Manda başta Asya ülkeleri olmak üzere Dünya’da yetiştiriciliği yapılan önemli çiftlik hayvanlarından birisidir ve inekten sonra süt üretimine olan katkısı ikinci sırada yer almaktadır. Mandalar bataklık ve nehir mandası olarak iki ana gruba ayrılmaktadır. Nehir mandaları iri yapılı ve süt üretimi amacıyla yetiştirilirken bataklık mandaları daha küçük yapılı ve yük taşıma amacıyla kullanılmaktadır. Dünya’da 72 çeşit manda ırkı vardır ve bunların 57’si Asya’da bulunmakta ve bunlar içerisinde süt üretimi için yetiştiriciliği yapılan 22 manda ırkı vardır. Manda ırkları arasında en yüksek süt verimi ile ilk sırada Akdeniz mandaları (900-4000 kg/laktasyon) ve bu ırkı Mehsana ve Jafarabadi ırkları (1800-2700 kg/laktasyon) takip etmektedir. Türkiye’de yetiştirilen Anadolu mandaları süt verim özellikleri (1000 kg/yıl) bakımından diğer manda ırklarına göre gerilerde yer almaktadır. Mandaların diğer ruminant hayvanlara göre düşük kaliteli meralardan ve kötü kaliteli kaba yemlerden yararlanma kabiliyetleri sığırlardan ve koyunlardan daha iyidir. Türkiye’de mandalardan elde edilen gelirin ana unsuru manda sütü ve süt ürünleridir. Manda kaymağı ve yoğurduna olan talebin fazla oluşu nedeniyle manda sütü sığır sütüne göre daha yüksek bir fiyatla satılmaktadır. Dünya’da manda yetiştiriciliği daha çok ekstansif şartlarda yapılmakta ve modern olmayan barınaklarda barındırılmaktadır. Bakım ve besleme şartlarındaki olumsuzluklar nedeniyle süt ve döl verimleri ineklere göre düşüktür. Ancak, İtalya’da olduğu gibi ıslah ve iyi bakım ve besleme şartlarında verimlerinin yükseldiği ve elde edilen kar arttığını gösteren kayıtlar mevcuttur. Aynı zamanda, manda malakları da olumsuz şartlarda bakım ve beslemeye maruz kaldığından büyüme oranları düşük ve ölüm oranları yüksek olmaktadır. Bu çalışmada, bazı sütçü mandalar ile Anadolu mandalarının performans ve verim özellikleri incelenmiş ve Türkiye Manda üretiminin geliştirilmesinde katkı sağlayabilecek bazı tavsiyelerde bulunulmuştur.
Water buffalo is one of the important farm animals that are grown especially in Asian countries and its contribution to milk production is in the second after cows in the world. Buffaloes are divided into two main groups as swamp and river buffalo. River buffaloes are large size and bred for milk production, while swamp buffaloes are smaller size and used for draught animals. There are 72 types of buffalo breeds in the world, 57 of which are in the Asia, and there are 22 buffalo breeds that are bred for milk production. The mediterranean buffaloes (900-4000 kg/lactation) are in the first breed with the highest milk yield among buffalo breeds, followed by Mehsana and Jafarabadi breeds (1800-2700 kg/lactation). The Anatolian buffaloes raised in Turkey are lower milk yield (1000 kg/year) than other buffalo breeds. Compared to other ruminant animals, the ability of buffaloes to benefit from poor quality pastures and low quality roughages are better than cattle and sheeps. The main element of income from buffaloes in Turkey is buffalo milk and dairy products. Due to the high demand for buffalo kaymak and yoghurt, buffalo milk is sold at a higher price than cow's milk. In the world, water buffalo breeding is mostly carried out in extensive conditions and housed in non-modern shelters. Due to the adverse conditions in the care and feeding, milk and progeny yields are lower than cows. However, in Italy, there are records showing increased yields and increased profits under good care and feeding conditions. At the same time, since buffalo calves are exposed to care and feeding under unsuitable conditions, their growth rates are low and mortality rates are high. In this study, performance and yield characteristics of some dairy buffaloes and Anatolian buffaloes were examined and some recommendations were made that could contribute to develop of Turkish buffalo production.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2021 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Sayı: 25 |