Türkiye’nin Turizm Geliri Serisinin Durağanlığı: Fourier KPSS Durağanlık Testi

Yıl 2019, Sayı: 31, 17 - 28, 31.12.2019

Eda Fendoğlu , Esra Canpolat Gökçe

Öz

Öz Bu çalışmada Türkiye’nin 2012-2019 dönemini kapsayan aylık turizm geliri serisinin durağanlığı incelenmiştir. Turizm politikaları geliştirilirken, öngörü için kullanılan turizm serisinin geçmiş değerlerinin gelen şoklardan kalıcı olarak etkilenip etkilenmediği politika yapıcılar açısından önem taşımaktadır. Durağan olmayan seriler gelen şokların etkisinin kalıcı olduğunu gösterirken gelecek ile ilgili öngörüde bulunulmasını engeller. Bu yüzden turizm geliri serisinin durağanlığı öngörü modellemeleri için önemli bir sınama türüdür. Bu bakımdan Türkiye’ye ait turizm geliri serisinin durağanlığı Fourier KPSS durağanlık testi kullanılarak sınanmıştır. Becker vd. (2006) tarafından geliştirilen bu durağanlık testi, Kwitkowski vd. (1992) tarafından önerilen KPSS tipi durağanlık testine dayanır. Literatürde turizm geliri serisinin durağanlığının sınandığı çalışmaların genelinin yakınsama hipotezi sınamaları ve regresyon ilişkileri içerisinde yer aldığı görülmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’nin aylık turizm geliri serisinin durağanlığının Fourier birim kök testi kullanılarak sınanması, literatüre Türkiye’nin turizm geliri serisinin zaman serisi özelliğinin ayrı olarak güçlü bir testle incelenmesi bakımından önemli bir katkı sunacaktır. Fourier birim kök testi yapılarak elde edilen sonuçlar Türkiye’nin 2012-2019 dönemini kapsayan aylık verisinin durağan olduğunu göstermektedir. Bu sonuç bize belirtilen dönemler için turizm geliri serisi kullanılarak yapılacak regresyon analizlerinin ve gelecek tahminlerinin güvenilir olacağı sonucunu vermektedir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, durağanlık, fourier, zaman serisi

Stationarity of Turkey’s Tourism Revenues Series: Fourier KPSS Stationarity Test

Öz

In this study, the stationarity of tourism income monthly series covering the 2012-2019 period in Turkey were examined. When developing tourism policies, it is important for policy makers whether the tourism income series used for forecasting is stationary. Nonstationary series indicate that the effect of incoming shocks is permanent and prevents predictions for the future. Therefore, the stationarity of the tourism income series is important for forecasting modeling. In this regard, the stationarity of Turkey’s tourism income is tested using Fourier series KPSS stationarity test. Becker et al. (2006) developed by Kwitkowski et al. (1992) is based on the stationarity test KPSS type proposed. In the literature, most of the studies that test the stationarity of tourism income series are included in the convergence hypothesis and regression. In this study, the test using Fourier stationarity test of the stationarity of Turkey’s tourism income series, examined the literature of Turkey’s tourism income series of time-series feature a powerful test will contribute to respect. The obtained results indicate that Turkey’s stable of monthly data covering the period 2012-2019. This result shows that regression analyzes and future forecasts using tourism income series will be reliable for the mentioned periods.

