Pandemi Sürecinde Adölesanların Beslenme Alışkanlıklarının Belirlenmesi

Yıl 2022, Sayı: 35, 148 - 156, 07.05.2022

Dilek Özçelik Ersü , Ezgi Harbelioğlu

https://doi.org/10.31590/ejosat.1066299

Öz

Amaç: Bu çalışmada adölesanların pandemi sürecinde beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Yöntemler: Araştırma kesitsel olarak, Temmuz-Ağustos 2021 tarihleri arasında online olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya 10-19 yaş aralığında toplam 131 adölesan dahil edilmiştir ve çalışmada 31 soruluk online Google anket formu kullanılmıştır. Veriler IBM SPSS 23 programı ile değerlendirilmiştir.
Sonuçlar ve Tartışma: Katılımcıların %48.9’unun pandemi sürecinde beslenmelerine dikkat etmedikleri, %52.7’sinin beslenme alışkanlıklarının pandemiden olumsuz etkilendiği ve %55’inde ise vücut ağırlığının arttığı görülmüştür. Evde geçirilen süreyle ilişkili olarak bireylerin yemek yeme istekleri ve öğün sayıları artmış, stres ve kaygıya bağlı olarak beslenme alışkanlıkları ise değişmiştir. Bireylerin daha çok sabah kahvaltısı öğününü atladıkları ve %40.5’inin düzenli spor yapma alışkanlığı olmadığı gösterilmiştir. Katılımcıların %18.3’ü kendi vücut ağırlığını çok zayıf/zayıf ve yine %18.3’ü fazla kilolu/şişman olarak değerlendirirken gerçekte sadece %2.3’ünün çok zayıf/zayıf ve %20.6’sının ise fazla kilolu/şişman olduğu görülmüştür. Pandemi öncesi ve pandemi sürecinde adölesanların diyet yapma durumları arasında anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p=0.000). Pandemi öncesi ve sonrası diyet yapma durumları ve diyetlerini edindikleri kaynaklara ilişkin verilerde de anlamlı bir farklılık bulunmuştur (p<0.05). Buna göre pandemide diyetlerini magazin/gazete/dergi gibi kaynaklardan edinenlerin oranı anlamlı olarak daha yüksektir (p<0.05). Ayrıca ise pandemi sürecinde diyetisyene başvuranların oranı anlamlı olarak artmıştır (p<0.05).
Sonuç: Günümüzde pandemiye neden olan koronavirüs hastalığı genç nüfusta aşılama oranlarının istenilen seviyelerde olmaması ve henüz hastalığa karşı etkili bir antiviral tedavi bulunamaması nedeniyle küresel anlamda ciddi bir halk sağlığı tehdidi oluşturmaktadır. Beslenme açısından risk altında olan adölesanlar pandemiden en çok etkilenen gruplardan biri olmuştur. Pandeminin özellikle çocuk ve gençlerde yarattığı olumsuz etkileri azaltmak için adölesan bireylerin beslenme ve psikososyal açıdan desteklenerek, egzersiz imkânlarının çeşitlendirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Adölesan dönem, beslenme, beslenme alışkanlıkları, covid19 pandemisi

Determination of Nutritional Habits of Adolescents During the Pandemic

Öz

Objective: In this study, we aimed to determine the nutritional habits of adolescents during the pandemic.
Materials and Methods: we carried The study out as cross-sectional, online between July and August 2021. 131 adolescents between the ages of 10-19 were included in the study and we used an online Google questionnaire with 31 questions in the study. We evaluated the data with the IBM SPSS 23 program.
Results and Discussion: we observed that almost half of the participants ignored their nutrition, their eating habits negatively affected 52.7% of them, and 55% of them increased their body weight. Individuals’ desire to eat and the number of meals increased in relation to the time spent at home, and their eating habits changed because of stress and anxiety. We have shown that individuals mostly skip breakfast and 40.5% do not have the habit of doing regular sports. While 18.3% of the participants evaluated their own body weight as very thin/underweight and 18.3% as overweight/obese, only 2.3% of the participants were very thin/underweight and 20.6% were overweight/obese. We found a significant difference between dieting status of adolescents before and during the pandemic (p=0.000). We also found a significant difference in the data on pre- and post-pandemic dieting status and the sources from which they got their diets (p<0.05). The rate of those who got their diet from sources such as magazines/newspapers/magazines during the pandemic was significantly higher (p<0.05). In addition, the rate of those who applied to a dietitian during the pandemic period increased significantly (p<0.05).
Conclusion: Today, the coronavirus disease, which causes a pandemic, poses a serious public health threat in the global sense due to the fact that the vaccination rates in the young population are not at the desired levels and an effective antiviral treatment has not yet been found against the disease. Adolescents who are at risk in terms of nutrition have been one group most affected by the pandemic. In order to reduce the negative effects of the pandemic, especially on children and young people, it is necessary to diversify the exercise opportunities by supporting the adolescents in terms of nutrition and psychosocial aspects.

