Evaluation of Factors Affecting Investment Decision Analysis Under Uncertainty Conditions with Fuzzy DEMATEL Approach

Yıl 2019, Sayı: 30, 49 - 64, 28.08.2019

Tuğba Yalnız Gökçe Candan

Öz

Nowadays, there are many investment tools in the financial markets to assess the savings of individual investors. The diversity of investment instruments in the market makes it difficult for investors to make decisions about evaluating savings. However, developments and uncertainties in the economy affect the individual investor’s investment decision. The aim of this study is to reveal the economic, social, investment instrument characteristics and analysis techniques that can be usefulin the process of evaluating the savings of individual investors in financial investment instruments. The purpose of this study is to provide a new perspective by evaluating the relationships between the criteria affecting investment decision with the Fuzzy DEMATEL method. In addition to the support from the literature, my financial work experience contributed to my study in the process of determining the criteria included in the study. In this study, the Fuzzy DEMATEL method was used and the opinions of 10 experts responsible for financial decisions were taken. This research concludes that the most important factor that affects individual investors when making decisions is the analysis techniques used in the selection of investment instruments in line with the criteria used in the study. 

Anahtar Kelimeler

Finance, Individual investor, Fuzzy DEMATEL, Uncertainty, Portfolio management

Belirsizlik Şartlarında Yatırım Karar Analizine Etki Eden Faktörlerin Bulanık DEMATEL Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi

Öz

Günümüzde finansal piyasalarda bireysel yatırımcıların tasarruflarını değerlendirmek için pek çok yatırım araçları bulunmaktadır. Piyasada yer alan yatırım araçlarının çeşitliliği yatırımcıların birikimleri değerlendirme konusunda karar vermeleri güçleştirmektedir. Bununla beraber ekonomide yaşanan gelişmeler ve belirsizlikler bireysel yatırımcının yatırım kararını etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı bireysel yatırımcıların tasarruflarını finansal yatırım araçlarında değerlendirme sürecinde etkili olan ekonomik ve sosyal faktörleri, yatırım aracı özelliklerini ve analiz tekniklerini ortaya koymaktır. Literatüre bakıldığında bireysel yatırımcıların yatırım kararını etkileyen faktörler davranışsal finans kapsamında birçok araştırma konusu olmuştur. Bu çalışma, yatırım kararını etkileyen kriterler arasındaki ilişkileri Bulanık DEMATEL metodu ile değerlendirerek, yatırımcılara yeni bir bakış açısı kazandıracaktır. Çalışmada Bulanık DEMATEL yöntemi kullanılmış, finansal kararlardan sorumlu 10 uzman kişinin görüşü alınmıştır. Yapılan analiz sonucunda çalışmada kullanılan kriterler doğrultusunda bireysel yatırımcıların karar verirken en önem verdikleri faktörün yatırım aracı seçiminde kullanılan analiz teknikleri olduğu görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Finans, Bireysel yatırımcı, Bulanık DEMATEL, Belirsizlik, Portföy yönetimi

