship behavior: The mediating role of perceived insider status and the moderating role of collectivism. Human Resource Management, 54(3), 439-456.
• İnce, A. R. (2016). Algılanan Örgütsel Desteğin İşe Adanmışlık Üzerindeki Etkisinde Yönetici Desteğinin Aracılık Rolü. Electronic Journal of Social Sciences, 15(57), 649-660.
• Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy of Management Journal, 33(4), 692-724.
• Kalay, F., Şimşek, M., & Oğrak, A. (2009). Bilişim teknolojilerinin iş stresi üzerindeki etkileri: türk bankacılık sektöründe bir uygulama. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 1(1), 16-29.
• Kanbur, A., & Kanbur, E. (2015). Lider-üye etkileşiminin örgütsel sinizme etkisi: algılanan içsellik statüsünün aracılık rolü. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 7(2), 193-216.
• Karanges, E. R. (2014). Optimising employee engagement with internal communication: a social exchange perspective, Doktora Tezi, Queensland University of Technology.
• Kassing, J. W. (2000). Investigating the relationship between superior‐subordinate relationship quality and employee dissent. Communication Research Reports, 17(1), 58-69.
• Katz, D., & Kahn, R. L. (1966). The social psychology of organizations. New York: Wiley
• Kaufman, B. E. (2015). Theorising determinants of employee voice: An integrative model across disciplines and levels of analysis. Human Resource Management Journal, 25(1), 19-40.
• Khan, N. A., Khan, A. N., & Gul, S. (2019). Relationship between perception of organizational politics and organizational citizenship behavior: testing a moderated mediation model. Asian Business & Management, 18(2), 122-141.
• Knapp, J. R., Smith, B. R., & Sprinkle, T. A. (2014). Clarifying the relational ties of organizational belonging: Understanding the roles of perceived insider status, psychological ownership, and organizational identification. Journal of Leadership & Organizational Studies, 21(3), 273-285.
• Kodaş, B. (2018). Yiyecek içecek çalışanlarının pozitif psikolojik sermayeleri ile işe angaje olma davranışları arasındaki ilişki. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 1-14.
• Kwon, B., Farndale, E., & Park, J. G. (2016). Employee voice and work engagement: Macro, meso, and micro-level drivers of convergence?. Human Resource Management Review, 26(4), 327-337.
• Lapalme, M. È., Stamper, C. L., Simard, G., & Tremblay, M. (2009). Bringing the outside in: Can “external” workers experience insider status?. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 30(7), 919-940.
• Leiter, M. P., & Maslach, C. (1988). The impact of interpersonal environment on burnout and organizational commitment. Journal of Organizational Behavior, 9, 297–308.
• Leiter, M. P., & Maslach, C. (2005). A mediation model of job burnout. A. S. G. Antoniou & C. L. Cooper (Eds.), Research companion to organizational health psychology (544 –564). Cheltenham, United Kingdom: Edward Elgar.
• Li, J., Wu, L. Z., Liu, D., Kwan, H. K., & Liu, J. (2014). Insiders maintain voice: A psychological safety model of organizational politics. Asia Pacific Journal of Management, 31(3), 853-874.
• Maslach, C., & Goldberg, J. (1998). Prevention of burnout: New perspectives. Applied and Preventive Psychology, 7, 63–74.
• Maslach, C., & Leiter, M. P. (2008). Early predictors of job burnout and engagement. Journal of Applied Psychology, 93(3), 498-512.
• Maslach, C., Jackson, S. E., Leiter, M. P., Schaufeli, W. B., & Schwab, R. L. (1986). Maslach burnout inventory (Vol. 21, 3463-3464). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
• May, D. R., Gilson, R. L., & Harter, L. M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety and availability and the engagement of the human spirit at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(1), 11-37.
• Milliken, F. J., Schipani, C. A., Bishara, N. D., & Prado, A. M. (2015). Linking workplace practices to community engagement: The case for encouraging employee voice. Academy of Management Perspectives, 29(4), 405-421.
• Mirap, S. O. (2008). Algılanan aidiyet durumunun görev performansı, bağlamsal performans ve toplam performans üzerine etkilerini ölçmeye yönelik özel sağlık kurumlarında bir araştırma. 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri, 16-18 Mayıs, İstanbul, 142-148.
