11 Mart 2020'de Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2019 yılı yeni tip korona virüsünü küresel salgın olarak ilan etmiştir. COVID-19 olarak da bilinen yeni tip korona virüsü, ilk olarak Aralık 2019’da Çin'in Wuhan şehrinde ortaya çıkmış ve birkaç hafta içinde tüm dünyaya yayılmıştır. Tüm dünyada 5 milyondan fazla insan, Türkiye’de ise 70 bine yakın insan bu hastalıktan dolayı vefat etmiştir. Küresel çapta insan sağlığını tehtit eden ve ekonomik krizlere neden olan bu salgınla mücadelede önceden önlem almak hayati önem taşımaktadır. COVID-19 salgının yayılmasının tahmin edilmesi bu hastalıkla ilgili ne gibi önlemler alınacağı hakkında fikir verir. Bu çalışmada, ARIMA zaman serisi modeli ve LSTM ağı kullanılarak Türkiye’deki COVID-19 salgınında günlük vaka saysı, günlük iyileşen sayısı ve günlük vefat sayısı tahmini gerçekleştirilmiştir. Modellerin doğruluğunu test etmek için bilinen ve bilinmeyen verilerin tahmini yapılarak, tahmini yapılan verilerin hata yüzdeleri karşılaştırılmıştır. Türkiye’de COVID-19 bulaşı seyrinin gelecek 15 günlük tahmini için yapılan deneysel çalışmalar sonucu günlük vaka sayılarında ve günlük vefat sayılarında ARIMA modeliyle yüksek doğrulukta tahminleme yapılırken, günlük iyileşen sayılarında ise LSTM modeliyle yüksek doğrulukta tahminleme yapıldığı gözlemlenmiştir. ARIMA ve LSTM modellerinde günlük vaka ve vefat sayılarında azalma seyri gözlemlenmiştir. Ancak günlük iyileşme sayılarında ARIMA modelinde azalma, LSTM modelinde artış gözlemlenmiştir.
On March 11, 2020, the World Health Organization (WHO) declared the new coronavirus 2019 as a global epidemic. The new type of coronavirus, also known as COVID-19, first appeared in Wuhan city of China in December 2019 and spread all over the world within a few weeks. More than 5 million people all over the world and nearly 70,000 people in Turkey have died due to this disease. It is vital to take precautionary measures in the fight against this epidemic, which threatens human health on a globally and causes economic crises. The forecasting of the spread of the COVID-19 epidemic gives an idea about what measures to take regarding this disease. In this study, daily number of cases, daily number of recoveries and daily number of deaths were estimated in the COVID-19 outbreak in Turkey using the ARIMA time series model and LSTM network. To test the accuracy of the models, known and unknown data were estimated and the error percentages of the estimated data were compared. As a result of the experimental studies carried out to predict the course of COVID-19 transmission in Turkey for the next 15-days, it has been observed that the daily number of cases and daily number of death sare estimated with high accuracy in the ARIMA model, while the daily number of recoveries are estimated with high accuracy in the LSTM model. In the ARIMA and LSTM models, a decrease was observed in the number of daily cases and deaths. However, a decrease in the daily number of recoveries in the ARIMA model and an increase in the LSTM model were observed.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2021 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Sayı: 32 |