Kaynakça

• Mumtaz, A., Saeed, T., & Ramzan, M. (2018). Factors affecting investment decision-making in Pakistan stock Exchange. International Journal of Financial Engineering, 5(4). Doi: 10.1142/ S2424786318500330
• Baykasoğlu, A., Kaplanoğlu, V., DurmuĢoğlu, Z., & Şahin, C. (2013). Integrating fuzzy DEMATEL and fuzzy hierarchical TOPSIS metods for truck selection. Expert Systems With Applications, 40(3), 899-907.
• Bogetoft, P., & Pruzan, P., (1997). Planning with multiple criteria: ınvestigation, communication and choice. Handelshojskolens Forlag. Copenhagen Business School Press.
• Campbell, J. Y. (2006). “Household Finance,” Harvard University and National Bureau of Economic Research. NBER Working Papers 12149.
• Chang, B., Chang, C. W., & Wu, C. H. (2011). Fuzzy DEMATEL metod for developing supplier selection criteria. Expert Systems With Applications, 38(3), 1850-1858.
• Demirdöğen, O., Erdal, H. ve Akbaba, A. İ. (2017). The analysis of factors that affect ınnovation performance of logistics enterprises ın turkey. (Eds. Bakırcı, F., Heupal, T., Kocagöz, O., Özen, Ü.). içinde German-Turkish Perspectives on IT and Innovation Management Challenges and Approachs. Germany: Springer Gabler.
• Elmas, Ç. (2003). Bulanık mantık denetleyiciler. Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.: Ankara.
• Eroğlu, Ö. (2014) Bakım/Onarım Alternatiflerinin Bulanık DEMATEL ve SMAA-2 Yöntemleriyle Değerlendirilmesi. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Girginer, N., Uçkun, N., & Erdoğmuş, Ş. (2008). Evaluation of investment tools using analytic hierarchy process with group decision making: A country case study of individual investors in Turkey. Akademik Araştırmalar Dergisi, 10(36), 69-84.
• Hossain, F., & Nasrin, S. (2012). Factors affecting selection of equity shares: The case of retail investors in Bangladesh. European Journal of Business and Management, 4(20), 110-124.
• Jassbi, J., Mohamadnejad, F., & Nasrollahzadeh, H. (2011). A fuzzy DEMATEL framework for modeling cause and effect relationships of strategy map. Expert Systems With Applications, 38(5), 5967-5973.
• Kuo, M. S., & Liang, G. S. (2011). A novel hybrid decision-making model for selecting locations in a fuzzy environment. Mathematical and Computer Modelling, 54(12), 88-104. Doi: 10.1016/j. mcm.2011.01.038
• Lodhi S., (2014). Factors influencing individual investor behaviour: An empirical study of city Karachi. IOSR Journal of Business and Management, 16(2), 68-76.
• Özdağoğlu, A. (2008). Bulanık analitik serim süreci yaklaşımı ile çok ölçütlü karar verme ve bir işletme uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Rajamohan R. R. (2010). Reading habit and household invesment in risky assets. Journal of Applied Finance, 16(6), 66-80.
• Reis, V. (2019). A disaggregated freight transport market model based on agents and fuzzy logic. Taylor & Francis Ltd, 2-4 Park Square, Milton Park, Abingdon Or14 4rn, Oxon, England Pages: 363-385
• Zegerek, S. (2014). Acil Servislerde Bulanık DEMATEL Ve Bulanık Gia Yöntemleri ile Çok Kriterli Risk Değerlendirmesi. Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü ,Erzurum, 34-66.
• Shieh, J., Wu, H. H., & Huang, K. K. (2010). A DEMATEL metod in identifying key success factors of hospital service quality. Knowledge-Based Systems, 23(3), 277-282. Şen, Z. (2009). Bulanık Mantık İlkeleri ve Modelleme . Mühendislik ve Sosyal Bilimler, İstanbul: Su Vakfı Yayınları.
• Tseng, M. L. & Lin, Y. H. (2008). Application of fuzzy DEMATEL to develop a cause and effect model of municipal solid waste management in Metro Manila. Environmental Monitoring and Assessment
• Talaş, M., & Yılmaz, M. (2010). Bilgi merkezinde karar verme süreci. Zeitschrift für die Welt der Türken: ZfWT, 2(1).
• Yeşildağ, E., & Özen, E. (2015). Uşak ilindeki hisse senedi yatırımcılarının profili ve yatırım kararlarını etkileyen demografik ve sosyo-ekonomik faktörlerin analizi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(2), 78-102.
• Yılmaz, N. (2009). Yatırımcı Davranışını Etkileyen Faktörlerle Yatırım Kararları Arasındaki İlişki Bireysel - Kurumsal Yatırımcı Farklılaşması, (Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.