• Morrison, E. W. (2011). Employee voice behavior: Integration and directions for future research. Academy of Management Annals, 5(1), 373-412.
• Ouyang, K., Lam, W., & Wang, W. (2015). Roles of gender and identification on abusive supervision and proactive behavior. Asia Pacific Journal of Management, 32(3), 671-691.
• Örnek, A. Ş., & Ayas, S. (2015). Entelektüel sermaye ile yenilikçi iş davranışının işletme performansına etkisi: bilişim sektörü uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 16(2), 91-116.
• Özer, Ö., Saygılı, M., & Uğurluoğlu, Ö. (2015). Sağlık çalışanlarının işe cezbolma düzeylerinin belirlenmesine ilişkin bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 3(3), 261-272.
• Özkalp, E., & Meydan, B. (2015). Schaufeli ve Bakker tarafindan geliştirilmiş olan İşe Angaje Olma ölçeğinin Türkçe’de güvenilirlik ve geçerliliğinin analizi. IŞGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 17(3), 1-19.
• Öztürk, R., & Çoban, S. (2019). Political marketing, word of mouth communication and voter behaviours interaction. Business and Economics Research Journal, 10(1), 245-258.
• Rees, C., Alfes, K., & Gatenby, M. (2013). Employee voice and engagement: connections and consequences. The International Journal of Human Resource Management, 24(14), 2780-2798.
• Rothmann, S. (2014). Employee engagement in a cultural context. Catherine Truss, Kerstin Alfes, Rick Delbridge, Amanda Shantz, Emma Soane (Eds.), Employee engagement in theory and practice, 163-179.
• Ruck, K., Welch, M., & Menara, B. (2017). Employee voice: An antecedent to organisational engagement?. Public Relations Review, 43(5), 904–914.
• Saks, A. M. (2006). Antecedents and consequences of employee engagement. Journal of Managerial Psychology, 27(1), 600-619.
• Schaufeli, W. B., Bakker, A. B., & Salanova, M. (2006). The measurement of work engagement with a short questionnaire: A cross-national study. Educational and psychological measurement, 66(4), 701-716.
• Schaufeli, W. B., Bakker, A. B., & Van Rhenen, W. (2009). How changes in job demands and resources predict burnout, work engagement, and sickness absenteeism. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 30(7), 893-917.
• Schaufeli, W. B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A. B. (2002). The measurement of engagement and burnout: A two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness studies, 3(1), 71-92.
• Schaufeli, W. B., Taris, T. W., & Van Rhenen, W. (2008). Workaholism, burnout, and work engagement: Three of a kind or three different kinds of employee well‐being?. Applied Psychology, 57(2), 173-203.
• Stamper, C. L., & Masterson, S. S. (2002). Insider or outsider? How employee perceptions of insider status affect their work behavior. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 23(8), 875-894.
• Şehitoğlu, Y., & Zehir, C. (2010). Türk kamu kuruluşlarında çalışan performansının, çalışan sessizliği ve örgütsel vatandaşlık davranışı bağlamında incelenmesi. Amme İdaresi Dergisi, 43(4), 87-110.
• Turgut, T. (2011). Çalışmaya tutkunluk: iş yükü, esnek çalışma saatleri, yönetici desteği ve iş-aile çatışması ile ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 155-179.
• Uyar, S., & Güzel, Ş. (2019). İşe angaje olmak kavramı, tükenmişlik ile ilişkisi ve sonuçları. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 44-52.
• Van Dyne, L., Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359-1392.
• Wood, S. J., & Fenton-O’Creevy, M. P. (2005). Direct involvement, representation and employee voice in UK multinationals in Europe. European Journal of Industrial Relations, 11(1), 27-50.
• Xanthopoulou, D., Bakker, A. B., Demerouti, E., & Schaufeli, W. B. (2009). Reciprocal relationships between job resources, personal resources, and work engagement. Journal of Vocational Behavior, 74(3), 235-244.
• Xiao, Y., Ping, S., & Le, T. (2015). Leader-member exchange social comparison, perceived insider status and employee’s job performance: The role of LMX differentiation. Nankai Business Review, 18(4), 26-35.
• Zhu, Y., Zhang, S., & Shen, Y. (2019). Humble leadership and employee resilience: exploring the mediating mechanism of work-related promotion focus and perceived insider identity. Frontiers in Psychology, 1-10.