Lisansüstü Öğrencilerin Akademik Etik Değerlere Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 322 - 336, 31.12.2020

Nermin Uğurlu , Hakan Sert

Öz

Bu çalışmanın amacı, lisansüstü öğrencilerin akademik etik değerler ile ilgili tutumlarının belirlenmesidir. Tarama modelinde nicel bir araştırma olup 2019/2020 Eğitim Öğretim yılında Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde öğrenim görmekte olan 272 yüksek lisans, 73 doktora öğrencisi olmak üzere toplamda 345 lisansüstü öğrenci bu çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılacak verilerin elde edilmesinde araştırmacı tarafından hazırlanan “ Kişisel Bilgi Formu ” ve geçerlik güvenirlik çalışmaları yapılmış olan beşli likert tipinde 50 maddenin yer aldığı “Akademik Etik Değerler Ölçeği” (AEDÖ) kullanılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda, lisansüstü öğrencilerin akademik etik değerlere yönelik orta düzeyde bir tutum puanına sahip olduğu bulunmuştur. Lisansüstü öğrencilerin akademik etik değerlere yönelik tutumları cinsiyet, yaş, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, enstitü ve aktif öğrenim durumu değişkenlerine göre incelenmiştir. Alt problemlerin analizi doğrultusunda, akademik etik değerlere yönelik tutumların cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir şekilde farklılaşıp; yaş, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, enstitü ve aktif öğrenim durumu değişkenlerine göre farklılaşmadığı elde edilmiştir. Lisansüstü öğrencilerin tutum değerleri ile cinsiyet, yaş, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, enstitü ve aktif öğrenim durumu değişkenleri arasında zayıf bir ilişkinin bulunduğu elde edilen diğer bir sonuçtur.

Anahtar Kelimeler

Akademik etik, Etik değerlere yönelik tutum, Lisansüstü öğrenciler

Determination of the Attitudes of Postgraduate Students Toward Academic Ethical Values

Öz

The aim of this study is to determine the attitudes of postgraduate students toward the academic ethical values. This is a quantitative research that uses the survey model and total of 345 postgraduate students consisting of 272 graduate and 73 PhD students that are studying in the various universities in Turkey in the academic year of 2019/2020 constitute the sampling of this study. To acquire data that is going to be used in the study, “Personal Information Form” which was prepared by the researcher and “Academic Ethical Values Scale” (AEVS) that includes 50 articles in the type of 5 point likert and whose validity and reliability studies have been done were used. As a conclusion of this study, it has been found that the postgraduate students have a mediocre attitude scores toward the academic ethical values. The postgraduate students’ attitudes toward the academic ethical values were examined according to the variables of gender, age, mother’s educational status, father’s educational status, institution and active educational status. In line with the analysis of sub-problems, it has been acquired that the attitudes toward the academic ethical values differs meaningfully according to the gender variable, and does not differ according to the variables of age, mother’s educational status, father’s educational status, institution and active educational status. As an another conclusion of the study, it has been found that there is a weak relationship between the attitude values of postgraduate students and the variables of gender, age, mother’s educational status, father’s educational status, institution and active educational status.

