ROMAN MAHALLESİNDE KENTSEL YOKSULLUK VE YOKSUNLUK: İZMİR-EGE MAHALLESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 58 - 72, 02.04.2022

Neriman Yörür

Öz

Bu makale; farklı kültürel bir hayatın yaşandığı ve çoğunluğunu Romanların oluşturduğu İzmir kent merkezinde yer alan Ege Mahallesi sakinlerinin yoksulluk ve yoksunluk durumlarını insan ve vatandaşlık hakları açısından, kültürel, mekânsal ve ekonomik değişkenler ile sorgulamayı amaçlamaktadır. Araştırma yöntemi olarak anket ve gözlem çalışması yapılmıştır. Anketlerden elde edilen veriler insan ve vatandaşlık hakları çerçevesinde en temel haklar olan; yeterli beslenme-giyinme-barınma hakkı, temel kamu hizmetlerine erişim (eğitim, sağlık vb.) hakkı, sosyal, psikolojik ve mekânsal olarak güvenli bir yaşam alanı hakkı, yeterli bir gelire sahip olma hakkı, işsizliğe karşı korunma hakkı, eşit bir vatandaş olarak davranılma ve sahip olduğu etnik kültürel kimliği yaşama hakkı olarak altı başlık altında değerlendirilmiştir. Bu çalışma kapsamında mahallenin yoksulluk sorunlarına ilişkin bir düzey ya da derece belirlemenin ötesinde, yoksulluğun görünen yüzlerinin analizi üzerinden bir kesit sunulmaya çalışılacaktır. Ege mahallesi İzmir kent merkezinin yüksek rant alanlarının bitişiğinde yer alan bir mahalle olarak kentsel dönüşüm projeleri ve tartışmalarına konu olmuştur. Bu nedenle Ege Mahallesi’nde yaşanan yoksulluk ve yoksunluk sorunlarının kentsel dönüşüm süreçleri çerçevesinde ilişkisel olarak da değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kentsel yoksulluk, yoksunluk, Ege Mahallesi

Kaynakça

• Amin, S. (2003). “Dünya yoksulluğu, yoksullaşma ve sermaye birikimi” Monthly Review, Ekim 2003, sayı:5.
• Buğra, A. (2005). Yoksulluk ve sosyal haklar. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Derneği için hazırlanan danışman raporu.
• Castells, M. (1989). The informational city: information technology, economic restructuring and the urban-regional process. Oxford: Basil Blackwell.
• Castells, M. (2001). End of millennium. Molden, Mass: Blackwell Publishers.
• Diktaş, E.O. ve Sönmez, İ.Ö. (2014). “Kentsel çeşitlilik, asimetrik süreçler, eşitsiz gelişim: İzmir’de Yalı, Örnekköy ve Ege Mahallerinde Roman yerleşim alanlarının mekânsal dönüşüm süreçleri”, 5. Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Sempozyumu Bildiri Kitabı, 2014 Ankara.
• DEÜ (2007). Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, PLN 201 Şehir Planlama Projesi I Dersi Proje Çalışması Raporu, İzmir, Yayınlanmamış Rapor.
• Hutchinson J. ve Smith, .A.D. (1996). Ethnicity. Oxford: Oxford University Press.
• Kaya, İ., Zengel, R. (2002). “İzmir’de marjinal mekan, Roman Mahallesi”. Mimarlık Dergisi içinde (s.74–76).
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Marshall, T.H. (1965). “Citizenship and social class”. T.H.Marshall, Class, citizenship and social development (s. 71-134). New York: Anchor Books.
• ODTÜ (1999). Kentsel yoksulluk ve geçinme stratejileri Ankara örneği. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı 1999 Yılı Stüdyo Çalışması, Ankara.
• Öktik, N. (2008). “Yoksulluk olgusuna kavramsal ve kuramsal bakış”. Türkiye’de yoksulluk çalışmaları içinde (s. 21–56). Nurgün Öktik (Ed.). İzmir: Yakın Kitabevi.
• Özüekren, İ. And Van Kepmen, (1998). “Ethnic segregation in cities: New forms and explanations in a dynamic world”. Urban Studies 35 (10) içinde (s. 1631–1656).
• Sen, A. (2004). Özgürlükle kalkınma. Y. Alogan (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Smith, N. (1992). “New city, new frontiers: The lower east side as wild, wild west”. M. Sorkin (Der.), Variation on a theme park, New York: Noonday Press.
• Sönmez, İ. Ö. (2001). “Yoksulluğu sürekli kılan faktörler üzerine gözlemler”. 7. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi, Ankara.
• Şeker, G. (2005). “Kent güvenliği örgütlenmesinde mahalle ve çarşı ve mahalle bekçileri”. Polis Bilimleri Dergisi, Cilt 7 (4), (s. 59–90).
• Şen, B. (2008). “Kentsel dönüşüm: kavramsal karmaşa ve neoliberalizm”, İktisat dergisi, Özel sayı: 499, Eylül-Ekim 2008, (s. 34–47). İstanbul.
• Şengül, T. (2001) Kentsel çelişki ve siyaset - kapitalist kentleşme süreçleri üzerine yazılar. İstanbul. Demokrasi Kitaplığı.
• Şengül, H. T. (2009). Kentsel çelişki ve siyaset. 2. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Şenses, F. (2003). Küreselleşmenin öteki yüzü yoksulluk. 3. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tonkin, E., McDonald, M. and Chapman, M. (1989). “History and ethnicity” Hutchinson, J. And Smith, A.D. (Ed.) (1996) Ethnicity, Oxford: Oxford Un. Press.
• Ünverdi H. vd. (2008). “Varlık-yokluk ekseninde bir deneyim alanı: Onur Mahallesi örneği”. Türkiye’de Yoksulluk Çalışmaları içinde (s. 245-264). Nurgün Öktik (Ed.). İzmir: Yakın Kitabevi.
• Wacquant, J.D.L. (1996) “Red belt, black belt :racial division, class inequality and the state in the french urban periphery and the American ghetto”. Urban Poverty and the Underclass: a Reader içinde, (s. 234-274). Enzo Mingione (Der.). Oxford: Blackwell
• Wallerstein I. (1997). Sosyal bilimleri düşünmemek. Taylan Doğan (Çev.). İstanbul: Avesta Yayınları.
• Wright, E.O. (1994). Interrogating inequality. London:Verso.