Biyoloji Öğretmen Adaylarının Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi ve Giderilmesi Üzerine Bir Eylem Araştırması

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 1, 69 - 82, 30.06.2020

Merve Adıgüzel , Mehmet Yılmaz

https://doi.org/10.17244/eku.691760

Cited By: 5

Öz

Bu araştırma, biyoloji öğretmen adaylarının Genel Biyoloji I dersi kapsamındaki konulara yönelik, kavram yanılgılarını sistematik bir yönergenin takip edilerek belirlenmesi ve giderilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda ‘‘Biyoloji öğretmen adaylarının Genel Biyoloji I dersi kapsamındaki konulara ilişkin sahip oldukları kavram yanılgıları nelerdir ve bunların giderilmesinde sistematik bir yönergenin kullanılmasının etkisi nedir?’’ sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden, eylem araştırması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara’da bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 19 biyoloji öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın yaklaşımlarına uygun olarak planlanan veri toplama araçları ve eğitimler, tüm öğretmen adaylarına aynı sürede (toplam 16 hafta) araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Araştırma sürecinde gözlem formları, birebir ve grup görüşmeleri, öğrenci günlükleri, öğrencilerin not defterleri veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırma bu araçlardan elde edilen veriler üzerinden yürütülmüştür. Verilerin düzenlenmesi, özetlenmesi ve yorumlanmasında ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, veri toplama araçlarından elde edilen tüm bulgular yüzde ve frekans şeklinde verilmiştir. Biyoloji öğretmen adaylarında Genel Biyoloji I dersi kapsamında aktif taşıma, bakterilerde çoğalma, fermentasyon oksidatif fosforilasyon ve alel boyutlarında kavram yanılgılarının olduğu belirlenmiştir. Öğretmen adaylarında mevcut olan kavram yanılgılarının sistematik bir yönerge kullanılarak giderilmesine çalışılmıştır. Sürecin sonunda öğretmen adaylarında belirlenen kavram yanılgılarının giderildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Biyoloji eğitimi, Kavram yanılgıları, Öğretmen adayları

Action Research on Identifying and Correcting Pre-Service Biology Teachers’ Misconceptions

Öz

This study aimed to determine and overcome the misconceptions of pre-service biology teachers on issues of General Biology I lesson by using a systematic instruction. To this end, the study sought to answer the question ‘What are misconceptions of pre-service biology teachers on ıssues of General Biology I lessons and what is the effect on these misconception’s overcome by using a systematic instruction. In addition, this study aimed to collect data on the origins of misconceptions that pre-service biology teachers have. In this study, action study method which one of the qualitative study methods, was used. The sample consisted of 19 preservice biology teachers studying in the Department of Biology Education of a state university in Ankara. The data collection tools and trainings planned in accordance with the approaches of the study were applied to all pre-service teachers by the researcher in the same period (16 weeks in total). The data obtained as a result of the action study were analysed using the content analysis method. In addition, content analysis method was used to organize, summarize, and interpret the data. The findings were presented in frequency and percentage and examples of preservice biology teacher views were quoted. It has been determined that there are misconceptions in biology pre-service teachers within the scope of General Biology I course in terms of active transport, bacteria growth, fermentation oxidative phosphorylation and allele dimensions. It has been tried to overcome the misconceptions existing in pre-service teachers by using a systematic instruction. At the end of the process, it was observed that the misconceptions determined in pre-service teachers were eliminated.

