BELEDİYE VE BAĞLI KURULUŞLARINDA SÖZLEŞMELİ PERSONEL İSTİHDAMINDA YAŞANAN SORUNLAR: BİR MODEL ÖNERİSİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 20, 23.03.2022

Nazmiye Ülkü Pekkan , Orhan Veli Alıcı

Öz

2005 yılında yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’uncu maddesi ile belediyelerde ve bağlı kuruluşlarında çeşitli unvanlarda sözleşmeli personel çalıştırılması uygulamasına geçilmiştir. Konu özelinde vesayet makamınca çeşitli genelgeler uygulamaya konulmuş, böylece sözleşmeli personel istihdamında karşılaşılan sorunların giderilmesi ve ülke genelinde uygulamada yeknesaklığın sağlanması amaçlanmıştır. Zaman içerisinde söz konusu personelin bir kanun marifetiyle memur kadrolarına ataması da yapılmıştır. Daha sonra belediyeler ve bağlı kuruluşlarınca sözleşmeli personel alımı uygulamasına devam edilmiştir. Ancak uygulamada sözleşmeli personelin işe alınması ve sözleşmelerinin yenilenmesinde mevzuattan kaynaklanan sorunlar yaşanmaya devam etmektedir. Bu çalışmada hâlihazırda sözleşmeli personel sayılarının toplam personel içindeki oranı üzerinden anılan uygulamanın etkinliğinin değerlendirilmesine gidilmiştir. Yine mevzuat özelinde yaşanan muğlaklıklar ve uygulama farklılıklarından kaynaklanan sorunlara yer verilerek anılan aykırılıkların giderilmesi için yargı kararları da dikkate alınarak çeşitli öneriler sunulmuştur. Kamu kaynaklarının daha etkili, ekonomik ve verimli kullanılabilmesi ile personel istihdamında rasyonelliğin sağlanabilmesinin yanı sıra liyakat ilkesinin de tesisi adına sözleşmeli personel alımında merkezi yönetimde olduğu gibi belediyeler ve bağlı kuruluşları özelinde de bir model önerisine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Belediyeler, Bağlı Kuruluşlar, Sözleşmeli Personel, Liyakat

PROBLEMS IN THE EMPLOYMENT OF CONTRUCTED PERSONNELIN THE UNICIPALİTY AND ITS AFFILIATES: A MODEL PROPOSAL

Öz

With the 49th article of the Municipality Law No. 5393, which entered into force in 2005,
the practice of employing contracted personnel with various titles in municipalities and
their affiliates has been started. In this context, various circulars have been put into practice
by the Guardianship Authority, thus it was aimed to eliminate the problems encountered in
the employment of contracted personnel and to ensure uniformity in practice throughout the
country. It was ensured that the personnel were appointed to civil service duties by a law
over time. Subsequently, contracted personnel recruitment practice was continued by
municipalities and their affiliates. However, in practice, it has been observed that the
problems arising from the legislation, regarding the recruitment of contracted personnel and
the renewal of their contracts continue to be experienced. The aim of this study is to
evaluate the effectiveness of the said application over the ratio of the number of contracted
personnel to the total personnel. In addition, the ambiguities experienced in the legislation
and the problems arising from the differences in implementation are included. Various
suggestions have been presented in order to eliminate the contradictions that have arisen,
with taking into account the judicial decisions. Consequently, a model proposal has been
presented for municipalities and their affiliates to use public resources effectively,
economically and efficiently, to ensure rationality in personnel employment and to establish
the principle of merit.
Keywords: Municipalities, Affiliated Entities, Contracted Personnel, Merit

