Determination of Fatty Acid Composition of Zivzik Pomegranate Seed Oil

Yıl 2020, Sayı: 19, 821 - 826, 31.08.2020

Şule Azime Yeniçeri , Erdogan Küçüköner

Öz

In this study, the fatty acid composition was determined by Gas chromatography (GC-MS) of pomegranate seed oil, which is a unique and valuable oil obtained from the seeds of Zivzik Pomegranate, which is a pomegranate variety in the Southeastern Anatolia Region, by cold press method.At the same time, the oil ratios of pomegranate seeds were determined by Soxhalet extraction method. While 3% oil was obtained by cold press technique, 19.48% oil was obtained by soxhalet extraction method.While the yield was low compared to the pomegranate seed oil obtained with other cold press techniques, the amount of oil obtained with the soxhalet extraction technique was similar to other studies. It was determined five fatty acid of pomegranate seed oil, two of saturated fatty acid palmitic acid (8.0%) and stearic acid (3.87%), three of unsaturated fatty acids, oleic acid (14.0%), linoleic acid (15.22%), punicic acid (50.17%).It is thought that this difference is caused by cultivars, climate, growing conditions and soil structure.

Anahtar Kelimeler

Zivzik Pomegranate, Fatty Acid Composition, Cold Pres

Zivzik Narı Çekirdek Yağının Yağ Asidi Kompozisyonun Belirlenmesi

Öz

Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Siirt Yöresine ait bir nar çeşidi olan Zivzik Narı çekirdeklerinden soğuk pres yöntemiyle elde edilen eşşiz ve değerli bir yağ olan nar çekirdek yağının Gaz kromotografisi (GC-MS) ile yağ asidi kompozisyonun belirlenmesi gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda Soxhalet ekstraksiyon yöntemiylede nar çekirdeklerinin yağ oranları belirlenmiştir. Soğuk pres tekniğiyle %3 yağ elde edilirken, soxhalet ekstraksiyon yöntemiyle %19,48 oranında yağ elde edilmiştir. Diğer soğuk pres teknikleriyle elde edilen nar çekirdek yağı eldesine göre verim düşük çıkarken, soxhalet ekstraksiyon tekniğiyle elde edilen yağ miktarı diğer çalışmalarla benzerlik göstermiştir. Nar çekirdeği yağının yağ asidi bileşiminin doymuş yağ asitlerinden olan palmitik asit (% 8,0) ve stearik asit (% 3,87), ile doymamış yağ asitlerinden oleik asit (% 14,0), linoleik asit (% 15,22), punikik asit (% 50,17) olmak üzere toplam beş adet yağ asidinden oluştuğu tespit edilmiştir. Bu farklılığa, çeşit, iklim, yetiştirme koşulları ve toprak yapısının sebep olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

