Parkinson Hastalarının Dikkat Fonksiyonlarının Cinsiyet Açısından Değerlendirilmesi: Bir fMRG Çalışması

Yıl 2021, Sayı: 28, 843 - 848, 30.11.2021

Nur Yılmaz , Güzin Özmen

https://doi.org/10.31590/ejosat.1011593

Öz

Titrek felç olarak tanımlanan Parkinson hastalığı Alzheimer’dan sonra en sık görülen 2. nörolojik hastalıktır. Son yıllarda, Parkinson hastalığının titreme, depresyon, duruş bozukluğu gibi farklı belirtileriyle ilişkilendirilen çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada Parkinson hastalarındaki dikkat bozukluğu üzerinde durulmuştur. Dikkat bozukluğu, Parkinson hastalığı olan bireylerde yaygın olarak bulunur ve bireylerin yaşam kalitesi üzerinde önemli bir etkisi vardır. Dikkatin uyarma, yönlendirme ve yürütme etkilerini tek görevde birleştiren Dikkat Ağ Testi, 25 Parkinson hastası ve 21 sağlıklı birey tarafından uygulanmış ve görev tabanlı fonksiyonel görüntüleme tekniği ile kaydedilmiştir. Kaydedilen veriler kafa hareketlerinin düzenlenmesi, işlevsel-yapısal bağdaştırma, segmentasyon, normalleştirme ve bulanıklaştırma ile bir dizi ön işleme aşamasından geçirilmiş ve etki kontrastları oluşturulmuştur. Oluşturulan kontrastlar ile grup analizleri yapılmış ve aktivasyon sonuçları karşılaştırılmıştır. Parkinson hastası ve sağlıklı bireylerin aktivasyonlarına bakıldığında her iki grup için Frontal ve Parietal bölgelerde aktivasyonun yoğunlaştığı, fakat Parkinson hastalarının dikkatin her etkisi için belirgin aktivasyon yoğunluğuna sahip olduğu görülmüştür. Bu çalışmada aynı zamanda Parkinson hastalarındaki dikkat bozukluğunun cinsiyet üzerindeki etkisi de araştırılmıştır. Parkinsona sahip 7’si kadın 18’i erkek toplam 25 bireyin aktivasyon sonuçları karşılaştırılmıştır. Erkek bireylerin kadın bireylere kıyasla uyarma ve yönlendirme etkilerinde, Frontal ve Oksipital bölgelerde belirgin aktivasyon farklarına sahip olduğu görülmüştür. Bu aktivasyon farklarından hareketle Parkinson hastalığına sahip erkek bireylerin görsel bilgiyi işleme ve dikkati yönlendirme becerileri kadın bireylere kıyasla daha başarılı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Parkinson Hastalığı, fMRG, Dikkat Ağ Testi.

Gender-Assessment of Attention Functions in Parkinson's Patients: An fMRI Study

Öz

Parkinson's disease, defined as shaky palsy, is the second most common neurological disease after Alzheimer's. In recent years, studies have been carried out that relate different symptoms of Parkinson's disease such as tremor, depression, and postural disorder. In this study, attention disorder in Parkinson's patients was focused on. Attention deficit is commonly found in individuals with Parkinson's disease and has a significant impact on individuals' quality of life. The Attention Network Test, which combines the alerting, orienting and executive effects of attention in a single task, was administered by 25 Parkinson's patients and 21 healthy individuals and recorded with the task based functional imaging technique. The recorded data were preprocessed through a series of preprocessing steps with realignment, coregistration, segmentation, normalization and smoothing, and effect contrasts were created. Group analyzes were made with the created contrasts and the activation results were compared. When the activations of Parkinson's patients and healthy individuals were examined, it was seen that the activation intensified in the frontal and parietal regions for both groups, but Parkinson's patients had a significant activation intensity for each effect of attention. In this study, the effect of attention disorder in Parkinson's patients on gender was researched. The activation results of a total of 25 individuals, 7 female and 18 male, with Parkinson's were compared. It has been observed that male individuals have significant activation differences in the frontal and occipital regions in their excitation and orientation effects compared to female individuals. Based on these activation differences, it was observed that male individuals with Parkinson's disease were more successful in processing visual information and directing attention skills than female individuals.

