1999 DEPREMİ VE SONRASINDA YAŞANILANLARIN OKUL YÖNETİCİLERİNİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIKLARINA ETKİSİ

Yıl 2011, Cilt: 7 Sayı: 1, 42 - 58, 14.01.2013

Esergül Balcı Türkan Argon

Öz

Bu çalışmanın amacı 1999 depremini yaşayan okul yöneticilerinin, deprem anında ve sonrasında yaptıklarını ortaya çıkartabilmek ve bu durumun yöneticilerin örgütsel bağlılığı üzerindeki etkisini belirleyebilmektir. Bu çalışmanın evrenini, Bolu ili merkezindeki ortaöğretim kurumları yöneticileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemeni 12 yönetici oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak depremin bireyler üzerindeki etkilerini belirleyen bir ölçek ile "Yarı Yapılandırılmış Görüşme Tekniği" kullanılmıştır. Görüşmelerde kasetlere kaydedilen ses kayıtları bilgisayar ortamına aktarılarak "İçerik Analizi Tekniği" ile çözümlenmiştir. Birisi hariç bütün yöneticiler depremi yaşamış ve tamamının okulu, fiziksel mekân ve öğrenci-öğretmenlerin psikolojisi açısından olumsuz etkilenmiştir. Bu durum yöneticilerle bölgedeki öğretmenleri birbirlerine yakınlaştırmış, okula karşı bağlılıklarını artırmıştır. Yöneticilerin kamu çalışanı olması, kıdemleri, okullarında ve yaşadıkları şehirde geçirdikleri süre ile ayrılmama sebepleri birlikte göz önüne alındığında örgütlerine devamlılık bağlılığı göstermelerinin yanı sıra normatif ve duygusal bağlılık duydukları belirlenmiştir.

Anahtar Sözcükler: Örgüt, örgütsel bağlılık, okul yöneticisi, deprem.