Anahtar Kelimeler

Academic ethics, Attitude towards ethical values, Postgraduate students

Kaynakça

• Alkan, G. İ. (2015). Muhasebe Eğitiminde Etik: Ön Lisans Öğrencilerinin Etik Algılarına Yönelik Bir Araştırma. Business and Economics Research Journal, 6(2), 113-125.
• Ashworth, P., Bannister, P., Thorne, P. (1997). Guilty in whose eyes? University students’ perceptions of cheating and plagiarism in academic work and assessment. Studies in Higher Education, 22(2), 187-203.
• Avaroğulları, M. ve Ata, B. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmeni Adayları ve İntihal: Önbilgileri, İntihalin Yaygınlığı ve Başvurulan Yöntemler. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 4, 94-107.
• Aydın, İ., Demirkasımoğlu, N. ve Alkın, S. (2012). Academic ethics in Turkish universities: Perceptions of academicians from engineering, medicine and education colleges. Egitim Arastirmalari-Eurasian Journal of Educational Research, 49, 41-60.
• Aydın, İ., Şahin, S. ve Demirkasımoğlu, N. (2014). Üniversitelerde karşılaşılan etik dışı davranışlara ilişkin akademisyen görüşleri. Akademik bakış uluslararası hakemli sosyal bilimler dergisi, (43) , 0-0.
• Başaran, S. T., Ekinci, N. ve Arıkan, S. (2017). Öğretim elemanlarının etik ilkelere uygun davranma düzeyi üzerine bir araştırma. Yükseköğretim Dergisi, 7(3), 197–208.
• Başcı, Z., ve Gündoğdu, K. (2011). Öğretmen adaylarının drama dersine ilişkin tutumları ve görüşleri: Atatürk Üniversitesi örneği. Elementary Education Online, 10(2), 454-467.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (25). Ankara: Pegem akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (27. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çınar, M. , Özer, A. ve Özkan, A. (2018, Mayıs). Araştırma etiği ve bilimsel toplantılar. Uluslararası etik araştırmaları sempozyumunda sunulmuştur. Gaziantep.
• De Lambert, K., Ellen, N., Taylor, L. (2006). Chalkface challenges: a study of academic dishonesty amongst students in New Zealand tertiary institutions. Assess Eval Higher Education, 31(5), 485-503.
• Erdem, A. R. (2012). Bilim insanı yetiştirmede etik eğitimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(1), 25–32.
• Erdirençelebi, M. ve Filizöz, B. (2019). Meslek Etiği ve Akademisyenlerin Etik Değerleri Üzerine Nicel Bir Araştırma. Uluslararası toplum araştırmaları dergisi, 14(20), 1228-1258.
• Ertekin, C.,Berker, N., Tolun, A., Ülkü, D., Aksan, D., Erzan, A., vd., (2002). Bilimsel Araştırmada Etik ve Sorunları.(2). Ankara: Türk Bilimler Akademisi Yayınları.
• Fleischman, G.M., Valentine, S.R. (2019). How Outcome Information Affects Ethical Attitudes and Intentions to Behave. Behavioral Research in Accounting, 31(2), 1–15.
• Gençoğlu, M. (2015). Öğretim elemanlarının akademik etik kapsamındaki davranışlarına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. (Yüksek lisans tezi). Girne Amerikan üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü eğitim yönetimi ve denetimi yüksek lisans programı, Girne.
• Gül,Ş., Kuzuca, G.İ., Yalım, Y.N. (2016). Hemşirelerin etik eğitiminin meslek hayatına yansıması konusundaki görüşleri. TJOB, 3(2), 85-97.
• Kırkkılıç, H.A., Sevim, O. ve Söylemez, Y. (2015). Akademisyenlerin bilimsel araştırma tutumlarının akademik etik değerler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 375-390.
• Köklü, D. (2000). Lisans ve Lisans Üstü Öğrencilerinin Görüşlerine Göre Araştırma Sürecine Yönelik Etik Olmayan Davranışları Gösterilme Sıklığı ve Nedenleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 527-542.
• Kuçuradi, İ.(2003). Etik ve etikler. Türkiye Mühendislik Haberleri, 423, 7-9.
• Kurtulmuş, M., Ardıç, T. (2013). Lisansüstü öğrencilerin bilimsel araştırma sürecine ilişkin gözlemledikleri etik dışı davranışlar. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic , 12(8), 831-840.
• McCabe, D. (2005). It takes a village: academic dishonesty and educational opportunity. Liberal Education, 91(3), 26-31.
• Oral, B., Avcı, Y.E ve Tösten, R. (2017). Öğretim elemanlarının mesleki hayatlarında karşılaştıkları etik olmayan davranışlar: dicle üniversitesi örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1230-1241.
• Orhan, F ve Günay, A. (2014). Üniversite öğrencilerinin internet tabanlı akademik usulsüzlük nedenlerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi , 15 (1), 176-190.
• Özden, M. ve Ergin, B. (2013). Lisansüstü öğrencilerinin bilimsel araştırmalarda uygulanan etik kurallara yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(22), 155-169.
• Özden. M.. Özden. D.Ö.. (2015). Akademik usulsüzlük: öğretmen adaylarının görüşleri ve deneyimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 505-525.
• Özder, H., Işıktaş, S. ve Erdoğan F. (2014). Öğretim elemanlarının akademik etik kurallardan haberdar olma ve onaylama dereceleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education , 3(1), 22-37.
• Özyer, K. ve Azizoğlu, Ö. (2010). Demografik değişkenlerin kişilerin etik tutumları üzerindeki etkileri. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 59-84.
• Pehlivanlı, A. E. Ve Akın, A. (2019). Demografik değişkenlere göre akademik etik değerler ve işkoliklik düzeylerinin incelenmesi: ampirik bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(65), 1209-1226.
• Ryan, G., Bonanno, H., Krass, I., Scouller, K., & Smith, L. (2009). Undergraduate and postgraduate pharmacy students' perceptions of plagiarism and academic honesty. American journal of pharmaceutical education, 73(6), 105.
• Sevim, O. (2014). Akademik etik değerler ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlilik çalışması. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(6), 943-957.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri.(1). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahinoğlu, A , Bebek, G . (2018). Araştırma görevlilerinin bilimsel araştırma etiğine ilişkin algıları: nitel bir çalışma. Adnan menderes üniversitesi eğitim fakültesi eğitim bilimleri dergisi, 9(1) , 47-58.
• Şen, Z. (2012). Türkiye üniversitelerinde yüksek Lisans ve doktora çalışmalarının nitelik eleştirisi ve iyileştirme önerileri. Yükseköğretim Dergisi, 3(1), 1-8.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (11). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Thomas, A. ve Zly, A. V. (2012). Understanding of and attitudes to academic ethics among first‑year university students. African Journal of Business Ethics, 6(2), 143-156.
• Toprak, Z . (2017). Türkiye’de Akademik Yazı: İntihal ve Özgünlük. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 34(2), 1-12.
• Üçüncü, S.İ., Gökçe, B., Kıran, M., İzzetoğlu, S., Uzilday, B., (2018). Biyoloji bölümü lisansüstü öğrencilerinde bilimsel etik ve dürüstlük algısı. Turkish Studies (Elektronik), 13(19), 1039-1060.
• Üzüm, B, Sivrikaya, S.Ö. (2018). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin etik değerlere yatkınlık düzeyleri (kocaeli myo örneği). Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(1), 230-240.
• Yıldırım, B.F. ve Orhan, E.E. (2018). Yükseköğretimde akademik dürüstlüğü ilişkin öğrenci görüşleri, deneyimleri ve önerileri: bir olgu bilim araştırması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(1), 202-210.
• Yılmaz, F. ve Ünsar, A. (2019). Öğretim elemanlarının etik değerlerinin belirlenmesine yönelik öğrenci algısı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 105-124.
• Yöktez.(2020). İstatistikler. 6 Haziran 2020tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/IstatiskiBilgiler?=2 adresinden erişilmiştir.