Kaynakça

• 02.07.2020 tarihli ve 31173 sayılı Resmî Gazete yayımlanan “Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Personelinin Görevde Yükselme Ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik, E.T.: 3.1.2022. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=34662&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• 13/7/2005 tarih ve 25874 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5393 sayılı Belediye Kanunu, E.T.: 2.1.2022. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf
• 14/4/1930 tarih ve 1471 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1580 sayılı Belediye Kanunu, E.T.: 8.1.2022. Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/1471.pdf
• 23/7/2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, E.T.: 2.1.2022. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5216&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
• 6/6/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe giren Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar, E.T.: 5.1.2022. Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=21&MevzuatNo=715754&MevzuatTertip=5
• 9/7/1984 tarih ve 18453 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, E.T.: 2.1.2022. Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18453.pdf
• Acar, S. (2019). Kamu Personel Rejimlerinin Tarihsel Gelişimi ve Türkiye’deki Yansımaları, Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), ss. 219-242.
• Arap, S. K. (2018). Yerel Yönetimlerde Personel Sistemi Üzerine Bir Çözümleme, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 32, Sayı: 1, s. 119-141.
• Çalışma Genel Müdürlüğü (2020). Sözleşmeli Personel Hakkında Disiplin İşlemi” Konulu Görüşler.
• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2020), 2020 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu, E.T.: 8.1.2022. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler/2020_yili_mahall-_idareler_genel_faal-yet_raporu-20210621180102.pdf
• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2020). “Sözleşmeli Personel İstihdamı” Konulu 02/01/2020 tarihli ve 2020/02 nolu Genelge, E.T.: 7.1.2022. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler//sozlesmel--personel-ist-hdami-genelge-2020-2-20200102120606.pdf
• Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2012-2020 Yılları Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporları, E.T.: 8.1.2022. Erişim Adresi:https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/faaliyet-raporlari-i-88463
• Çöpoğlu, M. (2015). Belediyelerde İnsan Kaynakları Yönetimi Ve Endüstri İlişkileri, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt: X, Sayı: I, s. 163-182.
• Hughes, O. E. (2014). Kamu İşletmeciliği ve Yönetimi, Çeviren: Şeyma Akın, Bahadır Akın ve Buğra Kalkan, BingBang Yayınları, Ankara.
• Karahanoğulları, O. (1998). "Belediye Personelinin Hukuki Yapısına İlişkin Gözlemler". Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 47 (1998), s. 279-318.
• Kayar, H. (2014). Sözleşmeli Personel Hukuku, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Kayar, H. (2020). Kamu Personel Yönetimi, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Lamba, M. (2015). Türkiye’de Yeni Kamu Yönetimi Anlayışının Yansımaları: Hükümet Programları Üzerinden Nitel Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 127-141.
• Mavili, T. (2019). Kamu Personel Sözleşmeleri, Gümrük Ticaret Dergisi, 5 (15), ss. 10-31.
• Sadioğlu, U. ve Ömürgönülşen, U. (2013). Belediyelerde Personel Politikasını Stratejik Planlar Üzerinden Okumak: İl Belediyeleri Örneği, Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, Sayı 19-20, ss. 63-91.
• Sayıştay Başkanlığı (2018). İzmir Bayraklı Belediyesi 2018 Mali Yılı Sayıştay Denetim Raporu, E.T.: 4.1.2022. Erişim Adresi: https://www.sayistay.gov.tr/reports/download/3017-izmir-bayrakli-belediyesi
• Sayıştay Başkanlığı (2019). İstanbul Esenler Belediyesi 2019 Mali Yılı Sayıştay Denetim Raporu, E.T.: 4.1.2022. Erişim Adresi: https://www.sayistay.gov.tr/reports/download/3191-istanbul-esenler-belediyesi
• Sayıştay Başkanlığı (2020). MESKİ Genel Müdürlüğü 2020 Mali Yılı Sayıştay Denetim Raporu, E.T.: 4.1.2022. Erişim Adresi: https://www.sayistay.gov.tr/reports/download/3914-mersin-buyuksehir-su-ve-kanalizasyon-ida
• Uğur, A. ve Köseoğlu, D. (2018). Belediyelerde İnsan Kaynakları Yönetimine Geçiş ve Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Bir Değerlendirme, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 20, Sayı 1, 147-178.
• Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü (2020). İstanbul Büyükşehir Belediyesine Ait Sözleşmeli Personel Alımı İlanı, E.T.: 8.1.2022. Erişim Adresi: https://yerelyonetimler.csb.gov.tr/istanbul-buyuksehir-belediye-baskanligi-sozlesmeli-personel-alim-ilani-duyuru-411557
• Wilson, E. ve Doig A. (1996). The Shape of Ideology: Structure, Culture and Policy Delivery in The New Public Sector, Public Money and Management, 16(2): 53-61.
• Yıldırım, A. (2019). Yerel Yönetimlerde Personel Sisteminde Yeni Dönüşümler, Journal of Academic Value Studies (JAVStudies), Vol: 5, Issue: 3, pp. 406-417.