Determination of Probiotic Knowledge Level and Consumption Status of University Students

Yıl 2021, Sayı: 31, 446 - 453, 31.12.2021

Batuhan Horasan , Özgür Sevinç , Nevzat Atalay Çelikyürek

https://doi.org/10.31590/ejosat.999946

Cited By: 4

Öz

While studies on probiotics from past to present have generally focused on the disease, studies showing the effects of probiotic foods consumption status, probiotic knowledge levels and probiotic knowledge level on probiotic food consumption are limited. This study was carried out with 607 students studying at Pamukkale University Faculty of Education and Faculty of Health Sciences between October and November 2020 to determine the probiotic knowledge levels and consumption status of Pamukkale University students. In the cross-sectional study, an online survey method was applied to reach all faculty students without sampling. 12.4% of the students have been reached. SPSS package program was used to evaluate the data. Descriptive statistics for categorical variables number, percent (%); for continuous variables are given with arithmetic mean (X̄), and standard deviation (S). Chi-square test (χ²) was used to compare categorical variables. The mean age of the students is 20.71±2.95 years. Of the students, 493 (81.2%) were female and 114 (18.8%) were male. The probiotic knowledge level of the students is moderate. 73.5% of the students stated that they consume probiotic food. It was determined that those with high probiotic knowledge consumed more probiotic foods (U= 25339.0; p<0.001). It was determined that female students' consumption of probiotic food was higher than male students (χ²=21,645; p<0.001). Of those who consume probiotic food, 66.4% consume yogurt with the expression “probiotic” on its package, 73.8% consume it because it has a beneficial effect on the digestive system, 38.1% consume these foods once a day, 47.5% of learned these foods from the internet, 73.8% paid attention to the label and content of these foods, 83.4% kept these foods in the refrigerator, and 82.5% recommended these foods to their surroundings to consume. It was determined that 62.1% of those who did not consume probiotic food did not consume it because they didn’t know what it was. Therefore, it is thought that increasing the probiotic knowledge level of people may have positive effects on probiotic food consumption.

Anahtar Kelimeler

Probiotic, university students, consumption status, level of knowledge.

Üniversite Öğrencilerinin Probiyotik Bilgi Düzeyi ve Tüketim Durumlarının Belirlenmesi

Öz

Geçmişten günümüze probiyotik üzerine yapılan çalışmalar, genelde hastalık üzerinde yoğunlaşırken, probiyotik besinlerin tüketim durumları, probiyotik bilgi düzeyleri ve probiyotik bilgi düzeyinin probiyotik besin tüketimi üzerinde etkisini gösteren çalışmalar sınırlı sayıdadır. Bu çalışma, Pamukkale Üniversitesi öğrencilerinin probiyotik bilgi düzeyleri ve tüketim durumlarının belirlenmesi amacıyla Ekim-Kasım 2020 tarihleri arasında Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinde öğrenim gören 607 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Kesitsel tipte olan çalışmada örneklem alınmaksızın tüm fakülte öğrencilerine ulaşılması amacıyla çevrim içi (online) anket yöntemi uygulanmıştır. Öğrencilerin %12,4’üne ulaşılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler kategorik değişkenler için sayı, yüzde (%); sürekli değişkenler için aritmetik ortalama (X̄), ve standart sapma (S) ile verilmiştir. Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında Ki-kare testi (χ²) kullanılmıştır. Öğrencilerin yaş ortalamaları 20,71±2,95 yıldır. Öğrencilerin 493’ü (%81,2) kadın, 114’ü (%18,8) erkektir. Öğrencilerin probiyotik bilgi düzeyi orta düzeydedir. Öğrencilerin %73,5’i probiyotik besin tükettiğini belirtmiştir. Probiyotik bilgi düzeyi yüksek olanların daha çok probiyotik besin tükettiği belirlenmiştir (U= 25339,0; p<0,001). Kız öğrencilerin probiyotik besin tüketme durumu erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (χ²=21,645; p<0,001). Probiyotik besin tüketenlerin %66,4’ü ambalajında “probiyotik” ibaresi bulunan yoğurt tükettiği, %73,8’i sindirim sistemine faydalı etkisi görmesi nedeniyle tükettiği, %38,1’i bu besinleri günde 1 kez tükettiği, %47,5’i bu besinleri internetten öğrendiği, %73,8’i bu besinlerin etiketi ve içeriğine dikkat ettiği, %83,4’ü bu besinleri buzdolabında sakladığı %82,5’i bu besinleri tüketmeleri için çevresine önerdiği belirlenmiştir. Probiyotik besin tüketmeyenlerin %62,1’i ne olduğunu bilmemesi nedeniyle tüketmediği saptanmıştır. Bu bakımdan kişilerin probiyotik bilgi düzeyinin arttırılması probiyotik besin tüketimi üzerinde olumlu etkileri olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Probiyotik, üniversite öğrencileri, tüketim durumları, bilgi düzeyi.

