A Comprehensive Evaluation of the Oil and Gas Source Rocks’ Presence in Turkey in the Light of Paleotectonic and Paleogeographic Data through Paleozoic - Miocene Geological Time Interval

Yıl 2020, Sayı: 20, 120 - 146, 31.12.2020

Adil Özdemir , Yildiray Palabıyık

https://doi.org/10.31590/ejosat.756702

Cited By: 1

Öz

Alpine Mobile Belt (Tethyan Region) is a huge oil and gas belt in which Turkey is located. Type-II kerogen-containing high-yield source rocks formed prosperous oil and gas reserves in the Tethyan Region, a marine route between the Gondwana and the northern continental groups (Boreal) during the Silurian-Holocene period. The source rock deposition in the region was continuously being supported by the successive opening and closing of Paleotethys and Neotethys. Turkey contains foreland and intermontane basins, and thrust-fold belts (traps) which are originally connected with the Tethyan tectonics. According to the paleogeographic and the paleotectonic data in this study, there are widespread carbonate rocks (source and reservoir rocks) and evaporites (seals) as well as clastic rocks (source rocks) in Turkey. The presented paleogeographic and paleotectonic data and their interpretations show that Turkey has prosperous petroleum source rocks that were formed in the Paleozoic-Miocene interval. Ordovician-Silurian, Devonian-Carboniferous, Permian-Triassic, Jurassic-Cretaceous, Paleocene, and Oligocene-Miocene are the important geological periods in terms of source rock occurrence.

Anahtar Kelimeler

source rock, paleogeography, paleotectonics, oil and gas potential of Turkey, oil and gas exploration, geology of Turkey, geology evolution of Turkey

Türkiye’nin Paleozoyik - Miyosen Jeolojik Zaman Aralığındaki Petrol ve Doğalgaz Kaynak Kaya Varlığının Paleocoğrafik ve Paleotektonik Veriler Işığında Kapsamlı Bir Değerlendirmesi

Öz

Türkiye’nin içerisinde bulunduğu Alpin Mobil Kuşağı (Tetis Bölgesi), büyük bir petrol ve doğalgaz kuşağıdır. Tip-II kerojen içeren yüksek verimli kaynak kayalar, Gondwana ile kuzey kıta grupları (Boreal) arasında Siluriyen-Holosen döneminde bir deniz yolu olan Tetis Bölgesi’nde zengin petrol ve doğalgaz rezervlerini oluşturmuştur. Bölgedeki kaynak kaya depolanması, Paleotetis ve Neotetis’in art arda açılması ve kapanması ile sürekli olarak desteklenmiştir. Türkiye, Tetis tektoniği ile kökensel olarak bağlantılı kıtaönü (foreland) ve iç havzalar ile bindirme ve kıvrım kuşakları (kapanlar) içermektedir. Bu çalışmadaki paleocoğrafik ve paleotektonik verilere göre, Türkiye’de kırıntılı kayalara (kaynak kayalar) ilave olarak geniş yayılımlı karbonat kayalar (kaynak ve rezervuar kaya) ve evaporitler (keçeler) bulunmaktadır. Sunulan paleocoğrafik ve paleotektonik veriler ve yorumları, Türkiye’nin Paleozoyik-Miyosen aralığında oluşmuş zengin bir petrol kaynak kaya varlığına sahip olduğunu göstermektedir. Ordovisiyen-Siluriyen, Devoniyen-Karbonifer, Permiyen-Triyas, Jura-Kretase, Paleosen ve Oligosen-Miyosen kaynak kaya oluşumu açısından önemli jeolojik dönemlerdir.

Anahtar Kelimeler

kaynak kaya, paleocoğrafya, paleotektonik, Türkiye’nin petrol ve doğalgaz potansiyeli, Türkiye’nin jeolojik evrimi, petrol ve doğalgaz arama