SOĞUK PRES, Yağ asidi kompozisyonu, Zivzik Narı

Kaynakça

• Akkemik, E (2020). Çuha Çiçeği (Oenothera biennis) ve Tatlı Badem (Prunus dulcis Mill.) Yağlarının Antienzim Aktivitelerinin Araştırılması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (18), 583-590.
• Akkemık, E., Aybek, A., & Felek, I. (2019). Effects Of Cefan Melon (Cucumıs Melo L.) Seed Extracts On Human Erythrocyte Carbonıc Anhydrase I-Iı Enzymes. Applıed Ecology And Envıronmental Research, 17(6), 14699-14713.
• Aksoy, S, F. (2017).Soğuk Pres Nar Ve Üzüm Çekirdeği Yağı Atıklarından Elde Edilen Ekstraktların Enkapsülasyonu Ve Salata Soslarının Raf Ömrü Üzerine Etkisi.Yıldız Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, İstanbul, 47ss, Türkiye.
• Al-Jabbari, K. H.(2017).Determination of rooting performances in differant iba doses and of pomoligical characteritics of salakhani and zivzik pomegranate (punica granatum l.) varieties. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 74s, Siirt, Türkiye.
• Arıoglu, H. H., Kolsarıcı, O., Göksu, A. T., Güllüoğlu, L., Arslan, M., Çalişkan, S.,Sögüt T., Kurt, C.,& Arslanoglu, F. (2010). Yag bitkileri uretiminin artirilmasi olanaklari. TMMOB Ziraat Muhendisleri Odasi, Turkiye Ziraat Mühendisligi VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak, Ankara.
• Arıoğlu, H. (2016). Türkiye’de Yağlı Tohum ve Ham Yağ Üretimi, Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(ÖZEL SAYI-2), 357-368. Ayan, B. (2016). Linoleik asit’in sıçanlarda metatreksat kaynaklı test hasarına karşı antioksidan ve antiapoptotik etkileri.Karadeniz Teknik Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Trabzon, 75ss, Türkiye.
• Aybek, A. (2019). Geleneksel yöntemlerle zivzik narından sirke üretimi ve elde edilen sirkenin kalite parametrelerinin araştırılması. Fen Bilimleri Enstitüsü,Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 95s, Siirt, Türkiye.
• Baydar, H. ( 2016 ).Yağ Bitkilerinde Oleik Asitçe Zenginçeşitlerin Islahinda Yaşanan Gelişmeler. TÜRKTOB, TürkıyeTohumcular Birligi Dergisi, Ekim-Aralık, 20, 34-39. https://www.turktob.org.tr/dergi/makaleler/dergi20/34-39.pdf
• Demirhan Aydın, Ş.(2017). Yol Kenarı Bahçelerinde Yetiştirilen Zivzik Narında (Punica granatum L.) Ağır Metal Durumunun Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Siirt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Siirt, Türkiye.
• Eyigün, F.Ş. (2012). Hicaz Nar Çeşidine Ait Narlardan Elde Edilen Nar Ekşilerinin Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 112s.
• Fadavi, A., Barzegar, M., & Azizi, M. H. (2006). Determination of fatty acids and total lipid content in oilseed of 25 pomegranates varieties grown in Iran. Journal of Food Composition and Analysis, 19(6-7), 676-680.
• Felek, İ. (2019). Bal Kabağı ve Zivzik Nar Kabuğu Unu ile Zenginleştirilmiş Hazır Tarhana Çorbası Üretimi.Fen Bilimleri Enstitüsü,Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 90s, Siirt, Türkiye.
• Gölükçü, M., Tokgöz, H., & Çelikyurt, M. A. (2005). Nar Çekirdeğinin Bazı Özellikleri Ve Nar Çekirdeği Yağının Yağ Asiti Bileşimi. Derim, 22(2), 33-40.
• Gölükcü, M., Tokgöz, H., & Kıralan, M. (2008). Ülkemizde yetiştirilen önemli nar (Punica granatum) çeşitlerine ait çekirdeklerin bazı özellikleri. Gıda, 33(6), 281-290.
• Habibnia M., Ghavami M.. Ansaripour M., &Vosough. S. (2012). Chemical Evaluation of Oils Extracted from Five Different Varieties of Iranian Pomegranate Seeds, Journal of Food Biosciences and Technology. 2(2), 35-40.
• Hernandez, F., Melgarejo, P., Olias, J. M., & Artes, F. (2000). Fatty acid composition and total lipid content of seed oil from three commercial pomegranate cultivars. Production, Processing and Marketing of Pomegranate in the Mediterranean Region: Advances in Research and Technology, 205-209.
• Hoca, G. (2019). Bursa İlinde Tüketime Sunulan Nar Ekşisi Ve Nar Ekşili Soslarda Sorbik Asit Ve Benzoik Asit Miktarlarının Belirlenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 57s, Bursa, Türkiye.
• İzol, G. (2012). Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Yetiştirilen Zivzik Ve Görümlü Narlarının Fizikokimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, 73ss, Şanlıurfa, Türkiye.
• Karaca, E., & Aytaç, S. (2007). Yağ bitkilerinde yağ asitleri kompozisyonu üzerine etki eden faktörler. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 22(1), 123-131.
• Karatekin, S. (2016). Kozmetik Sanayide Hammadde Olarak Kullanılan Tatlı Badem, Portakal Kabuğu ve Nar Çekirdeği Yağlarının Kimyasal İçeriklerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 42s, Isparta, Türkiye.