Anahtar Kelimeler

Turizm, stationarity, fourier, time series

Kaynakça

• Bal, H., Akça, E. E., & Bayraktar, M. (2016). The contribution of tourism to economic growth: a research on the Turkey. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 1–20.
• Becker, R., Enders, W., & Lee, J. (2006). A stationary test in the presence of an unknown number of smooth breaks. Journal of Time Series Analysis, 27(3), 381–409.
• Caglayan, E., Sak, N., & Karymshakov, K. (2012). Relationship between tourism and economic growth: A panel Granger causality approach. Asian economic and financial review, 2(5), 591.
• Erkan, B., Oğuz, K. A. R. A. ve Harbalıoğlu, M. (2013). Türkiye’de turizm gelirlerinin belirleyicileri. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 39, 1–20.
• Eugenio-Martin, J. L., Martín Morales, N., & Scarpa, R. (2004). Tourism and economic growth in Latin American countries: A panel data approach. Nota di Lavoro, No.26.2004, Fondazione Eni Enrico Mattei, Milano.
• Gunduz, L., & Hatemi, J. A. (2005). Is the tourism-led growth hypothesis valid for Turkey? Applied Economics Letters, 12(8), 499–504.
• Hepkorucu, A. ve Doğan, Ö. (2019). Turizm gelirleri için mevsimsel birim kök yapısının incelenmesi. Journal of International Social Research, 12(62).
• Husein, J., Kara, S. M. (2011). Research note: Re-examining the tourism-led growth hypothesis for Turkey. Tourism Economics, 17(4), 917–924.
• Kamacı, A. ve Oğan, Y. (2014). Turizm gelirlerinin ekonomik büyüme üzerine etkileri: Panel eşbütünleşme ve nedensellik Analizi. The affects of tourism revenues on economic growth: A panel cointegration and causality analysis. International Conference on Eurasian Economies.
• Kanca, O. C. (2015). Turizm gelirleri ve ekonomik büyüme: Türkiye örneği. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8, 1–14.
• Kara, O., Çömlekçi, İ. ve Kaya, V. (2012). Turizm gelirlerinin çeşitli makro ekonomik göstergeler ile ilişkisi: Türkiye örneği (1992–2011). Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi.
• Khalil, S., Kakar, M. K., & Malik, A. (2007). Role of tourism in economic growth: Empirical evidence from Pakistan economy [with comments]. The Pakistan Development Review, 985–995.
• Kızılgöl, Ö. ve Erbaykal, E. (2008). Türkiye’de turizm gelirleri ile ekonomik büyüme ilişkisi: Bir nedensellik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 351–360.
• Kızılkaya, O. (2018). Türkiye’de turizm gelirleri ve büyüme ilişkisinin bootstrap nedensellik analizi ile incelenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 218–227.
• Kulendran, N., & Wong, K. F. F., (2005). Modeling seasonality in tourism forecasting. Journal of Travel Research, 44(2), 163–170.
• Kwiatkowski, D., Phillips, P. C., Schmidt, P., & Shin, Y. (1992). Testing the null hypothesis of stationarity against the alternative of a unit root: How sure are we that economic time series have a unit root? Journal of econometrics, 54(1-3), 159–178.
• Lean, H. H., & Smyth, R. (2008). Are Malaysia’s tourism markets converging? Evidence from univariate and panel unit root tests with structural breaks. Tourism Economics, 14(1), 97–112.
• Lee, C. C., & Chien, M. S. (2008). Structural breaks, tourism development, and economic growth: evidence from Taiwan. Mathematics and Computers in Simulation, 77, 358–368.
• Narayan, P. K. (2005). The structure of tourist expenditure in fiji: Evidence from unit root structural break tests. Applied Economics, 37, 1157–1161.
• Nikolaos, D. (2008). Seasonal analysis of tourist revenues: An empirical research for Greece. Tourismos: An International Multidisciplinary Journal of Tourism, 3(2), 57–70.
• Özcan, C. C. (2015). Türkiye’de turizm gelirinin makroekonomik belirleyicileri: panel veri analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 203–220.
• Samimi, A. J., Sadeghi, S., & Sadeghi, S. (2011). Tourism and economic growth in developing countries: P-VAR approach. Middle-East Journal of Scientific Research, 10(1), 28–32.
• Şen, A., & Şit, M. (2015). Reel döviz kurunun Türkiye’nin turizm gelirleri üzerindeki etkisinin ampirik analizi. Journal of Yasar University, 10(40).
• Tabash, M. I. (2017). The role of tourism sector in economic growth: an empirical evidence from Palestine. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(2), 103–108.
• Uysal, D., Erdoğan, S., Mucuk, M. (2004). Türkiye’de turizm gelirleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki (1992-2003). Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(8), 162–170.
• Yavuz, N. Ç. (2006). Türkiye’de turizm gelirlerinin ekonomik büyümeye etkisinin testi: yapısal kırılma ve nedensellik analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2), 162–171.
• Yılancı, V., & Eriş, Z. A. (2012). Are tourism markets of turkey converging or not? A fourier stationary analysis. Anatolia- An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 23(2), 207–216.