Kaynakça

• Akyazı, M., 2001. Calpionellied’ler. Mavi Gezegen Dergisi, 5, 70-73
• Akyazı, M. ve Tunç, M., 2007. Doğu Pontidlerde yüzeyleyen Titonik fasiyesteki kireçtaşlarının biyostratigrafik karşılaştırması. Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 24(1-2), 19-46
• Alizadeh, A.A., Guliyev, I.S., Kadirov, F.A., and Eppelbaum, L.V., 2017. Mud Volcanism. in Geosciences of Azerbaijan Volume I: Geology. Springer, 215-233.
• Alkhafaji, M.W., 2017. Organic petrology of Ora formation in Akkas field, western Iraq. Tikrit Journal of Pure Science, 22 (9), 76-82
• Alsharhan, A.S. and Nairn, A.E.M., 2003. Sedimentary Basins and Petroleum Geology of the Middle East. Elsevier, 843 p.
• Ay, F., 2015. Kozan-Düzağaç (Adana) civarındaki bitümlü şeyllerin organik fasiyes özellikleri ve hidrokarbon kaynak kaya potansiyelleri, S.Ü. Müh. Bilim ve Tekn. Derg., 3(3), 25-36
• Ayhan, A., 1988, Kozan-Elmadağı (Adana) arasının jeolojisi (Doğu Toroslar). İst. Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, 6 (1-2), 37-56
• Brikman, R., 1976. Geology of Turkey. Elsevier. 157 p.
• Burşuk, A., 1992. Bayburt ve Kop dağları (KB Erzurum) yöresindeki calpionellid biyozonları (Üst Jurasik-Alt Kretase). Türkiye Jeoloji Bülteni, 35,127-140
• Cohen, A.S., 2004. The rhenium-osmium isotope system: applications to geochronological and paleoenvironmental problems. J. Geol. Soc. London, 161, 729-734
• Cunningham, R., Snedden, J.W., Norton, I.O., Olson, H.C., Whitaker, T.L. and Virdell, J.W., 2016. Upper Jurassic Tithonian-centered source mapping in the deepwater northern Gulf of Mexico. Interpretation, 4(1), SC97-SC123. http://dx.doi.org/10.1190/INT-2015-0093.1
• Dean, W.T. and Monod, O., 1990. Revised stratigraphy of lower Paleozoic rocks, Eastern Taurus mountains, south central Turkey, Geol. Mag., Great Britain, 127 (4), 333-347
• Demirtaşlı, E., 1967. Pınarbaşı-Sarız-Mağara ilçeleri arasındaki sahanın litostratigrafi birimleri ve petrol imkânları, MTA Rap. No: 3489 (Yayımlanmamış)
• Derman, A.S., 2014. Petroleum systems of Turkish basins. in Marlow, L., Kendall, C. and Yose, L. (eds.), Petroleum Systems of the Tethyan Region: AAPG Memoir 106, 469-504
• Deyhle, A. Kopf, A.J. and Aloisi, G., 2003. Boron and boron isotopes as tracers for diagenetic reactions and depth of mobilization, using muds and authigenic carbonates from eastern Mediterranean mud volcanoes. Van Rensbergen, P., Hilhs, R.R., Maltman, A.J. and Morley, C.K. (eds), Subsurface Sediment Mobilization. Geological Society, London, Special Publications, 216, 491-503
• Ediger, V., 1987. Rift havzalarının jeoloik evrimi ve hidrokarbon potansiyeli. Türkiye 7. Petrol Kongresi, 1-10
• Görür, N., Şengör, A.M.C., Okay, İ.A., Özgül, N., Tüysüz, O., Sakınç, M., Akkök, R., Yiğitbaş, E., Genç, T., Örçen, S., Ercan, T., Akyürek, B. ve Şaroğlu, F., 1998. Türkiye’nin Triyas-Miyosen Paleocoğrafya Atlası. İstanbul Teknik Üniversitesi - Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, 55 s.
• Guliev, I.S. and Feizullayev, A.A., 1996. Geochemistry of hydrocarbon seepages in Azerbaijan. in D. Schumacher and M. A. Abrams, eds., Hydrocarbon Migration and Its Near-Surface Expression: AAPG Memoir 66, 63-70
• Guliev, I.S., Mamedov, P.Z., Feyzullayev, A.A., Huseynov, D.A. Kadirov, F.A., Aliyeva, E.H.-M., Tagiyev, M.F., 2003. Hydrocarbon Systems of The South Caspian Basin. Baku, Nafta-Press, 206 p.
• Golonka, J., 2004. Plate tectonic evolution of the southern margin of Eurasia in the Mesozoic and Cenozoic. Tectonophysics, 381, 235-273