• Kulkarni, A.P.&Aradhya, S.M., 2005. Chemical changers antioxidant activity in pomagranate arils during development. Food Chemistry, 93 (2): 319-324.
• Koç, M. (2016). Soğuk Pres Tekniğiyle Elde Edilen Farklı Üzüm Çekirdeklerine Ait Çekirdek Yağlarının Fizikokimyasal Özellikleri Ve Oksidatif Stabilitelerinin Belirlenmesi. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 78s, Tekirdağ, Türkiye.
• Kurt, H., & Şahin, G. (2013). Bir Ziraat Coğrafyasi Çalışmasi, Türkiye’de Nar (Punica granatum L.) Tarimi. Marmara Coğrafya Dergisi, (27), 551-574.
• Kuyucu, A., E. (2013). Zivzik Narı (Siirt)'ndan Elde Edilen Aktif Karbonun Karakterizasyonu Ve Boyar Madde Adsorpsiyonu. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İlk Öğretim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 100s, Van, Türkiye.
• Melgarejo, P.,& Artes, F. (2000). Total lipid content and fatty acid composition of oilseed from lesser known sweet pomegranate clones. Journal of the Science of Food and Agriculture, 80(10), 1452-1454.
• Onat B, Arıoğlu H, Güllüoğlu L, Kurt C, Bakal H, (2017). Dünya ve Türkiye’de Yağlı Tohum ve Ham Yağ Üretimine Bir Bakış, KSÜ, Doğa Bilimleri Dergisi, 20 (Özel Sayı) sayfa:149-153. Okumuş, G., Yıldız, E., & Bayizit, A. A. (2015). Doğal antioksidan bileşikler: Nar yan ürünlerinin antioksidan olarak değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 2, 203-214.
• Qin, G., Liu, C., Li, J., Qi, Y., Gao, Z., Zhang, X., Yi, X., Pan H., Ming R.,ve Xu, Y. (2020). Diversity of metabolite accumulation patterns in inner and outer seed coats of pomegranate: exploring their relationship with genetic mechanisms of seed coat development. Horticulture Research, 7(1), 1-14.
• Özgür, A., Erdem, T., & Öztekin, S. (2015). Nar Çekirdeği Yağının Çıkartılması Amacıyla Farklı Kurutma Yöntemlerinin Uygulanması Üzerine Bir Araştırma. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 11(2), 167-172.
• Özdoğan, N. (2014). Nar Çekirdek Yağının Ekstraksiyonu Ve Özelliklerinin Araştırılması. İstanbul Aydın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 66ss, İstanbul, Türkiye.
• Schubert, S. Y., Lansky, E. P., & Neeman, I. (1999). Antioxidant and eicosanoid enzyme inhibition properties of pomegranate seed oil and fermented juice flavonoids. Journal of ethnopharmacology, 66(1), 11-17.
• Şimşek M. (2017). A General Overview Of Pomegranate (Punica Granatum L.) Production Potential, Effects To Health, Problems And Solution Proposals of Turkey. Middle East Journal of Science 3(1): 51-58.
• Taş, L., Boz, İ., Akbay, C.(2016). Siirt İli Şirvan İlçesinde Organik Zivzik Narının Benimsenmesi Ve Yayılması. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 1127-1136.
• Topkafa, M. (2013). Yenilebilir Nar Çekirdeği Yağının Rafinasyon Özelliklerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 187ss, Konya, Türkiye.
• Whelan, J.,& Fritsche, K. (2013). Linoleic acid. Advances in Nutrition, 4(3), 311-312.
• Vardin, H., Karaaslan, M., Yılmaz, F., İzol, G., Cesur, Ö., Yüksekkaya, S., Çevik, G. (2012). Zivzik Ve Görümlü Narlarının Özelliklerinin ve Katma Değerli Ürünlere İşlenebilirliğinin Belirlenmesi Projesi. Şanlıurfa.
• Yaşar, M. (2008). Nar suyuna farklı oranlarda maltodekstrin eklenerek püskürtmeli kurutucu ile nar suyu tozu elde edilmesi üzerine bir çalışma.Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 47ss, Urfa, Türkiye
• Yazıcı, K., ve Şahin, A. (2016). Characterization of pomegranate (Punica granatum L.) hybrids and their potential use in further breeding. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 40(6), 813-824.
• Yıldırım, A., Toğrul, Ö., Çetin, S., Öğretmen, H., Sarı P.,veHayoğlu, İ. (2016). Narın Çikolata Üretiminde Kullanımı. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 20(1), 12-19.
• Zenger, G. (2012). Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Yetiştirilen Zivzik Ve Görümlü Narlarının Fizikokimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 92ss, Şarlıufra, Türkiye.
• Pakyürek, M., Erez, M. E., Özrenk, K., Atlı, H. S., Gezer, R., Şahin, M., & Ertaş, A. (2020). Zivzik Narında Klon Seleksiyonu. Euroasıa Journal Of Mathematıcs-Engıneerıng Natural & Medıcal Scıences, International Indexed & Refereed, 7 (8), 160-169.
• Aydın Demirhan, Ş. (2017). Yol Kenarı Bahçelerinde Yetiştirilen Zivzik Narında (Punica granatum L.) Ağır Metal Durumunun Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Siirt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Siirt, Türkiye.