Kaynakça

• Anukam KC, Osazuwa EO, Reid G. Knowledge Of Probiotics By Nigerian Clinicians. International Journal of Probiotics and Prebiotics, 2006; 1 (1): 57-62.
• Aslantürk A. Yetişkin Bireylerin Probiyotik Besinler Hakkında Bilgi Düzeyleri ve Tüketim Durumlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul, 2019, s. 63.
• Aydın M, Açıkgöz İ, Şimşek B. Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencilerinin Probiyotik Ürün Tüketimlerinin ve Probiyotik Kavramının Bilinme Düzeyinin Belirlenmesi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 2010; 5 (2): 1-6.
• Bakır BO. Prebiyotik, Probiyotik ve Sinbiyotiklere Genel Bakış. Beslenme ve Diyet Dergisi 2012; 40 (2): 178-182.
• Balkış M. Lise Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları, Probiyotik Süt Ürünleri Tüketim Sıklıkları ve Bilgilerinin Belirlenmesi: Kulu Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2011, s. 127.
• Bilginer Ç, Çetin B. Probiyotikler ve Belirlenmelerinde Kullanılan in vitro Testler. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg 2019; 50 (3): 312-325.
• Bozkurt H, Aslım B. İmmobilizasyonun Probiyotik Kültürlerde Kullanımı. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi 2004; 2 (7): 1-14.
• Ceyhan N, Alıç H. Bağırsak Mikroflorası ve Probiyotikler. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 2012; 5 (1): 107-113.
• Çalıştır B, Dereli F, Eksen M, Aktaş S. Muğla Üniversitesi Öğrencilerinin Beslenme Konusunda Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2005; 2 (2): 1-8.
• Çoşkun, T. ‘’Probiyotikler’’, Teoriden Kliniğe Prebiyotikler Probiyotikler, Eds. Kara A, Çoşkun T, Akademi Yayınevi, İstanbul, 2014, s.56-70.
• Demir G, Aktaş N. Üniversite Öğrencilerinin Fonksiyonel Besin Bilgi, Tercih ve Tüketimleri Üzerine Bir Araştırma. Journal of Human Sciences 2018; 15 (4): 2387-2397.
• Demirel G. Beslenme Eğitimi Alan ve Almayan Üniversite Öğrencilerinin Probiyotik Besinler Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve Tüketme Durumları Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Doğu Akdeniz Üniversitesi Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü, Gazimağusa,2018, s. 127.
• Derin DÖ, Keskin S. Gıda Mühendisliği Öğrencilerinin Probiyotik Ürün Tüketim Durumlarının Belirlenmesi: Ege Üniversitesi Örneği. Gıda 2013; 38 (4): 215-222.
• Eser AG. Probiyotikler Konusunda Tüketicilerin İlgi ve Kanaatleri (Çanakkale-Biga Örneği). Van Vet J 2017; 28 (1): 25-30.
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı.Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği. Resmi Gazete; 29.12.2011. 41 s. Rapor No:28157 (ek 15)
• Gomes AMP, Malcata FX. Bifidobacterium spp. and Lactobacillus acidophilus: Biological, biochemical, technological and therapeutical properties relevant for use as probiotics. Trends in Food Science and Technology 1999; 10: 139-157.
• İmamlı H, Akça F. Probiyotik Kullanımının Sağlığa ve Sportif Performansa Etkileri. Spormetre 2018; 16 (2): 196-208.
• Kağan DA, Özlü T, Yurttaş H. Yetişkin Bireylerin Probiyotik Gıdaları Bilme ve Tüketme Durumları Üzerine Bir Araştırma. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi 2019; (17): 556-563.
• Kundakçı A, Ergönül B. Probiyotik Gıda Nedir ? Ne Değildir ?. Türkiye 9. Gıda Kongresi, Bolu, 2006, s.93-96.
• Öztürk MR. Kadınların Probiyotik Besinler Hakkında Bilgi Düzeyi ve Tüketim Durumlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2018, s. 70.
• Parkes GC. An overview probiotics and prebiotics. Nurs Stand. 2007; 21 (20): 43-47.
• Payahoo L, Nikniaz Z, Mahvadi R, Jafar-Abadi MA. perceptions of medical sciences students towards probiotics. Health Promot Perspect 2012; 2(1): 96-102.
• Serinçay H. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Alan Hekimlerin Probiyotiler İle İlgili Bilgi Düzeyleri Ve Tutumları. Uzmanlık Tezi, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Bursa, 2021, s. 67.
• Sevilmiş G. Bazı Fonksiyonel Gıdalarda Tüketici Kararları ve Bunları Etkileyen Faktörlerin Beli̇rlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2008, s. 107.
• Stanczak M, Heuberger R. Assessment of the knowledge and beliefs regarding probiotic use. American Journal of Health Education 2009; 40 (4): 207-211.
• Şengün İY, Kırmızıgül A, Özaydın İ, Yarım H. Tüketicilerin probiyotik ve prebiyotik gıdalara yönelik bilgi düzeyleri ve tüketim durumlarının belirlenmesi: İzmir/Bornova örneği. GIDA 2020; 45 (1): 103-114.
• Usta M, Urgancı N. Çocukluk Çağında Probiyotik Kullanımı. Güncel Pediatri 2014; 12 (2): 88-94.
• Yabancı N, Şimşek I. Üniversite Öğrencilerinin Probiyotik Ürün Tüketim Durumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6 (6): 449-454.
• Yalçın S, Yalçın S. ‘’Probiyotik Gıdalar’’, Teoriden Kliniğe Prebiyotikler Probiyotikler, Eds. Kara A, Çoşkun T, Akademi Yayınevi, İstanbul, 2014, s.405-432.
• Zemzemoğlu TEA, Uludağ E, Uzun S. Üniversite Öğrenci̇leri̇ni̇n Probi̇yoti̇k Bi̇lgi̇ Düzeyi̇ ve Tüketi̇m Durumlarının Beli̇rlenmesi̇. Gıda 2019; 44 (1): 118-130.
• Zeren R. Yeti̇şki̇n Bi̇reyleri̇n Probi̇yoti̇k Besi̇nler Hakkında Bi̇lgi̇ Düzeyi̇ ve Tüketi̇m Durumlarinin Beli̇rlenmesi̇. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2015, s. 56.