Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Geleneksel Sporlara Yönelik Tutum ve Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 289 - 310, 30.09.2023

Ahmet Tokmak , Veysi Aktaş , Genç Osman İlhan

https://doi.org/10.47778/ejsse.1325416

Öz

Yaklaşık 5000 yıl öncesine dayanan Türk spor kültürü geçmişten günümüze farklı evrelerden geçmiştir. Modern sporları geleneksel sporların devamı niteliğinde değerlendirmek mümkün olmasa da spor kültürüne yönelik tarihsel arka planın geleneksel sporlar ile oluştuğu söylenebilir. Geleneksel sporları farklı değişkenler açısından konu edinen derslerden bir tanesi ise sosyal bilgiler dersidir. Sosyal bilgiler dersinin bireyi yaşadığı toplumun kültürel temellerine ilişkin bilinçlendirme misyonu ve bu bağlamda spor kültürü ile geleneksel sporlara ilişkin barındırdığı içerik bu çalışmanın ortaya çıkış motivasyonlarından biri olmuştur. Karma yöntem metodolojisine uygun olarak yürütülen bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmenlerinin geleneksel sporlara yönelik tutumları belirlenmeye çalışılmış, geleneksel sporlara yönelik tutum ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile veri toplama süreci gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel veri toplama sürecine 120, nitel veri toplama sürecine ise 10 öğretmen dahil edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda tutum ölçeğine göre sosyal bilgiler öğretmenlerinin geleneksel spora yönelik tutumlarının orta düzeyde olduğu belirlenmiş, katılımcıların önemli bir kısmının geleneksel sporların bireyin fiziksel gelişimlerine katkı sağlayacağını düşündükleri tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda spor kültürünün geliştirilmesine, bu yönde öğrenci ve öğretmenler ile gerçekleştirilecek bilinçlendirme yaygınlaştırma faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Spor kültürü, Geleneksel sporlar, Sosyal bilgiler

An Investigation of Social Studies Teachers' Attitudes and Opinions Towards Traditional Sports

Öz

Turkish sports culture, which dates back to approximately 5000 years ago, has gone through different phases from past to present. Although it is not possible to evaluate modern sports as a continuation of traditional sports, it can be said that the historical background for sports culture is formed by traditional sports. One of the courses that deals with traditional sports in terms of different variables is the social studies course. The mission of the social studies course to raise awareness of the individual about the cultural foundations of the society in which he/she lives, and in this context, the content related to sports culture and traditional sports has been one of the motivations for the emergence of this study. In this study, which was conducted in accordance with the mixed method methodology, it was tried to determine the attitudes of social studies teachers towards sports and sports culture, and the data collection process was carried out with a scale of attitudes towards traditional sports and a semi-structured interview form. A total of 120 teachers were included in the quantitative data collection process and 10 teachers were included in the qualitative data collection process. In line with the findings obtained, it was determined that the attitudes of social studies teachers towards traditional sports were at a moderate level according to the attitude scale, and a significant part of the participants thought that traditional sports would contribute to the physical development of the individual. In line with the results obtained, suggestions were made regarding the development of sports culture and the implementation of awareness-raising dissemination activities to be carried out with students and teachers in this direction.