• Gourvennec, R. and Hoșgör, I., 2012. New record of a Middle Devonian brachiopod fauna from the Northern Arabian Plate, Zap Anticline, Çukurca-Hakkari, Southeastern Turkey. Bulletin of Geosciences 87(2), 347-358
• Hood, K.C., Wenger, L.M., Gross, O.P. and Harrison, S.C., 2002. Hydrocarbon systems analysis of the northern Gulf of Mexico: Delineation of hydrocarbon migration pathways using seeps and seismic imaging, in Surface exploration case histories: Applications of geochemistry, magnetics, and remote sensing, D. Schumacher and L. A. LeSchack, eds., AAPG Studies in Geology No. 48 and SEG Geophysical References Series No. 11, 25-40.
• Irving, E., 1974. Oil, climate, and tectonics. Canadian Journal of Earth Sciences, 11(1), 1-17
• İnan, A., 1982. Azerbaycan’ın çamur volkanları. Yeryuvarı ve İnsan, 7(1), 4-5
• Jassim, S.Z. and Al-Gailani, M., 2006. Hydrocarbons. Geology of Iraq (Saad Z. Jassim and Jeremy C. Goff, eds.) 326 - 354
• Jenkyns, H.C., 2010. Geochemistry of oceanic anoxic events. Geochemistry, Geophysics, Geosystems. 11(3), 1-30
• Karataş, A., Özdemir, A. ve Şahinoğlu, A., 2019. Karaburun Yarımadası ve Seferihisar Yükseliminin (Batı Anadolu) Petrol ve Doğal Gaz Potansiyelinin İyot Hidrojeokimyası ve Suda Petrol (TPH) Analizi ile İncelenmesi, Marmara Üniversitesi, Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Projeleri Koordinasyon Birimi, Proje No (9505): SOS-A-100719-0267
• Kendall, C.G.C., Alsharhan, A.S. and Marlow, L., 2014. Stratigraphy and depositional systems of the Southern Tethyan region, in L. Marlow, C. Kendall, and L. Yose, eds., Petroleum systems of the Tethyan region: AAPG Memoir 106, 29-57
• Klemme, H.D. and Ulmishek, G.F., 1990. Effective petroleum source rocks of the word: Stratigraphic distribution and controlling depositional factors. AAPG Bulletin, 75(12), 1809-1851
• Luning, S., Craig, J., Loydell, D.K., Storch, P. and Fitches, B., 2000. Lower Silurian ‘hot shales’ in North Africa and Arabia: regional distribution and depositional model. Earth-Science Reviews, 49, 121-200
• Lykousis, V., Alexandri, S., Woodside, J., de Lange, G., Dahlmann, A., Perissoratis, C., Heeschen, K., Ioakim, Chr., Sakellariou, D., Nomikou, P., Rousakis, G., Casas, D., D. Ballas and Ercilla, G., 2009. Mud volcanoes and gas hydrates in the Anaximander mountains (Eastern Mediterranean Sea). Marine and Petroleum Geology, 26, 854-872
• Marques, J.C., 2012. Overview on the Re-Os isotopic method and its application on ore deposits and organic-rich rocks. Geochimica Brasiliensis, Ouro Preto, 26(1), 49-66
• Mazzini, M., Svensen, H., Planke, S., Guliyev, I., Akhmanov, G.G., Fallik, T. and Banks. D., 2009. When mud volcanoes sleep: Insight from seep geochemistry at the Dashgil mud volcano, Azerbaijan. Marine and Petroleum Geology, 26,1704-1715
• Mazzini, A. and Etiope, G., 2017. Mud volcanism: An updated review. Earth-Science Reviews, 168, 81-112
• Metin, S., 1984, Doğu Toroslar’da Develi-Saimbeyli arasının jeolojisi. İst. Üniv. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, 16 (1), 82-100
• Meulenkamp, J.E. and Sissingh, W., 2003. Tertiary paleogeography and tectonostratigraphic evolution of the Northern and Southern Peri-Tethys platforms and the intermediate domains of the African-Eurasian convergent plate boundary zone. Paleogeography, Paleoclimatology, Paleoecology, 196, 209-228
• Moix, P., Beccaletto, L., Kozur, H.W., Hochard, C., Rosselet, F., and Stampfli, G.M., 2008. A new classification of the Turkish terranes and sutures and its implication for the paleotectonic history of the region. Tectonophysics, 451, 7-39