Anahtar Kelimeler

Adolescence, nutrition, nutritional habits, covid19 pandemic

Kaynakça

• Abioye AI, Bromage S, Fawzi W. Effect of micronutrient supplements on influenza and other respiratory tract infections among adults: a systematic review and meta-analysis. BMJ Glob Health. 2021;6(1):e003176. doi: 10.1136/bmjgh-2020-003176.
• Akman M., Tüzün S., Ünalan PC. Adolesanlarda Sağlıklı Beslenme Ve Fiziksel Aktivite Durumu. Nobel Medicus 22;8(1), 24-29.
• Aksoydan E., Çakır N. Adölesanların beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyleri ve vücut kitle indekslerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Derg 2011; 53: 264-270.
• Alexander KE, Ventura EE, Spruijt-Metz D, Weigensberg MJ, Goran MI, Davis JN. Association of breakfast skipping with visceral fat and insulin indices in overweight Latino youth. Obesity (Silver Spring). 2009 Aug;17(8):1528-33. doi:10.1038/oby.2009.127.
• Alvarez-Pitti J, Casajús Mallén JA, Leis Trabazo R, et al. Ejercicio físico como «medicina» en enfermedades crónicas durante la infancia y la adolescencia [Exercise as medicine in chronic diseases during childhood and adolescence]. An Pediatr (Engl Ed). 2020;92(3):173.e1-173.e8. DOI: 10.1016/j.anpede.2020.01.001
• Brug J, van Stralen MM, Te Velde SJ, Chinapaw MJ, De Bourdeaudhuij I, Lien N, Bere E, Maskini V, Singh AS, Maes L, Moreno L, Jan N, Kovacs E, Lobstein T, Manios Y. Differences in weight status and energy-balance related behaviors among schoolchildren across Europe: the ENERGY-project. PLoS One. 2012;7(4):e34742. doi: 10.1371/journal.pone.0034742.
• Cerullo G, Negro M, Parimbelli M, et al. The Long History of Vitamin C: From Prevention of the Common Cold to Potential Aid in the Treatment of COVID-19. Front Immunol. 2020;11:574029. Doi:10.3389/fimmu.2020.574029
• Das JK, Salam RA, Thornburg KL, et al. Nutrition in adolescents: physiology, metabolism, and nutritional needs. Ann N Y Acad Sci. 2017;1393(1):21-33. doi: 10.1111/nyas.13330.
• de Figueiredo CS, Sandre PC, Portugal LCL, et al. COVID-19 pandemic impact on children and adolescents' mental health: Biological, environmental, and social factors. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2021;106:110171. doi: 10.1016/j.pnpbp.2020.110171.
• Eskici G. COVID-19 Pandemisi: Karantina İçin Beslenme Önerileri. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 2020; 25(1):124-129. Doi:10.21673/anadoluklin.722546
• Galmés S, Serra F, Palou A. Current State of Evidence: Influence of Nutritional and Nutrigenetic Factors on Immunity in the COVID-19 Pandemic Framework. Nutrients. 2020;12(9):2738. doi: 10.3390/nu12092738.
• Garaiova I, Muchová J, Nagyová Z, et al. Probiotics and vitamin C for the prevention of respiratory tract infections in children attending preschool: a randomised controlled pilot study. Eur J Clin Nutr. 2015;69(3):373-379. doi: 10.1038/ejcn.2014.174.
• Garavaglia MB, Rodríguez García V, Zapata ME, et al. Non-nutritive sweeteners: children and adolescent consumption and food sources. Edulcorantes no nutritivos: consumo de los niños y adolescentes, y alimentos que los aportan. Arch Argent Pediatr. 2018;116(3):186-191. doi: 10.5546/aap.2018.eng.186.
• Giménez-Legarre N, Miguel-Berges ML, Flores-Barrantes P, Santaliestra-Pasías AM, Moreno LA. Breakfast Characteristics and Its Association with Daily Micronutrients Intake in Children and Adolescents-A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2020 Oct 20;12(10):3201. doi: 10.3390/nu12103201.
• http://www.who.int/growthref/who2007_bmi_for_age/en/ Erişim Tarihi ve saati:06/11/2015, 23:49.
• Kesztyüs D, Traub M, Lauer R, Kesztyüs T, Steinacker JM. Correlates of longitudinal changes in the waist-to-height ratio of primary school children: Implications for prevention. Prev Med Rep. 2015;3:1-6. Published 2015 Dec 1. doi:10.1016/j.pmedr.2015.11.005
• Köseoğlu Aydenk ZS., Çelebi Tayfur A. Adölesan Dönemi Beslenme ve Sorunları. JCP 2017;15(2):50-62
• Manivannan M, Jogalekar MP, Kavitha MS, Maran BAV, Gangadaran P. A mini-review on the effects of COVID-19 on younger individuals. Exp Biol Med (Maywood). 2021;246(3):293-297. Doi: 10.1177/1535370220975118
