DİJİTAL EKONOMİNİN VERGİLENDİRİLMESİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR: BEPS 1 NO’LU EYLEM PLANI KAPSAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 73 - 82, 31.10.2016

Pelin Mastar Özcan

Öz

Dünya ekonomisinde küreselleşme olgusu ile
birlikte hızlı bir dönüşüm yaşanmaktadır. Bu dönüşüm bilgi teknolojilerine
dayalı ekonomik ilişkilerin ve mevcut iş olanaklarının yeni iletişim
ortamlarını kullanarak yeniden şekillenmesi olarak tanımlanan dijital ekonomi
ile ifade edilmektedir. Dijital ekonomi çok uluslu şirketlere vergisel
avantajlar sağlamakta bu durumda ülkelerin vergi gelirlerinin azalmasına neden
olmaktadır. 2008 Krizinden sonra,  vergi
gelirlerinin azalmasının önüne
geçmek amacıyla ve bir ekonomide faaliyet gösteren tüm birimlerin adil bir
şekilde vergi yüküne katılması gerektiği fikrinden hareketle OECD, Matrah
Aşındırması ve Kâr Aktarımı Eylem Planını 19 Temmuz 2013 tarihinde yayımlamıştır.
Eylem Planın ilk maddesini dijital ekonomiden elde edilen kazançların
vergilendirilmesi oluşturmaktadır. Çalışmada birinci eylem planına ilişkin
olarak yayınlanan final raporu kapsamında dijital ekonominin
vergilendirilmesine yönelik olarak geliştirilen çözüm önerileri
değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Ekonomi, BEPS, KDV