Anahtar Kelimeler

Biology education, Misconceptions, Pre-service teachers

Kaynakça

• Amir, R., & Tamir, P. (1994). In depth analysis of misconceptions as a basis for developing study-based remedial instruction: The case of photosynthesis. The American Biology Teacher, 56, 94-100.
• Boud, D. J. (1989). Individualized instruction in higher education. The International Enclopedia of Educational Technology. UK: Wheatons Ltd.
• Brooker, R. J., Widmaier, E. P., Graham, L. E., & Stiling, P. D. (2008). Membrane structure and transport: Biology. New York: Mcgraw-Hill.,
• Brown, C. R. (1995). The effective teaching of biology. London: Longman.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Dikmenli, M., Türkmen, L., Çardak, O., & Kurt, H. (2005). Biyoloji öğretmen adaylarının bazı Genel Biyoloji konularındaki kavram yanılgılarının iki aşamalı çoktan seçmeli bir araç ile belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 365-370.
• Duruhan, K. (2004). Türkiye’de okulda geleneksel anlayış ve yöntemlerle insan yetiştirmenin olumsuz etkileri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Etobro, A. B., & Banjoko, S. O. (2017). Misconceptions of genetics concepts among pre-service teachers. Global Journal of Educational Study, 16(2), 121-128.
• Fisher, K. M. (1985). A misconception in biology: Amino acids and translation. Journal of Research in Science Teaching, 22(1), 53-62.
• Gökkurt Özdemir, B, Bayraktar, R, & Yılmaz, M. (2017). Sınıf ve matematik öğretmenlerinin kavram yanılgılarına ilişkin açıklamaları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 284-305.
• Gündüz, E., Yılmaz, M., & Çimen, O. (2016). MEB ortaöğretim 10. sınıf biyoloji ders kitabının bilimsel içerik bakımından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 414-430
• Gündüz, E., Yılmaz, M., Çimen, O., & Şen, U. (2017). MEB ortaöğretim 11. sınıf biyoloji ders kitabının bilimsel içerik bakımından incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 1115-1140.
• Harman, G. (2014). Hücre zarından madde geçişi ile ilgili kavram yanılgılarının tahmin-gözlem-açıklama yöntemiyle belirlenmesi. Journal of Turkish Science Education, 11(4), 81-106.
• Hickman, C. P., Roberts, L. S., Keen, S. L., Eisenhour, D. J., Larson, A., & I’Anson, H. (2016). Zooloji entegre prensipler. (Çev. Ed. E. Gündüz). Ankara: Palme.
• Kaya, F. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarında fotosentez ve bitkilerde solunum konularında görülen kavram yanılgılarının giderilmesinde bilgisayar destekli kavramsal değişim metinlerinin etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kırbaşlar, F. G., Çıngıl Barış, Ç., & Ünal, M. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fermentasyon konusundaki yanlış öğrenmelerinin araştırılmasına yönelik bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 158-168.
• Kirk, J., & Miller, M. (1986). Reliability and validity in qualitative study. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Kirkpatrick, G., & Orvis, K. (2002). A teaching model for biotechnology and genomics education. Journal of Biological Education, 37(1), 31-35.
• Klug, W. S., & Cummings, M. R. (2003). Concepts of genetics (No. Ed. 7). Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
• LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research, 52(1), 31-60.
• Mader, S. S., & Windelspecht, M. (2018). Essentials of biology (5th ed.). New York, NY: Mcgraw-Hill Education.
• Madigan, M. T., Martinko, J. M., & Parker, J. (2010). Brock biology of microorganisms (13th ed.). San Francisco, CA: Benjamin Cummings.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi: Genişletilmiş bir kaynak kitap (Çev. Ed. S. Akbaba Altun & A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Öğretmen mesleği genel yeterlikleri. Erişim: https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_yyretmenlyk_mesleyy_genel_yeterlyklery.pdf
• Montfort, D., Brown, S., & Findley, K. (2007). Using interviews to identify student misconceptions in dynamics. In the proocedings of the 37th Annual Frontiers in Education Conference - Global Engineering: Knowledge Without Borders, Opportunities Without Passports (pp. s3d-22).
• Mulholland, J., & Ginns, I. (2008). College moon project Australia: Preservice teachers learning about the moon’s phases. Study in Science Education, 38, 385-399.
• Nelson, D. L., Lehninger, A. L., & Cox, M. M. (2008). Lehninger Principles of Biochemistry. London: Macmillan.
• Pashley, M. (1994). A chromosome model. Journal of Biological Education, 28(3), 157-161.
• Reece, J. B., Urry, L. A., Cain, M. L., Wasserman, S. A., Minorsky, P. V., & Jackson, R. B. (2013). Campbell biyoloji (Çev. Ed. İ. Türkan & E. Gündüz). Ankara: Palme.
• Riche, R. D. (2000). Strategies for assisting students overcome their misconceptions in high school physics. Memorial University of Newfoundland Education, 63-90.
• Rowell, A. J., Dawson, C. J., & Harry, L. (1990). Changing misconceptions: A challenge to science education. International Journal Science Education. 12(2), 167-175
• Sadava, D., Hillis, M. D., Heller, H. C., & Berenbaum, M. R. (2014). Yaşam bilimi biyoloji (Çev. Ed. E. Gündüz & İ. Türkan). Ankara: Palme.
• Simon, E. J., Dickey, J. L., Hogan, K. A., & Reece, J. B. (2017). Campbell temel biyoloji (Çev. Ed. E. Gündüz & İ. Türkan) Ankara: Palme.
• Tatar, N., & Cansüngü Koray, Ö. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin “genetik” ünitesi hakkındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 415-426.
• Tekkaya, C., Çapa, Y., & Yılmaz, Ö. (2014). Biyoloji öğretmen adaylarının Genel Biyoloji konularındaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 140-147.
• Tertemiz, N. (2011). Tam öğrenme modeli ya da okulda öğrenme kuramı: Öğrenme öğretme kuram ve yaklaşımları. Ankara, PegemA.
• Vitharana, P. R. K. A. (2015). Student misconceptions about plant transport–A Sri Lankan example. European Journal of Science and Mathematics Education, 3(3), 275-288.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, M., Çimen, O., Karakaya, F., & Adıgüzel, M. (2018). Biyoloji öğretmen adaylarının ortaöğretim biyoloji dersi ünite/konularına yönelik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 145-154.
• Yılmaz, M., Gündüz, E., Di̇ken, E., & Çi̇men, O. (2017). 8. sınıf fen bilimleri ders kitabındaki biyoloji konularının bilimsel içerik açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 17-35.
• Yürük, N., & Çakır, Ö. S. (2000). Lise öğrencilerinde oksijenli ve oksijensiz solunum konusunda görülen kavram yanılgılarının saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18), 1-5.