Anahtar Kelimeler

Örgüt, örgütsel bağlılık, okul yöneticisi, deprem

Kaynakça

• Akbaba-Altun, S. (2005). Turkish school principals’ earthquake experiences and reactions. International Journal of Educational Management, 19 (4): 307-317.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. & Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Adapazarı: Sakarya Kitabevi.
• Angle, H. & J. Perry. (1981). An empirical assessment of organizational commitment and organizational effectiveness. Administrative Science Quarterly, 26: 1-14.
• Avolio, B. J., W. Zhu, W. Koh & B. Bhatia. (2004). Transformational leadership and organizational commitment: Mediating role of pshchological empowerment and moderating role of structural distance. Journal of Organizational Behavior, 25: 951-968.
• Aycan, Z. (2000). Toplumsal Kültürün Kurumsal Kültür Ve İnsan Kaynakları Uygulamaları Üzerine Etkileri. İstanbul: Türk Psikologları Der. Yay.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Teknik, Yöntem ve İlkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59: 125-139. Retrieved November 14, 2009 from http://www.sayistay.gov.tr/dergi/icerik/ der59m6.pdf.
• Boylu, Y., E. Pelit & E. Güçer. (2007). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44 (511): 55-74.
• Benkhoff, B. (1997). Disentangling organizational commitment. Personnel Review, 26 (1/2): 14-131.
• Brown, B. B. (2003). Employees’ oranizational commitment and their perception of supervisors’ relations-oriented and task-oriented leadership behaviors. Unpublished PhD Thesis, Virgina: Virginia Polytechnic Institute and State University, USA.
• Chen, Z. X., A. S. Tsui & J. L. Farh. (2002). Loyalty to supervisor vs. organizational commitment: Relationships to employee performance in China. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75: 339-356.
• Chen, Z. X. & A. M. Francesco. (2003). The relationship between the three components of commitment and employee performance in China. Journal of Vocational Behavior, 62: 490-516.
• Cohen, A. (1993). Age and tenure in relation to organizational commitment: A meta-analysis. Basic and Applied Social Psychology, 14 (2): 143-159.
• Culverson, D. E. (2002). Exploring organizational commitment following radical change: a case study within the Parks Canada Agengy, Unpublished MA Thesis, Canada: University of Waterloo, USA.
• Çakır, A. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ve okul kültürü algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• Çetin, Ö. Ç. (2006). The relationship between job satisfaction, occupational and organizational commitment of academics. Journal of American Academy of Business, 8 (1): 78-88.
• Davis, K. and J. W. Newstrom. (1989). Human Behavior At Work: Organizational Behavior (8th. Ed.). New York: McGraw Hill.
• Durna, U. & V. Eren. (2005). Üç bağlılık unsuru ekseninde örgütsel bağlılık. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (2): 210-219.
• Finegan, J. E. (2000). The impact of person and organizational values on organizational commitment. Organizational Psychology. 73 (2), 149-169.
• Journal Of Occupational and
• Gibson, J. L., J. M. Ivancevich, J. H. Donnelly & R. Konopaske. (2003). Organizations: Behavior, Structure Processes. Eventh Ed. New York: McGraw Hill, Irwin.
• Gilbert, A. C. (1999). The ımpact of organizational commitment and work hours on the family. Presented at An Association For Social Economics Session At The Allied Social Science Meeting, New York, pp: 315-336.
• Guatam, T., R. V. Dick & U. Wagner. (2004). Organizational identification and organizational commitment: Distinct aspects of two related concepts. Asian Journal of Social Psychology. 7, 301-315.
• İnce, M. ve H. Gül. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma. Örgütsel Bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (8. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Marchiori, D. M. ve A. B. Henkin. (2004). Organizational commitment of a Health Profession Faculty: Dimensions, correlates and conditions. Medical Teacher. 26 (4): 353-358.
• Meyer, J. P. & N. J. Allen. (1991). A three- component conceptualization of organizsational commitment. Human Resource Management Review, 1 (1): 61-89.
• Meyer, J. P. & N. J. Allen. (1997). Commitment in The Workplace. Sage, Thousand Oaks.
• Morris T., Lydka, H. & F. O’Creavy. (1993) Can commitment be managed? A longitudional analysis of employee commitment and human resource policies. Human Resource Management Journal, 3 (3): 21-42.
• Mowday, R., R. Steers ve L. Porter (1982). Employee Organization Linkages: The Psychology Of Commitment, Absenteeism And Turnover. London: Academic Pres.
• Obeng, K. & I. Ugboro. (2003). Organizational commitment among public transit employees: an assessment study. Journal of The Transportation Research Forum, 54 (2): 83-98.
• Oliver, N. (1990). Rewards, ınvestments, alternatives and organizational commitment: empirical evidence and theoretical development. Journal of Occupational Psychology, 63 (1): 19-31.
• Onay Özkaya, M., İ. Deveci Kocakoç, E. Karaa (2006). Yöneticilerin örgütsel bağlılıkları ve demografik özellikleri arasındaki ilişkileri incelemeye yönelik bir alan çalışması. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Celal Bayar Üniversitesi İİBF, 13 (2): 77-96.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 18 (2): 109-126.
• Perçin, M. (2008). İşletmenin örgüt yapısının işgörenlerin örgütsel bağlılığına etkisine ilişkin bir araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta: Türkiye.
• Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığının bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim. 35 (156): 142-159.
• Savery L. K. & Syme, P. D. (1996). Organizational commitment and hospital pharmacists. Journal of Management Development, 15 (19): 14-22.
• Stum, D. L. (1999). Workforce commitment: for the New York order. Strategy & Leadershi, 27 (1): 5-7.
• Suliman, A. & P. Iles. (2000). Is continuance commitment beneficial to organizations? Commitment-performance relationship: A new look. Journal of Manageriol Psychology, 15 (5): 407-426.
• Terzi, A. R. & T. Kurt. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin yöneticilik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi. Milli Eğitim Üç Aylık Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 33 (166).
• Uyguç, N. (2003). Örgüt kültürü ve yönetim davranışı. XI. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri Kitabı, Afyon Kocatepe Ün. İİBF. Afyon, 432-438.
• Uyguç, N. & D. Çımrın. (2004). DEÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuarı çalışanlarının örgüte bağlılıklarını ve işten ayrılma niyetlerini etkileyen faktörler. DEÜ İİBF Dergisi, 19 (1): 91-99.
• Yalçın, A. & F. N. İplik. (2005). Beş yıldızlı otellerde çalışanların demografik özellikleri ile örgütsel bağlılıklar arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma: Adana İli örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 4 (1): 395-412.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (2. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Wasti, S. A. (2000). Örgütsel bağlılığı belirleyen evrensel ve kültürel etmenler: Türk kültürüne bir bakış. Z. Akcan. (Ed.) Türkiye’de Yönetim Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları (201–224). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.