Anahtar Kelimeler

Parkinson’s Disease, fMRI, Attention Network Test.

Kaynakça

• Ahn, J. L. (2018). Retinal thinning associates with nigral dopaminergic loss in de novo Parkinson disease. . Neurology, 91(11), e1003-e1012.
• Boord, P. M. (2017). Executive attention networks show altered relationship with default mode network in PD. . NeuroImage: Clinical(13), 1-8.
• Cholerton BA, Z. C. ( 2013). Pacific Northwest Udall Center of excellence clinical consortium: study design and baseline cohort characteristics. . J Parkinsons Dis., 3(2), 205–214.
• D. Aarsland, K. B.-G. (2010). Mild cognitive impairment in Parkinson disease: a multicenter pooled analysis. Neurology(75), 1062-1069.
• De Lau, L. M. (2006). Epidemiology of Parkinson's disease. The Lancet Neurology, 5(6), 525-535.
• Ece Akbayır, M. Ş. (2017). PARKİNSON HASTALIĞININ ETYOPATOGENEZİ. DENEYSEL TIP DERGİSİ, 7(13).
• Factor, S. A.‐R. (1990). Sleep disorders and sleep effect in Parkinson's disease. . Movement disorders: official journal of the Movement Disorder Society, 5(4), 280-285.
• Grabowski, T. K. (2019). ANT: Healthy aging and Parkinson's disease. OpenNeuro. https://doi.org/10.12688/f1000research.19288.1 adresinden alındı
• Hall, J. M. (2016). Dysfunction in attentional processing in patients with Parkinson’s disease and visual hallucinations. . Journal of Neural Transmission(123(5)), 503-507.
• J. Fan, B. M. (2002). Testing the efficiency and independence of attentional networks. J. Cogn. Neurosci.(14 (3)), 340-347.
• J. Fan, B. M. (2005). The activation of attentional networks. NeuroImage(26), 471-479.
• Jankovic., ]. J. (2008). Parkinson’s disease: clinical features and diagnosis. Journal of neurology, neurosurgery & psychiatry, 4(79), 368-376.
• Lee, Y. H. (2020). Gender-specific effect of urate on white matter integrity in Parkinson's disease. Parkinsonism & Related Disorders,, 75,41-47.
• Lemke, M. R. (2004). Depression and Parkinson’s disease. . Journal of neurology, 251(6), vi24-vi27.
• Logothetis, N. K. (2008). What we can do and what we cannot do with fMRI. . Nature(453(7197)), 869-878.
• Madhyastha, T. M. (2015). Dynamic connectivity at rest predicts attention task performance. Brain connectivity(5(1)), 45-59.
• Ophey, A. E. (2018). Health-related quality of life subdomains in patients with Parkinson’s Disease: The role of gender. . Parkinson’s Disease.
• Palsy, S. (2015). James Parkinson’s essay on the shaking palsy. JR Coll Physicians Edinb(45), 84-6.
• Price, M. J. (1992). Abnormalities in color vision and contrast sensitivity in Parkinson's disease. Neurology, 42(4), 887-887.
• Shine, J. M. (2015). Abnormal connectivity between the default mode and the visual system underlies the manifestation of visual hallucinations in Parkinson’s disease: a task-based fMRI study. npj Parkinson's Disease, 1(1), 1-8.
• Vandenbossche, J. D. (2012). Conflict and freezing of gait in Parkinson's disease: support for a response control deficit. Neuroscience( 206), 144-154.
• Wang, K. L. (2007). Altered functional connectivity in early Alzheimer's disease: A resting‐state fMRI study. Human brain mapping, 28(10), 967-978.