Duygusal İştahın Beden Kütle İndeksi ve Basit Karbonhidrat Tüketimi Üzerine Etkisi

Yıl 2023, Sayı: 46, 202 - 208, 31.01.2023

Sabiha Zeynep Aydenk Köseoğlu , Ayda Smail

https://doi.org/10.31590/ejosat.1113651

Öz

Sağlıklı beslenmenin kriterlerinden ve etkileyicilerinden en önemlilerinden birisi duygusal iştahtır. Duygusal iştah, birçok faktörden etkilendiği gibi birçoklarını da etkileyebilmektedir.
Duygusal iştah düzeyini belirlemede duygu durum ve günlük olaylar zincirinin önemli faktörler olduğu söylenebilir. Duygusal iştah tarafından düzenlenen faktörler arasında en önemlilerden biri beden kütle indeksi (BKİ) olup, basit şeker tüketiminin artmasıyla ilişkilendirilmektedir. Yapılan çalışmalarda duygusal yeme eğiliminde olan kişilerin olumsuz duygu durum ve şartlarına bağlı olarak basit şeker tüketmeye yatkın olup, sonuç olarak BKİ’lerinde artışlar görülmektedir.
Bu derlemede duygusal iştahla ilişkili faktörler üzerinde durulmaktadır. Literatür ışığında; duygusal iştahın genel beslenme ve sağlıklı olma durumu ile ilişkisi incelenmektedir. İnceleme yazısının sonucunda elde edilen verilere göre; olumsuz duygu durumlarında duygusal iştahın beslenme üzerine etkisi ile ilgili olarak diyetisyenlerin diyet programlarında dikkatli olmaları gereken bir konu olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Beslenme, duygusal iştah, beden kütle indeksi, basit karbonhidrat, duygu durumu

Effect Of Emotıonal Appetite On Body Mass Index And Simple Carbohydrates Consumptıon

Öz

One of the most important criteria and influencers of healthy eating is emotional appetite. Emotional appetite can be affected by many factors and also it can effect on others.
It can be said that mood and the chain of daily events are important factors in determining the level of emotional appetite. One of the most important factors regulated by emotional appetite is body mass index (BMI), which is associated with increased consumption of simple sugars. Studies have shown that people who tend to eat emotionally are prone to consuming simple sugar depending on their negative mood and conditions, and as a result, increases in BMI are observed.
This review focuses on factors associated with emotional appetite. In the light of the literature; The relationship between emotional appetite and general nutrition and well-being is examined. According to the data obtained as a result of the review article; Regarding the effect of emotional appetite on nutrition in negative mood states, it is seen that dietitians should be careful in their diet programs.

Anahtar Kelimeler

Nutrition, emotional appetite, body mass index, simple carbohydrates, emotional state