Kaynakça

• Akçaoğlu, E. (2013). Vergi Anlaşmalarında İşyeri Kavramının Dönüşümü. B. Y. Soydan içinde, Vergi Hukukunda Genç Yaklaşımlar (s. 289-355). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Ateş, L. (2011). Transfer Fiyatlandırması ve Vergilendirme. Ankara: Turhan Kitapevi.
• Barışık, S., & Yirmibeşçik, O. (2006). Türkiye'de Yeni Ekonominin Oluşum Sürecini Hızlandırmaya Yönelik Uyum Çabaları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 39-62.
• Biçer , R., & Erginay, M. (2015, Kasım). OECD Matrahın Aşındırılması ve Kar Aktarılması Eylem Planı ve Türkiye'ye Etkileri. Vergi Sorunları(326), 54-68.
• Bozdoğanoğlu, B. (2014). Sanal Para Birimi Bitcoin'in Kayıtdışı Ekonomi İle Karapara Faaliyetlerine Etkisi ve Vergilendirilmesi. Mali Hukuk Dergisi(111), 3-19.
• Bozkurt Yüksel, A. (2015). Elektronik Para, Sanal Para, Bıtcoin ve Linden Dolarına Hukuki Bir Bakış. İstanbul üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, LXXIII(2), 175-220.
• Çak, M. (2002). Dünyada ve Türkiye'de Elektronik Ticaret ve Vergilendirilmesi. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Çetin Gerger, G., & Gerçek , A. (2016). Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesi Açısından Katma Değer Vergisinin Uygulama Sorunlarının Değerlendirilmesi. s. 1-17. maliyesempozyumu2016.mersin.edu.tr/t34.doc adresinden alındı (13.06.2016)
• Çolak, M. (2016). Vergilemenin Elektronik ortama Kaydırılması Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesi. maliyesempozyumu2016.mersin.edu.tr/t26.docx adresinden alındı (26.07.2016)
• Çoşkun Karadağ, N. (2008). Dünya'da Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. 23. Türkiye Maliye Sempozyumu Bildiri Kitabı. Türk Vergi Sisteminin Küresel Bağlamda Değerlendirilmesi (s. 373-401). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Demirci, A. (2016). 3 Seri Numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Genel Tebliğ Taslağına Yönelik Eleştiriler. Vergi Dünyası(416), 53-65.
• Elele, O. (2013). Bulut Bilişimde Vergi Riskleri. Vergide Gündem(İletişim-Bilişim Özel Sayısı), 3-5.
• Elele, O. (2016). 3D yazıcılar ile Üretimin İçerdiği Vergi Riskleri. http://www.onurelele.net/?p=404 adresinden alındı (20.06.2016)
• European Commission. (2013). Guide to The VAT Mini One Stop Shop. http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/vat/how_vat_works/telecom/one-stop-shop-guidelines_en.pdf adresinden alındı (13.06.2016)
• Gökbunar, R., & Utkuseven , A. (2002). Elektronik Ticaretin Vergilendirilmesinde Yaşanan gelişmeler: Yeni İpekyolu Bir Vergi Cenneti Mi? İ.Ü Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 197-209.
• ITO. (2006). İnternet Rekalmcılığı E-Reklam. http://www.ito.org.tr/itoyayin/0021605.pdf adresinden alındı (14.06.2016)
• Kara, M., & Öz , E. (2016). Bir Küresel Vergi Uyumu Projesi: BEPS. Vergi Dünyası(414), 172-181.
• Kara, M., & Öz, E. (2016). Uluslararası Vergilemede Hibrit Uyumsuzlukları Etkinsizleştirme Çabaları. Vergi Dünyası Dergisi(416), 232-238.
• Köse , T. (2014). BEPS Eylem Planı Kapsamında Transfer Fiyatlandırması. Vergi Sorunları(309), 59-67.
• Nellen, A. (2015). Taxation and Today's Digital Economy. Journal Of Tax Practıce & Procedure(April-May 2015), 27-37.http://www.sjsu.edu/people/annette.nellen/JTPP_CCH_June2015_Nellen_DigitalEconomy.pdf adresinden alındı (16.06.2016) OECD. (2013). Adressing Base Erosion and Profit Shifting. OECD Publishing. OECD. (2015). Adressing The Tax Challenges of The Digital Economy; Action 1- 2015 Final Report. doi:http://dx.doi.org/10.1787/9789264241046-en
• Öz, E., & Yaraşır, S. (2009). Global Bir Kavram: Vergi Rekabeti. Maliye Araştırmaq Merkezi Konferansları Prof. Dr. Şerafettin Aksoy'a Armağan(52).
• PWC. (2016). E-Ticaret Vergi Uygulamaları. https://www.okul.pwc.com.tr/images/uploadfile/content/635863141533679504.pdf adresinden alındı (13.06.2016) Saraçoğlu, F. (2015). G20 Antalya Liderler Bildirgesi ve Matrah Aşındırma Kar Aktarımı (BEPS) Eylem Planı. Mali Çözüm(Eylül- Ekim), 73-88.
• Seyrek, İ. H. (2011). Bulut Bilişim: İşletmeler İçin Fırsatlar ve Zorluklar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 701-714.
• Shah, S. (2016). Taxation of Dıgıtal Economy: Is There a Bridge Over These Troubled Waters. 1-22. http://www.fitindia.org/downloads%5CTaxation_of_Digital%20Economy_Is_There_%20Bridge_over_These_Troubled_Waters_Shreyash_Shah.pdf adresinden alındı (16.06.2016)
• Sönmez, A. (2014). Sanal Para Bitcoin. TOJDAC, 4(5), 1-14.
• Taşdöken, S. (2015). Mobil Uygulama Satışlarının Vergilendirilmesi: BEPS Eylem Planı Çerçevesinde Bir Değerlendirme. Vergi Sorunları(326), 44-53.
• Turunç, S. (2013). Matrah Aşındırma ve Kar Aktarımı BEPS. Ankara: TC Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayını.
• Uzgören, E., & Kara, O. (2015). Yeni Ekonomi'nin Üretim, Tüketim ve Piyasa Yapısı Çerçevesinde Olası Mikro Ekonomik Etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(8), 1-25.
• Üstün, A. (2013). G-20'den Topyekun Savaş Kararı. KPGM Vergide Gündem(Ekim-Aralık), 26-29. Yardımcıoğlu, M., & Uçar, M. (2015). Küresel E-Ticaret Şirketlerinin Faaliyet Gösterdikleri Ülkelerde Elde Ettikleri Kazançların Muhasebe Süreci ve Vergilendirilmesi: Google, Facebook ve Twitter İçin Türkiye Örneği. KSÜ İİBF Dergisi, 5(2), 169-190.
• Yıldırım, İ. (2016). BEPS 8-10 Numaralı Eylem Planları. http://www.vergidegundem.com/documents/10156/3711456/mart2016_mak3.pdf adresinden alındı (01.08.2016)
• Yıldız, Ö. (2009). Bilişim Dünyasının Yeni Modeli: Bulut Bilişim (Cloud Computing) ve Denetim. Sayıştay Dergisi(74-75), 5-23.