Türkiye'de Reel Sektörün Yeşil Dönüşümü: DEMATEL Metodolojisi ile Öncelikli Bir Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: Özel Sayı 1, 99 - 106, 24.08.2024

Kader Ulakçı , Serhat Yüksel , Serkan Eti , Hakan Kalkavan , Hasan Dinçer

https://doi.org/10.38009/ekimad.1509014

Öz

İklim değişikliği ve artan biyolojik çeşitlilik kaybı gibi doğal çevredeki küresel değişimlere ilişkin farkındalığın artması, yeşil dönüşüm kavramının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Yeşil dönüşüm, çevresel sürdürülebilirlik, doğal kaynakların korunması, iklim değişikliğiyle mücadele ve enerji verimliliğinin sağlanması gibi hedefleri içeren geniş bir kavramdır. Sürdürülebilir bir yeşil dönüşüm, bu zorlukları azaltmak ve faydaları en üst düzeye çıkarmak için dengeli ve kapsamlı politikalar gerektirir. Bu çalışma, Türkiye'de reel sektörün yeşil dönüşümünü incelemeyi ve yeşil dönüşüme geçiş için en etkili stratejileri sıralamayı amaçlamaktadır. Yeşil dönüşüme geçişte en fazla rol oynayan kriterleri sıralamak ve kriterlere yönelik çözüm önerileri sunmak amaçlanmaktadır. Türkiye'de reel sektörün yeşil dönüşümünün kritik başarı faktörleri, üç uzman görüşünün verdiği yanıtlar doğrultusunda değerlendirilmiştir. Uzman görüşlerinden elde edilen veriler, çok kriterli karar alma yöntemlerinden biri olan DEMATEL yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışmada, literatürde en sık belirtilen sekiz kriter belirlenmiştir. Çalışmada, Türkiye'de reel sektörün yeşil dönüşümü için kriterler; Yeşil dönüşüm için yasal düzenlemelerin artırılması, yeşil finansman olanaklarının artırılması, tüketici tercihleri ve davranışları, çevre konularında uzmanlaşmış nitelikli işgücü/yeşil yakalılar, geri dönüştürülebilir malzeme kullanımı, çevresel sosyal sorumluluk projelerinin artırılması, hava ve çevre kirliliğiyle mücadele, çevre dostu enerji kaynaklarına yatırımın artırılması faktörleri değerlendirilmiştir. Yapılan analiz sonucunda Türkiye'de reel sektörün yeşil dönüşümü için en önemli kriterin yeşil dönüşüm için yasal düzenlemelerin artırılması gerekliliği olduğu görülmüştür. Türkiye'de reel sektörün yeşil dönüşümü için ikinci en önemli kriter ise yeşil dönüşüm için yeşil finansman olanaklarının artırılmasıdır. Türkiye'nin yeşil dönüşüme geçiş yapabilmesi için daha istikrarlı bir yasal çerçeveye ve daha destekleyici finansman olanaklarına kavuşması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

DEMATEL, Yeşil Dönüşüm, Reel Sektör, Türkiye

Green Transformation of the Real Sector in Türkiye: A priority Evaluation with DEMATEL Methodology

Öz

Increasing awareness of global changes in the natural environment, such as climate change and increasing biodiversity loss, has led to the concept of green transformation. Green transformation is a broad concept that includes objectives such as environmental sustainability, conservation of natural resources, combating climate change and ensuring energy efficiency. This study aims to examine the green transformation of the real sector in Türkiye and to rank the most effective strategies for transition to green transformation. It is aimed to rank the criteria that play the most role in the transition to green transformation and to offer solutions to the criteria. The critical success factors of the green transformation of the real sector in Türkiye are evaluated in line with the answers given by three expert opinions. The data obtained from the expert opinions were analyzed by DEMATEL method, which is one of the multi-criteria decision-making methods. In the study, the eight most frequently mentioned criteria in the literature were identified. In the study, the criteria for the green transformation of the real sector in Türkiye; increasing legal regulations for green transformation, increasing green financing opportunities, consumer preferences and behaviors, qualified workforce / green collars specialized in environmental issues, use of recyclable materials, increasing environmental social responsibility projects, combating air and environmental pollution, increasing investment in environmentally friendly energy resources factors were evaluated. As a result of the analysis, it was found that the most important criterion for the green transformation of the real sector in Türkiye is the need to increase legal regulations for green transformation. The second most important criterion for the green transformation of the real sector in Türkiye is to increase green financing opportunities for green transformation. Türkiye needs to achieve a more stable legal framework and more supportive financing opportunities to transition to green transformation.