Kaynakça

• Altıntaş M., Özgen U. Kişilik yapısının yeme biçimleri üzerindeki etkisi. International Journal of Social Sciences and Education Researc. 3(5): 1797- 1810, 2017.
• ARSLAN, M., KALKAN, İ., & AYDEMİR, İ. (2019). Karbonhidrat Sayımı Uygulayan Tip1 Diyabetli Yetişkin Bireylerin, Duygusal İştah Durumlarının Değerlendirilmesi ve Vücut Kütle İndeksi ile İlişkisinin Belirlenmesi.Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi, 3(3), 137-143.
• Ayyıldız, F., Ülker, İ., & Yıldıran, H. (2021). Hedonik Açlık ve Yeme Davranışı İlişkisinin Farklı Beden Kütlelerine Yansıması. Beslenme ve Diyet Dergisi, 49(2), 9-17.
• Bast, E., Berry, E. (2014). Laugh Away the Fat? Therapeutic Humor in the Control of Stress-induced Emotional Eating. Rambam Maimonides Medical Journal, 3-4.
• Baysal A. Beslenme. Hatiboğlu Yayınevi, 17.Baskı, Ankara, 2017.
• Bongers, P., & Jansen, A. (2016). Emotional eating is not what you think it is and emotional eating scales do not measure what you think they measure. Frontiers in psychology, 7, 1932.
• Büyükuslu, N. (2019). İştah-Doygunluk Metabolizmasını Etkileyen Faktörler. Klinik Tıp Dergisi, 22-28.
• Demirel B, Yavuz KF, Karadere ME, Safak Y, Turkcapar MH. Duygusal İştah Anketi’nin T ürkçe Geçerlik ve Güvenilirliği, Beden Kitle İndeksi ve Duygusal Şemalarla İlişkisi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi. 2014; 3: 171- 181
• Derya, D. (2020).Yetişkin bireylerde tatlı tüketimi ve duygudurum değişiklikleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Master's thesis, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Dinçer, R. (2019). Ünı̇ versı̇ te Öğrencı̇ lerı̇ nde Yeme Bağımlılığı ve Duygusal Yeme Eğı̇lı̇mı̇nı̇n Değerlendı̇rı̇lmesı̇ (Yüksek Lisans Tezi, Başkent Ünı̇versı̇tesı̇ Sağlık Bı̇lı̇mlerı̇ Enstı̇ tüsü Beslenme ve Dı̇yetetı̇k Anabı̇lı̇m Dalı). Ankara.
• Erol, A., Toprak, G., Yazıcı, F. ve Erol, S. (2000). Üniversite öğrencilerinde yeme bozukluğu belirtilerini yordayıcı olarak kontrol odağı ve benlik saygısının karşılaştırılması. Klinik Psikiyatri, 3, 147-152
• Fong M, Li A, Hill AJ, Cunich M, Skilton MR, Madigan CD, Caterson ID. (2019). Mood and appetite: Their relationship with discretionary and total daily energy intake. Physiology & Behavior. 2017: 122-131.
• French SA, Epstein LH, Jeffery RW, Blundell JE, Wardle J. Eating behavior dimensions. Associations with energy intake and body weight. A review. Appetite. 59(2): 541-549, 2012.
• Goldschmidt, A. B., Crosby, R. D., Engel, S. G., Crow, S. J., Cao, L., Peterson, C. B., & Durkin, N. (2014). Affect and eating behavior in obese adults with and without elevated depression symptoms. International Journal of Eating Disorders, 47(3), 281-286.
• Güray, A. (2019). Duygu durum bozukluğu olan hafif şişman ve şişman bireylerin beslenme alışkanlıkları, diyet kalitesi ve iştah durumlarının değerlendirilmesi (Master's thesis, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Harrison, A., Sullivan, S., Tchanturia, K. ve Treasure, J. (2010). Emotional functioning in eating disorders: attentional bias, emotion recognition and emotion regulation. Psychological Medicine, 40(11), 1887-1897.
• Hauck, C., Cook, B., & Ellrott, T. (2020). Food addiction, eating addiction and eating disorders. Proceedings of the Nutrition Society, 79(1), 103-112.
• Ibrahim M, Thearle MS, Krakoff J, Gluck ME. Perceived stress and anhedonia predict short-and long-term weight change, respectively, in healthy adults. Eating behaviors 2016; 21: 214–9.
• İnalkaç, S., & Arslantaş, H. (2018, January 28). Duygusal Yeme. Retrieved from
• Kalon E, Hong JY, Tobin C et al. Chapter Four-Psychological and Neurobiological Correlates of Food Addiction.International Review of Neurobiology 129: 85-110, 2016.
• Kamphuis CB, Bekker-Grob EW, van Lenthe FJ. (2015). Factors affecting food choices of older adults from high and low socioeconomic groups: A discrete choice experiment Am J Clin Nutr 101:768–74.
• Kelly, L. E. (2013). The Relationship Between Emotional Eating, Depression, and Body Mass Index (Doctoral dissertation).
• Konttinen, H. (2020). Emotional eating and obesity in adults: the role of depression, sleep and genes. Proceedings of the Nutrition Society, 79(3), 283-289.
• Leahy, R. L., (2001). Overcoming Resistance in Cognitive Therapy, New York: The Guilford Press.
• Leahy, R. L., (2006). “Emotional schemas and resistance to change in anxiety disorders”, Cognitive and Behavioral Practice, sayı:9, ss. 177-190.