Anahtar Kelimeler

Sports culture, Traditional sports, Social studies

Kaynakça

• Ağırbaş, Ö., Ağgön, E., ve Yazıcı, M. (2011). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının çeşitli branşlara göre spor bilgi düzeylerinin belirlenmesi (Erzincan Üniversitesi örneği). Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 379-388.
• Ayyıldız, E. (2021). Kamuoyu bakış açısıyla spor kültürü. Yayımlanmamış Doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Spor Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Başaran, A. (2015). Siyasi ilişkiler-kültürel ilişkiler etkileşimi: Türk-Rus ilişkileri örneği. Avrasya Etüdleri, 48(2), 101-142.
• Borowiecki, K. J., & Castiglione, C. (2014). Cultural participation and tourism flows: An empirical investigation of Italian provinces. Tourism Economics, 20(2), 241-262. https://doi.org/10.5367/te.2013.0278
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. Baskı). PEGEM Akademi.
• Demircioğlu, E., ve Altuntaş Gürsoy, İ. (2022). Sosyal bilgiler ve Türkçe ders kitaplarında folklorik ögelerin temsili. Trakya Eğitim Dergisi, 12 (2), 1150-1162. https://doi.org/10.24315/tred.1081007
• Eurobarometer, S. (2014). Sport and physical activity. Brussels: TNS Opinion & Social.
• Evli, F., Koçak, Ç. V., ve Evli, M. (2021). Geleneksel sporlara yönelik tutumların ölçülmesi: Ölçek geliştirme çalışması. Uluslararası Beden Eğitimi Spor ve Teknolojileri Dergisi, 2(1), 29-38.
• Gençay, Ö. A., Gür, Y., Gençay, S., Gür, E., Özaltaş, H. N., ve Gençay, E. (2019). Liseli gençlerde geleneksel Türk sporlarının farkındalığının incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 566-575. https://doi.org/10.33206/mjss.491877
• Güler, H. (2022). Dijital oyun e-spor ve geleneksel sporların karşılaştırılması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(3), 315-326.
• Gültekin, M., Uzun, R., ve Çebi, M. (2018). Türk kültürlerindeki geleneksel oyunlar ve sporlara yüzeysel bir bakış. Journal of Turkish Studies, 13 (26), 655-671. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14386
• Güngör, M. (2017). Bir kimlik inşası olarak ulus-devlet yurttaşlığı ve yurttaşlık kavramının dönüşümü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 438-464. https://doi.org/10.17860/mersinefd.304070
• Humphreys, B. R., & Ruseski, J. E. (2011). An economic analysis of participation and time spent in physical activity. The BE Journal of Economic Analysis & Policy, 11(1). Article 47. https://doi.org/10.2202/1935-1682.2522
• Kan, K. (2012). Orta Çağ’da kültürler arası etkileşim açısından Anadolu-Türk kervansarayları. Z. Dilek (Ed.), 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika çalışmaları kongresi bildiriler kitabı- IV içinde (ss. 1735-1744). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
• Kara, E. (2023). Karma araştırma yönteminin teorik olarak ve örnek araştırmalarla incelenmesi. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 7 (13), 73-90. https://doi.org/10.31006/gipad.1310518
• Karahüseyinoğlu, M. F. (2008). Geleneksel Türk sporlarındaki modern spor yansımaları. Sport Sciences, 3(3), 130-137.
• Karcıoğlu, U., ve Söylemez, B. (2022). Kültür turizminde geleneksel sporların yeri ve önemi. Anasay, (20), 215-238. https://doi.org/10.33404/anasay.1104312
• Koçan, N. (2007). Geleneksel sporlarımızdan ciritin rekreasyon amacı ile günümüze uyarlanması. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri, 2(1)31-39.
• Menteş, G., ve Saygın, Ö. (2019). E-spor ve geleneksel spor ile uğraşan sporcuların zihinsel dayanıklılık ve bilişsel esneklik durumlarının incelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences- IJSETS, 5(4), 238-250. https://doi.org/10.18826/useeabd.639062
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Beden Eğitimi ve Spor Dersi Öğretim Programı (Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar).
• Özer, E., ve Gül, M. (2020). Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimat'tan II. Meşrutiyet’e sporda batılılaşma hareketleri. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 44-50.
• Şirinkan, A., Şirinkan, S., Çalışkan, E., ve Kaldırımcı, M. (2010). İlköğretim 1. kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin, öğrencilerinin beden eğitimi ve spor ihtiyacını karşılayabilme düzeyleri (Erzurum ili örneği). Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(4), 10-21.
• Tel, M. (2019). İlköğretim hayat bilgisi ders kitaplarındaki spor ve boş zaman temalarının değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science, (4), 1-11. https://doi.org/10.16992/ASOS.199
• Türkmen, M., ve Useev, N. (2019). Kırgız geleneksel sporlarının tarihsel arka planı. Journal of International Social Research, 12(66). 1486-1491. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2019.3687
• Türktaş, M. (1999). Divani Lügatit- Türk'te yer alan ve XI. yüzyılda Türkler arasında oynanan oyunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(5), 61-65.
• Yağmur, M. (2020). İmam-hatip ortaokulu meslek dersleri öğretmenleri, beden eğitimi ve spor öğretmenleri ile öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Spor Yönetimi Anabilim Dalı, Malatya.
• Yetişgin, M. (2007). Tarih, coğrafya ve sosyo-kültürel ortamın Türk kimliğinin gelişmesine etkileri. Akademik İncelemeler Dergisi 2(1).37-68.
• Yıldırım, İ. (2022). Kültürün metinler yoluyla aktarımı bağlamında Türkçe ders kitaplarında geleneksel çocuk oyunları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (26), 173-184. https://doi.org/10.29000/rumelide.1073882