Anahtar Kelimeler

Green Transformation, Real Sector, DEMATEL, Turkey

Kaynakça

• Chen, Y., Ma, X., Ma, X., Shen, M., & Chen, J. (2023). Does green transformation trigger green premiums? Evidence from Chinese listed manufacturing firms. Journal of Cleaner Production, 407, 136858.
• Dinçer, H., Kalkavan, H., Yüksel, S., & Karakuş, H. (2023). Defining the most effective green corporate governance strategies for sustainable performance. In Economic, environmental and health consequences of conservation capital: A global perspective (pp. 41-54). Singapore: Springer Nature Singapore.
• Ersin, İ. (2023). Ekonomik kalkınma. In C. Gerni & B. Aşık (Eds.), Ekonomi politikası (pp. 175-194). Ankara: Gazi Yayın Dağıtım.
• Eti, S., Dinçer, H., Yüksel, S., Uslu, Y. D., Gökalp, Y., Kalkavan, H., ... & Pinter, G. (2023). Determination of priority criteria in green building transformation: An analysis on the service industry. Research in Globalization, 7, 100164.
• Fang, L., Zhao, B., Li, W., Tao, L., He, L., Zhang, J., & Wen, C. (2023). Impact of digital finance on industrial green transformation: Evidence from the Yangtze River economic belt. Sustainability, 15(17), 12799.
• Ge, W., Xu, Y., Razzaq, A., Liu, G., Su, X., Yang, X., & Ran, Q. (2023). What drives the green transformation of enterprises? A case of carbon emissions trading pilot policy in China. Environmental Science and Pollution Research, 30(19), 56743-56758.
• Hacioglu, U., Dinçer, H., Yilmaz, M. K., Yüksel, S., Sonko, M., & Delen, D. (2023). Optimizing sustainable industry investment selection: A golden cut-enhanced quantum spherical fuzzy decision-making approach. Applied Soft Computing, 148, 110853.
• Hoxha, V., Dinçer, H., & Yuksel, S. (2023). Analysis of strategic priorities of green building projects for the efficient energy consumption. International Journal of Energy Sector Management.
• Kostis, P., Dinçer, H., & Yüksel, S. (2023). Knowledge-based energy investments of European economies and policy recommendations for sustainable development. Journal of the Knowledge Economy, 14(3), 2630-2662.
• Kou, G., Pamucar, D., Dinçer, H., Deveci, M., Yüksel, S., & Umar, M. (2023). Perception and expression-based dual expert decision-making approach to information sciences with integrated quantum fuzzy modelling for renewable energy project selection. Information Sciences, 120073.
• Li, X., Wang, R., Shen, Z. Y., & Song, M. (2023). Green credit and corporate energy efficiency: Enterprise pollution transfer or green transformation. Energy, 285, 129345.
• Martínez, L., Dinçer, H., & Yüksel, S. (2023). A hybrid decision making approach for new service development process of renewable energy investment. Applied Soft Computing, 133, 109897.
• Meng, X. N., Xu, S. C., & Hao, M. G. (2023). Can digital-real integration promote industrial green transformation: Fresh evidence from China's industrial sector. Journal of Cleaner Production, 426, 139116.
• Özdemirci, F., Yüksel, S., Dinçer, H., & Eti, S. (2023). An assessment of alternative social banking systems using T-Spherical fuzzy TOP-DEMATEL approach. Decision Analytics Journal, 100184.
• Ran, Q., Yang, X., Yan, H., Xu, Y., & Cao, J. (2023). Natural resource consumption and industrial green transformation: does the digital economy matter? Resources Policy, 81, 103396.
• Rawat, S. S., Dinçer, H., & Yüksel, S. (2023). A hybrid weighting method with a new score function for analyzing investment priorities in renewable energy. Computers & Industrial Engineering, 185, 109692.
• Sarpong, F. A., Sappor, P., Nyantakyi, G., Agyeiwaa, O. E., Ahakwa, I., Cobbinah, B. B., & Kir, K. F. (2023). Green financial development efficiency: A catalyst for driving China’s green transformation agenda towards sustainable development. Environmental Science and Pollution Research, 1-29.
• Sheng, X., & Liu, Y. (2023). Research on the impact of carbon finance on the green transformation of China's marine industry. Journal of Cleaner Production, 138143.
• Sun, C., Xu, Z., & Zheng, H. (2023). Green transformation of the building industry and the government policy effects: Policy simulation based on the DSGE model. Energy, 268, 126721.
• Wang, Z., Chu, E., & Hao, Y. (2024). Towards sustainable development: How does ESG performance promote corporate green transformation? International Review of Financial Analysis, 91, 102982.
• Wu, J., Cai, X., Zuo, F., & Dong, Y. (2023). Study on the impact of common institutional ownership on corporate green transformation in the context of “Dual Carbon”: Evidence from China. Sustainability, 15(15), 11943.
• Xu, Y., Yang, C., Ge, W., Liu, G., Yang, X., & Ran, Q. (2023). Can industrial intelligence promote green transformation? New insights from heavily polluting listed enterprises in China. Journal of Cleaner Production, 421, 138550.
• Yang, X., Liu, X., Ran, Q., & Razzaq, A. (2023). How does natural resource dependence influence industrial green transformation in China? Appraising underlying mechanisms for sustainable development at regional level. Resources Policy, 86, 104191.
• Yapar, B. K., & Keskin, A. (2023). Determining the criteria affecting tax ethics in Türkiye using the Fuzzy DEMATEL method. İstanbul İktisat Dergisi, 73(2), 745-780.
• Zeng, M., Zheng, L., Huang, Z., Cheng, X., & Zeng, H. (2023). Does vertical supervision promote regional green transformation? Evidence from Central Environmental Protection Inspection. Journal of Environmental Management, 326, 116681.
• Zhong, S., Peng, L., Li, J., Li, G., & Ma, C. (2023). Digital finance and the two-dimensional logic of industrial green transformation: Evidence from green transformation of efficiency and structure. Journal of Cleaner Production, 406, 137078.