• Leahy, Robert L., (2002). “A model of emotional schemas”, Cognitive and Behavioral Practice, sayı 9, sayı 3, s. 177-190.
• López-Taboada, I., González-Pardo, H., & Conejo, N. M. (2020). Western diet: implications for brain function and behavior. Frontiers in Psychology, 11, 2895.
• MacCormack, J. K., & Lindquist, K. A. (2019). Feeling hangry? When hunger is conceptualized as emotion. Emotion, 19(2), 301.
• Mantau, A., Hattula, S., & Bornemann, T. (2018). Individual determinants of emotional eating: A simultaneous investigation. Appetite, 130, 93-103.
• Mason, T. B., Dunton, G. F., Gearhardt, A. N., & Leventhal, A. M. (2020). Emotional disorder symptoms, anhedonia, and negative urgency as predictors of hedonic hunger in adolescents. Eating behaviors, 36, 101343.
• Meule A, Hermann T, Kübler A. (2015).Food addiction in overweight and obese adolescents seeking weight‐loss treatment. European Eating Disorders Review 23(3): 193-198.
• Nolan, L. J., Halperin, L. B., & Geliebter, A. (2010). Emotional Appetite Questionnaire. Construct validity and relationship with BMI. Appetite, 54(2), 314-319.
• Öktem Güngör, E. (2019). Sağlıklı beslenmede bireysel ve grup eğitiminin bireylerin beslenme alışkanlıkları ve besin seçimi üzerine etkisi.
• Özdemir, G. (2015). Duygusal Yemenı̇ n Depresyon, Anksı̇ yete ve Stres Belı̇ rtı̇ lerı̇ İle
• Özkan, N. ve Bilici, S. (2018, 10 Haziran). Yeme Davranışında Yeni Yaklaşımlar: Sezgisel Yeme ve Yeme Farkındalığı.
• Pilska, M., & Nesterowicz, J. (2016). Emotional determinants of sweets consumption. J Nutr Health Sci, 3(10.15744), 2393-9060.
• Sabuncu, T., Bayram, F., Kıyıcı, S., Satman, İ., Yumuk, V., İzol, A. N., ... Gönenir Erbay, L. (2018). OBEZİTE Tani ve TEDAVİ Kilavuzu (6. ed.). Ankara: Grafik Tasarım ve Yayın Hizmetleri.
• Santos, M. V. L. D., Melo, C. M. D., Rosa, J. P. P., Silva, E. V. A. D., Lima, G. H. O., Del Re, M. P., ... & Mello, M. T. D. (2016). Emotional eating is related to carbohydrate intake in active women. Motriz: Revista de Educação Física, 22, 0346-0352.
• Schneider, K. L., Appelhans, B. M., Whited, M. C., Oleski, C. & Pagoto, S. L. (2010). Trait anxiety but not trait anger predisposes obese individuals to emotional eating. Appetite, 55, 701-706.
• Serin, Y. ve Şanlıer, N. (nd). Duygusal Yeme, Besin Alımını Etkileyen Faktörler ve Temel Hemşirelik Yaklaşımları. 2018.
• Sevinçer, G. M. & Konuk, N. (2013). Emosyonel yeme. Journal of Mood Disorders, 3, 171-178.
• Şahin MA., (2014). Yetişkin bireylerde diyet kalitesi ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, Ankara
• Tan CC, Chow CM. (2014). Stress and emotional eating: The mediating role of eating dysregulation. Personality and Individual Differences. 66: 1-4.
• Tanrıverdi, E. (2020 OCAK). Ünı̇ versı̇ te Öğrencı̇ lerı̇ nı̇ n Duygusal Yeme Davranışlarının ve Duygusal İştahlarının İncelenmesı̇ (Yüksek Lisans Tezi, ÇağÜnı̇ versı̇ tesı̇ Sosyal Bı̇ lı̇ mler Enstı̇ tüsü Psı̇ kolojı̇ Ana Bı̇ lı̇ m Dalı). Mersin.
• Thompson S, Thompson SH, Romeo S. Gender and racial differences in emotional eating, food addiction symptoms, and body weight satisfaction among undergraduates. Journal of Diabetes and Obesity 2(4): 1-6, 2015.
• Turton R, Chami R, Treasure J. Emotional Eating, Binge Eating and Animal Models of Binge-Type Eating Disorders. Current Obesity Reports 6(2): 217- 228, 2017.
• Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010. Beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu. Erişim: www.sagem.gov.tr/TBSA_ Beslenme_Yayini.pdf., Erişim tarihi: 10/04/2020.
• Ünal, SG. Duygusal Yeme ve Obezite. *Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye 2018.
• Van Strien, T. (2015). Nederlandse Vragenlijst voor eetgedrag (NVE). Handleiding. [Dutch Eating Behaviour Questionnaire. Manual] Amsterdam: Hogrefe.
• Van Strien, T. (2018). Causes of emotional eating and matched treatment of obesity. Current diabetes reports, 18(6), 1-8.
• Ventura, T., Santander, J., Torres, R., & Contreras, A. M. (2014). Neurobiologic basis of craving for carbohydrates. Nutrition, 30(3), 252-256.
• Willem, C., Gandolphe, M. C., Roussel, M., Verkindt, H., Pattou, F., & Nandrino, J. L. (2019). Difficulties in emotion regulation and deficits in interoceptive awareness in moderate and severe obesity. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 24(4), 633-644.
• Yalçuk Ö, Kadınlarda beden kitle indeksi, otomatik düşünceler ile yeme tutumları ilişkisinin incelenmesi. Y.D.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, s.1, Lefkoşa, 2018.