• Monod, O, Kozlu, H., Ghienne, J.-F., Dean, W.T., Günay, Y., Le He´risse´, A., Paris, F. and Robardet, M., 2003. Late Ordovician glaciation in southern Turkey. Terra Nova, 15(4), 249-257
• Okay, A.I., 2008. Alpine-Himalayan blueschists. Ann. Rev. Earth Planet. Sci., 17, 55-87
• Okay, A. and Göncüoğlu, C. 2004. The Karakaya complex: A review of data and concepts. Turkish Journal of Earth Sciences, 13, 77-95
• Oppo, D., Capozzi, R., Nigarov, A. and Esenov, P., 2014. Mud volcanism and fluid geochemistry in the Cheleken Peninsula, Western Turkmenistan. Marine and Petroleum Geology, 57, 122-134
• Oppo, D. and Capozzi, R., 2015. Spatial association of mud volcano and sandstone intrusions, Boyadag anticline, Western Turkmenistan. Basin Research, 1-13, doi: 10.1111/bre.12136
• Onalan, M., 1986, Amanos dağlarındaki Alt Paleozoyik çökellerinin çökelme ortamları ve bölgenin paleocoğrafik evrimi, T.J.K. Bülteni, 29, 49-63
• Özgül, N., Metin, S. ve Dean, W.T. 1973. Tufanbeyli dolayının Kambriyen-Tersiyer kayaları. TJK Bülteni, 16 (1), 82-100
• Özgül, N. ve Kozlu, H., 2002. Kozan-Feke (Doğu Toroslar) yöresinin stratigrafisi ve yapısal konumu ile ilgili bulgular. TPJD Bülteni, 14, 1, 1-36
• Özdemir, A., 2018a. Türkiye’nin iyotça zengin suları ve kara alanlarının petrol ve doğalgaz potansiyeli. Journal, Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 1(2), 103-150
• Özdemir, A., 2018b. Suda TPH (Toplam Petrol Hidrokarbonları) analizinin petrol ve doğalgaz arama amaçlı kullanımı: Türkiye’den ilk önemli sonuçlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6(4), 615-635
• Özdemir, A., 2019a. Hasanoğlan (Ankara) petrol sisteminin organik hidrojeokimyasal kanıtları. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 25(6), 748-763
• Özdemir, A., 2019b. Mamak (Ankara) çalışan petrol sisteminin jeokimyasal kanıtı olarak olgun hidrokarbonca zengin sular ve bölgedeki potansiyel kapan alanı. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 17, 244-260
• Özdemir, A., 2019c. Büyük Menderes grabeni (Batı Anadolu) Neojen öncesi petrol sisteminin organik hidrojeokimyasal kanıtları ve potansiyel kapanlar. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 16, 325-354
• Özdemir, A. ve Palabıyık, Y., 2020a. Jeolojik verilere göre Türkiye’nin petrol ve doğalgaz potansiyeli (Bölüm 3): Petrol kaynak kayası, ofiyolitler, manto sorgucu ve kitlesel yokolma arasındaki ilişkiler. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi (19), (incelemede)
• Özdemir, A. ve Palabıyık, Y., 2020b. Jeolojik verilere göre Türkiye’nin petrol ve doğalgaz potansiyeli (Bölüm 2): Yüzeysel petrol ve doğalgaz emareleri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (19), (incelemede)
• Özdemir, A. and Palabiyik, Y., 2019a. A shallow and reliable indicator for deep oil and gas accumulations in the subsurface: Metallic ore deposits (Yeraltındaki petrol ve doğalgaz birikimleri için sığ ve güvenilir bir belirteç: Metalik maden yatakları). IV. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Kongresi - Mühendislik Bilimleri (BILMES EN), 07 - 10 Kasım 2019, Ankara, 40-57
• Özdemir, A. and Palabiyik, Y., 2019b. Significance of relationships between hydrocarbons and metallic ore deposits in oil and gas exploration: Part III. Lead and zinc deposits (Petrol ve doğalgaz aramada hidrokarbonlar ve metalik maden yatakları arasındaki ilişkinin önemi: Bölüm III. Kurşun ve çinko yatakları). BİLTEK Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilgilerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, 21-22 Aralık 2019, Ankara, 240-250
