Güneş Enerjisi Santralinde Matris Risk Analiz Yöntemiyle Tehlike ve Risklerin Belirlenmesi

Yıl 2021, Sayı: 23, 497 - 511, 30.04.2021

Berna Gür , Şenol Yavuz , Ahmet Doğan Çakır , Dursun Ali Köse

https://doi.org/10.31590/ejosat.881614

Cited By: 1

Öz

Güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi ve jeotermal enerji gibi yenilene bilinir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimi fosil yakıtlardan enerji üretimine alternatif seçenek olmaktadır. Fosil yakıtların enerji üretimi sırasında çevreye verdiği zararları dikkate aldığımızda yenilenebilir enerji kaynakları daha avantajlıdır. Ülkemiz sahip olduğu konumu ile yenilenebilir enerji kaynakları bakımından zengindir. Günlük güneşlenme süresi ve düzlük ovalardaki rüzgâr şiddetini dikkate aldığımızda güneş panelleri ve rüzgâr gülleri ile çevreye zarar vermeden elektrik enerjisi üreten santrallerin her geçen gün sayısı artmaktadır. Bu çalışmada, B sınıfı İSG belgesine sahip, saha tecrübesi olan öğretim elemanları tarafından Çorum ilinde güneş panelleriyle güneş enerjisini elektrik enerjisine çeviren bir santralin saha gözlemleri sonucu, tehlike ve riskler kalitatif bir risk değerlendirmesi olan 5x5 L tipi Matris Risk analizi ile belirlenerek risk skoru hesaplanmıştır. Hesaplanan risk skoruna göre dört tane yüksek düzeyde risk, on beş tane orta düzeyde risk ve beş tane düşük düzeyde risk olmak üzere yirmi dört tane risk tespit edilerek önerilerde bulunulmuştur. Yapılan bu çalışma ile bundan sonraki kurulacak santrallere ve aktif olarak devam eden santrallere iş sağlığı ve güvenliği yönünden olumlu katkı sağlayacağını düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Matris Yöntemi, Güneş enerjisi, İş sağlığı ve güvenliği, Risk analizi

Determination of Hazards and Risks in a Solar Power Plant Using the Matrix Risk Analysis

Öz

Electric power generation from renewable energy sources such as solar energy, wind energy and geothermal energy is an alternative option to energy generation from fosil flues. Renewable energy sources are more advantageous when we consider the environmental damage caused by fossil flues during energy generation. Our country is rich in terms of renewable energy resources with its location. When we consider the daily sunshine duration and the wind force in the flat plains, the number of power plants that generate electrical energy without harming the environment with solar panels and wind turbines is increasing day by day. In this study , as a result of field observations of a power plant that converts solar energy into electrical energy with solar panels in Çorum by instructors who have class B OHS certificate and field experince, the risk score was calculated by determining the hazards and risks by 5x5 L-type Matrix Risk analysis which is a qualitative risk assessment. According to the calculated risk score, twenty-four risks which include four high level risks, fifteen medium-level risks, and five low-level risks were identified and recommendations were made. We think that this study will make a positive contribution to the power plants to be established and to the actively onoing plants in terms of occupational health and safety.