• Mantovani A, Rinaldi E, Zusi C, Beatrice G, Saccomani MD, Dalbeni A. Coronavirus disease 2019 (COVID-19) in children and/or adolescents: a meta-analysis. Pediatr Res. 2021;89(4):733-737. doi: 10.1038/s41390-020-1015-2.
• Marshall TA, Curtis AM, Cavanaugh JE, Warren JJ, Levy SM. Child and Adolescent Sugar-Sweetened Beverage Intakes Are Longitudinally Associated with Higher Body Mass Index z Scores in a Birth Cohort Followed 17 Years. J Acad Nutr Diet. 2019;119(3):425-434. doi: 10.1016/j.jand.2018.11.003.
• Meşe Yavuz, C. & Koca Özer, B. Adölesan Dönem Okul Çocuklarında Beslenme Alışkanlıkları ve Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 2019; 7 (1), 225-243.
• Muscogiuri G, Barrea L, Savastano S, Colao A. Nutritional recommendations for CoVID-19 quarantine. Eur J Clin Nutr. 2020;74(6):850-851. doi: 10.1038/s41430-020-0635-2.
• O'Neill CE, Newsom RJ, Stafford J, et al. Adolescent caffeine consumption increases adulthood anxiety-related behavior and modifies neuroendocrine signaling. Psychoneuroendocrinology. 2016;67:40-50. doi: 10.1016/j.psyneuen.2016.01.030.
• Özçelik Ersü D. Anne ve Çocuk Beslenmesinin Önemi, Acil ve Özel Durumlarda Anne ve Çocuk Beslenmesi. Türkçe, 1. Baskı, Hatiboğlu yayıncılık, Ankara, 2021; 7-13.
• Öztürk Çopur E., Karasu F., Yavaş Çelik M. Pandemi Sürecinde Evde Kalan Adölesanların Beslenme-Egzersiz ve Koronavirüs Kaygı Durumlarının Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2021;8(3):310-320. DOI: 10.31125/ hunhemsire.1050410
• Pollard CA, Morran MP, Nestor-Kalinoski AL. The COVID-19 pandemic: a global health crisis. Physiol Genomics. 2020;52(11):549-557. doi: 10.1152/physiolgenomics.00089.2020.
• Restrepo BJ, Cantor JH. The effects of soda taxes on adolescent sugar intake and blood sugar. Health Econ. 2020;29(11):1422-1434. doi: 10.1002/hec.4142.
• Richards G, Smith A. Caffeine consumption and self-assessed stress, anxiety, and depression in secondary school children. J Psychopharmacol. 2015;29(12):1236-1247. doi: 10.1177/0269881115612404.
• Ruiz-Roso MB, de Carvalho Padilha P, Mantilla-Escalante DC, et al. Covid-19 Confinement and Changes of Adolescent's Dietary Trends in Italy, Spain, Chile, Colombia and Brazil. Nutrients. 2020;12(6):1807. doi: 10.3390/nu12061807.
• Salam RA, Hooda M, Das JK, et al. Interventions to Improve Adolescent Nutrition: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Adolesc Health. 2016;59(4S):S29-S39. doi:10.1016/j.jadohealth.2016.06.022.
• Sharma M, Aggarwal S, Madaan P, Saini L, Bhutani M. Impact of COVID-19 pandemic on sleep in children and adolescents: a systematic review and meta-analysis. Sleep Med. 2021;84:259-267. doi: 10.1016/j.sleep.2021.06.002.
• Shek DTL. Chinese Adolescent Research Under COVID-19. J Adolesc Health. 2020;67(6):733-734. doi: 10.1016/j.jadohealth.2020.09.011. Spolidoro GCI, Azzolino D, Shamir R, Cesari M, Agostoni C. Joint Effort towards Preventing Nutritional Deficiencies at the Extremes of Life during COVID-19. Nutrients. 2021;13(5):1616. doi: 10.3390/nu13051616.
• TDD. Covid 19 Beslenme Önerileri. http://www.tdd.org.tr/index.php/duyurular/69-covid-19-beslenme-onerileri; Erişim tarihi: 10.08.2021.
• TÜBA. Covid-19 pandemi değerlendirme raporu, 2020;No: 34. 17 Nisan, Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları
• Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA), T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Yayın No:1132, Ankara,
• United Nations Inter-Agency Group for Child Mortality Estimation (UN IGME). Levels and Trends in Child Mortality: Report 2020. https://www.unicef.org/reports/levels-and-trends-child-mortality-report-2020; Erişim tarihi:09.08.2021.
• WHO. Adolescents health risks and solutions. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescents-health-risks-and-solutions; Erişim tarihi: 09.08.2021.
• WHO. Advice For Public. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public; Erişim tarihi: 10.08.2021.
• Zhou Y, Wade TD. The impact of COVID-19 on body-dissatisfied female university students. Int J Eat Disord. 2021;54(7):1283-1288. doi: 10.1002/eat.23521.