• Ozdemir, A. and Palabiyik, Y., 2019c. Significance of relationships between hydrocarbons and metallic ore deposits in oil and gas exploration: Part II. Copper deposits (Petrol ve doğalgaz aramada hidrokarbonlar ve metalik maden yatakları arasındaki ilişkinin önemi: Bölüm II. Bakır yatakları). BİLTEK Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilgilerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, 21-22 Aralık 2019, Ankara, 230-239
• Özdemir, A. and Palabiyik, Y., 2019d. Significance of relationships between hydrocarbons and metallic ore deposits in oil and gas exploration: Part I. Gold deposits (Petrol ve doğalgaz aramada hidrokarbonlar ve metalik maden yatakları arasındaki ilişkinin önemi: Bölüm I. Altın yatakları). BİLTEK Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilgilerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, 21-22 Aralık 2019, Ankara, 219-229
• Özdemir, A. and Palabiyik, Y., 2019e. Use of Rhenium-Osmium (Re-Os) isotope for direct dating of organic-rich rocks and hydrocarbons/oils in petroleum geology: A review (Renyum-Osmiyum (Re-Os) izotop sisteminin organik maddece zengin kayaçların ve hidrokarbonların/petrollerin yaşlarının doğrudan belirlenmesi için petrol jeolojisinde kullanımı: Bir inceleme). ISPEC 4. Uluslararası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi, 18-20 Ekim 2019, Ankara, 46-59
• Özdemir, A., Palabiyik, A. ve Karataş., A., 2020a. Türkiye Denizlerinin Petrol ve Doğalgaz Potansiyeli, Gelecek Hidrokarbon Araştırmaları için Hedef Alanlar ve Sondaj Lokasyonları. Enerji Araştırmaları (Editör: Neşeli, S.), İksad Yayınevi, 53-123
• Özdemir, A., Karataş, A., Palabiyik, Y., Yaşar, E., and Sahinoglu, A., 2020b. Oil and gas exploration in Seferihisar Uplift (Western Turkey) containing an operable-size gold deposit: Geochemical evidence for the presence of a working petroleum system (İşletilebilir boyutta altın yatağı içeren Seferihisar Yükselimi’nde petrol ve doğalgaz arama: Çalışan bir petrol sisteminin varlığı için jeokimyasal kanıt). Geomechanics and Geophysics for Geo-Energy and Geo-Resources, 6(1), Doi: 10.1007/s40948-020-00152-2
• Özdemir, A., Palabıyık, Y., Karataş, A. ve Şahinoğlu, A., 2019. Orta Anadolu Rezervuar Hedefli Petrol ve Doğal Gaz Arama Projesi: Beypazarı ve Kızılcahamam (Ankara), Gülşehir (Nevşehir) ve Çamardı (Niğde) Bölgeleri (Yayımlanmamış)
• Palabıyık, Y. ve Özdemir, A., 2020. Türkiye’de petrol ve doğalgaz aranması için suda TPH (Toplam Petrol Hidrokarbonları) analizinin kullanımı: Batı, Kuzeybatı ve Orta Anadolu’dan örnek çalışmalar ve önemli sonuçlar. Türkiye IV. Bilimsel ve Teknik Petrol Kongresi, 26-28 Ekim 2020, Ankara (kabul edildi)
• Palabıyık, Y., Özdemir, A. ve Şahinoğlu, A., 2019. Uludağ Masifi'nin (Kuzeybatı Anadolu) Petrol ve Doğal Gaz Potansiyelinin İyot Hidrojeokimyası ve Suda Petrol Analizi Kullanılarak Belirlenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi, Proje No: 42217 (Yayımlanmamış)
• Palabıyık, Y., Özdemir, A. ve Karataş, A., 2020. Kastamonu ve Sinop (Orta Karadeniz) Civarının Petrol ve Doğal Gaz Potansiyelinin Suda TPH (Toplam Petrol Hidrokarbonları) Analizi Kullanılarak Belirlenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi, Proje No: 42587, Nisan 2020 (Yayımlanmamış)
• Perinçek D., Duran, O., Bozdoğan, N. and Çoruh, T., 1992. Stratigraphy and paleogeographical evolution of the autochthonous sedimentary rocks in Southeast Turkey. Ozan Sungurlu Symposium, Proceedings. In Tectonics and Hydrocarbon Potential of Anatolia and Surrounding Regions. Turkish Petroleum Corporation - Turkish Association of Petroleum Geologists, 274-305