Anahtar Kelimeler

Solar energy, Occupational health and safety, Risk analysis, Matrix Method

Kaynakça

• Külekçi, Ö. C. (2009). Yenilenebilir enerji kaynakları arasında jeotermal enerjinin yeri ve Türkiye açısından önemi. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 1(2), 83-91.
• Varınca, K. B., ve Gönüllü, M. T. (2006). Türkiye’de güneş enerjisi potansiyeli ve bu potansiyelin kullanım derecesi, yöntemi ve yaygınlığı üzerine bir araştırma. I. Ulusal Güneş ve HidrojenEnerjisi Kongresi, 270-275.
• Varınca, K. B., ve Varank, G. (2005). Güneş kaynaklı farklı enerji üretim sistemlerinde çevresel etkilerin kıyaslanması ve çözüm önerileri. Güneş Enerjisi Sistemleri Sempozyumu ve Sergisi, İçel, 24-25.
• Samantra, C., Datta, S., Mahapatra, S.S., (2017). Analysis of occupational health hazards and associated risks in fuzzy environment: a case research in an Indian underground coal mine. Int. J. Inj. Contr. Saf. Promot. 24 (3), 311-327 . Gül, M., Ak, M. F.,(2018). A comparative outline for quantifying risk ratings in occupational health and safety risk assessment. Journal of Cleaner Production 196, 653-664.
• Yavuz, Ş., Gür, B., Yavuz, A.(2020). İmalat işlerinde çalışanlarda iş sağlığı ve güvenliği algı düzeyinin incelenmesi, Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(59), 2618-2627.
• Samantra, C., Datta, S., Mahapatra, S.S., (2017). Analysis of occupational health hazards and associated risks in fuzzy environment: a case research in an Indian underground coal mine. Int. J. Inj. Contr. Saf. Promot. 24 (3), 311-327.
• Ilbahar, E., Karas¸ an, A., Cebi, S., Kahraman, C., (2018). A novel approach to risk assessment for occupational health and safety using Pythagorean fuzzy AHP & fuzzy inference system. Saf. Sci. 103, 124-136.
• Elmonstri, M.(2014). Review of the strengths and weaknesses of risk matrices, Journal of Risk Analysis and Crisis Response, Vol. 4, No. 1, 49-57.
• Altenbach, T (1995). “A comparison of risk assessment Techniques from qualitative to quantitative”, proceedings of the joint ASMEIJSME pressure vessels and piping conference, Honolulu HI.
• Ekşioğlu, M. (2014). Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliğinin genel durumu, öneriler ve sistem yaklaşımı. Ge-li-yo-rum Diyen Facia – Boğaziçi Üniversitesi Soma Araştırma Grubu Raporu, 167-181.
• International Organization for Standardization. (2009). ISO 31000:2009 Risk Management – Principles and Guidelines on Implementation.
• Tixier J., Dusserre G., Salvi O., Gaston D., (2002). Review of 62 Risk Analysis Methodologies of Industrial Plants, Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 15(4), 291-303.
• Şenol, M. Yılmaz, N. (2017). İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirme Süreci İçin Bulanık Çok Kriterli Bir Model Ve Uygulaması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 32 (1) , 0-0 . DOI: 10.17341/gazimmfd.30059
• Ölçücü, H, Ersöz Kaya, İ. (2019). Tehlikeli Atık Bertaraf Tesislerinde Meslek Hastalığı ve Biyolojik Faktörler Açısından Risk Değerlendirmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi , (17) , 1375-1382. DOI: 10.31590/ejosat.668653
• Erten, B, Utlu, Z. (2017). İlaç lojistik sektöründe risk analizi yapılarak 5x5 Matris, Fine Kinney ve FMEA yöntemleri ile risk değerlendirmelerinin karşılaştırılması: bir firma örneği. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 12 (48), 1-14. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/abmyoder/issue/55975/767522
• Aytekin, O., Kaya, M. Ü., Kuşan, H. (2015) Yapı İşlerinde Proje Tipi Çalışma Verilerine Uygun İSG Risk Değerlendirme Yönteminin Seçimi İçin Öneriler. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Bildiriler Kitabı. 127-136
• Usanmaz, D. Köse, E. (2019). Karşılaştırmalı Risk Analizi Metotlarının Bir Araştırma Merkezi İçin Uygulanması ve Sonuçların Değerlendirilmesi, 2. International Mediterranean Symposium, 1, 140-158, Mersin, Türkiye.
• Birgören, B. (2017) Fine Kinney Risk Analizi Yönteminde Risk Analizi Yönteminde Risk Faktörlerinin Hesaplama Zorlukları ve Çözüm Önerileri. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi. 9(1), 19-25.
• Aytekin, O., Kaya, M. Ü., Kuşan, H. (2015) Yapı İşlerinde Proje Tipi Çalışma Verilerine Uygun İSG Risk Değerlendirme Yönteminin Seçimi İçin Öneriler. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Bildiriler Kitabı. 127-136
• Taktak, F , Ilı, M . (2018). Güneş Enerji Santrali (GES) Geliştirme: Uşak Örneği. Geomatik, 3 (1), 1-21 . DOI: 10.29128/geomatik.329561
• Dündar, U. Ertem, M. (2016) Güneş Enerjisi Santrallerinin Kurulumu İçin Risk Değerlendirme Rehberi. Ankara: TMMOB.
• Çelik Ö., Utlu, Z. (2013). Rüzgâr Enerji Santrallerinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Uygulamaları. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, Yıl; 5, Sayı; 19, ss. 57/64.
• Acar, B. Sönmez, İ. (2020). Güneş Enerji Santralleri Kurulum Aşamasında Alınacak Olan İş Sağlığı Ve Güvenliği Önlemleri. Doğu Fen Bilimleri Dergisi, 3 (2), 95-108 .https://dergipark.org.tr/tr/pub/dfbd/issue/56837/78281