• Planke, S., Svensen, H., Hovland, M., Banks, D.A. and Jamtveit, B., 2003. Mud and fluid migration in active mud volcanoes in Azerbaijan. Geo-Mar. Lett. 23, 258-268
• Ruban, D.A., Al-Husseini, M.I. and Iwasaki, Y., 2007. Review of Middle East Paleozoic Plate tectonics. GeoArabia, 12(3), 35-56
• Santamaria-Orozco, D. and Horsfield, B., 2003. Gas generation potential of upper Jurassic (Tithonian) source rocks in the Sonda de Campeche, Mexico. C. Bartolini, R. T. Buffler, and J. Blickwede, (eds.), The Circum-Gulf of Mexico and the Caribbean: Hydrocarbon habitats, basin formation, and plate tectonics: AAPG Memoir 79, 349-363
• Sayit, K., 2010. Geochemistry and petrogenesis of the oceanic island and subduction-related assemblages from the paleotethyan Karakaya subduction/accretion complex, central and Northwest Turkey. Middle East Technical University, PhD Thesis, 204 p.
• Scotese, C. R., 2001, Atlas of Earth history, Volume 1, Paleogeography, PALEOMAP Project, Arlington, Texas, 52 p.
• Skelton, P.W., 2003. The Cretaceous World. London: Cambridge University Press. 1-350
• Sorkhabi, R., 2010. Why So Much Oil in the Middle East ?. Geoexpro, Vol. 7, No. 1
• Stein, H. and Hannah, J., 2014. Rhenium-Osmium Geochronology: Sulfides, Shales, Oils, and Mantle. Encyclopedia of Scientific Dating Methods. 1-25, DOI 10.1007/978-94-007-6326-5_36-1
• Şengör, A.M.C., Lom, N., Sunal, G., Zabcı, C., and Sancar, T., 2019. The phanerozoic paleotectonics of Turkey. Part I: an inventory. Mediterranean Geoscience Reviews, 1, 1, 91-161
• Tolluoğlu, Ü.A. ve Sümer, E.Ö., 1995. Gondvana kuzeyi Anadolu Mikrokıtası Erken Paleozoyik evrim modeli. Türkiye Jeoloji Bülteni, C.38, S. 21-22, 1-22
• Torsvik, T.H. and Cocks, L.R.M., 2011. The Paleozoic paleogeography of central Gondwana. Geological Society, London, Special Publications, 357, 137-166, doi: 10.1144/SP357.8
• Tunç, M., 1991. Aktaş (Kızılcahamam) yöresinin pelajik kireçtaşlarının biyostratigrafisi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 34, 27-42
• Ulmishek, G.F. and Klemme, H.D., 1991. Depositional controls, distribution and effectiveness of world’s petroleum source rocks. U.S. Geological Survey, 59 p.
• Utmanoğulları, M., 2012. Şirvan-Özpınar (Siirt) Dolayının, Jeolojisi, Yeraltı Jeolojisi ve Hidrokarbon Olanakları. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 127 s.
• Wang, C.S., Hu, X.M., Huang, Y.J., Wagreich, M., Scott, R. and Hay, W., 2011. Cretaceous oceanic red beds as possible consequence of oceanic anoxic events. Sedimentary Geology, 235(1), 27-37
• Yalçın, M.N. and Yılmaz, I., 2010. Devonian in Turkey - a review. Geologica Carpathica, 61(3), 235-253
• Yang, R., Wang, Y. & Cao, J. 2014. Cretaceous source rocks and associated oil and gas resources in the world and China: A review. Petroleum. Science, 11, 331-345. DOI: 10.1007/s12182-014-0348-z
• Yılmaz, İ., 2004. Doğu Torosların Mansurlu-Saimbeyli (Adana) Kesiminin Jeolojisi ve Tektonik Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı, Doktora tezi, 191 s.
• Yılmaz, E. ve Duran, O., 1997. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Otokton ve Allakton Birimler Stratigrafi Adlama Sözlüğü. TPAO Eğitim Yayınları No: 31, 460 s.
• Zürcher, L., Bookstrom A.A., Hammarstrom, J.M., Mars, J.C., Ludington, S., Zientek, M.L., Dunlap, P., and Wallis, J.C., with contributions from Drew, L.J., Sutphin, D.M., Berger, B.R., Herrington, R.J., Billa, M., Kuşcu, I., Moon, C.J. and Richards, J.P., 2015. Porphyry copper assessment of the Tethys region of western and southern Asia: U.S. Geological Survey Scientific Investigation Report 2010-5090-V, 232 p.