EVALUATION OF CONSTRUCTION COMPANIES WITH THE FUZZY GROUP DECISION MAKING APPROACH IN OSH CONTEXT

Yıl 2019, Cilt: 30 Sayı: 3, 204 - 219, 15.12.2019

Saime Gülden Özcan Abdullah Yıldızbası , Ergün Eraslan

Öz

Nowadays, the construction sector is one of the leading sectors with high work accidents. The construction sector, which is a labor-intensive sector, has become an essential issue when the important contributions it contributes to the development and economy of the country are taken into consideration and the elimination of work accidents and damages caused by society. There are many studies related to the investigation of the causes of the said accident and we see that different methods are applied in these studies. In the first stage of this study, it is aimed to evaluate the causes of occupational accidents in the construction sector by multi-criteria decision-making method. The causes of occupational accidents were evaluated by experts in the field in 3 main criteria and 14 sub-criteria and each criterion determined were weighted. Fuzzy AHP method was used to determine the weights of the criteria. The weight of inadequate control of machinery and vehicle assemblies was calculated as the highest criterion considering expert opinions. In the second stage, three construction companies selected by considering their place in the sector in line with the sub-criteria determined were evaluated with Fuzzy TOPSIS. As a result of the evaluation, when the three construction firms were ranked, the construction company which has an important place in the sector took the first place and had the necessary sensitivity for occupational health and safety.

Anahtar Kelimeler

FAHP, FTOPSIS, Multi-Criteria Decision Making, Work Accident, Construction Sector

İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Günümüzde iş kazası görülme oranı
yüksek olan sektörlerin başında inşaat sektörü gelmektedir. Emek yoğun bir
sektör olan inşaat sektörü ülke kalkınmasına ve ekonomisine bulunduğu önemli
katkılar göz önünde bulundurulduğunda meydana gelen iş kazalarının ve toplumu uğrattığı
zararların bertaraf edilmesi elzem bir konu haline gelmiştir. Söz konusu kaza
nedenlerinin araştırmasıyla ilgili birçok çalışma yer almakla beraber bu
çalışmalarda farklı yöntemlerinin uygulandığını görmekteyiz. Bu çalışmanın ilk
aşamasında inşaat sektöründe meydana iş kazası nedenlerin çok kriterli karar
verme yöntemiyle değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. İş kazası nedenleri 3 ana
kriter ve 14 alt kriterde alanında uzman kişiler tarafından değerlendirmeye
alınmış ve belirlenen her bir kriter ağırlıklandırılmıştır. Kriterlerin
ağırlıklarının belirlenmesinde Bulanık AHP yöntemi kullanılmıştır. Uzman
görüşleri dikkate alındığında “makine ve araç tertibatlarının kontrolünün
yeterli olmaması” ağırlığı en yüksek kriter olarak hesaplanmıştır. İkinci aşamada
belirlenen alt kriterler doğrultusunda sektördeki yeri göz önünde
bulundurularak seçilen üç inşaat firması Bulanık TOPSIS ile değerlendirilmeye
alınmıştır. Değerlendirme neticesinde üç inşaat firması sıralandığında sektörde
önemli bir yere sahip olan inşat firması ilk sırayı yer alarak iş sağlığı ve
güvenliği açısından gerekli hassasiyete sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci (BAHS), Bulanık TOPSIS, Çok Kriterli Karar Verme, İş kazası

Kaynakça

• Akalp, G. ve Özok, A.F. Ergonomik Risklerin Bulanık Mantık Yöntemi ile Modellenmesi ve Bir Uygulama. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi,22,69-79,2017.Ayhan, M.B. A Fuzzy AHP Approach For Supplier Selection Problem: A Case Study in A Gearmotor Company International Journal of Managing Value and Supply Chains,4(3), 11-23.2013.
• Çelik, H. Analitik Hiyerarşi Yöntemi ile Elektronik Hizmet Kalitesi Performans Analizi: Mevduat Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2015.
• Değermenci, A., Ayvaz, B. Bulanık Ortamda TOPSIS Yöntemi ile Personel Seçimi: Katılım Bankacılığı Sektöründe Bir Uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 15(30), 77-93. 2016.
• Doğanalp, B. Bulanık Çok Kriterli Karar Verme ile Öğretim Üyesi Değerleme Çalışması. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,12,2016.
• Ercan, A. Türkiye’de Yapı Sektöründe İşçi Sağlığı ve Güvenliğinin Değerlendirilmesi. Politeknik Dergisi, 13 (1), 49-53. 2010.
• Erdoğmuş, K.N. Bankacılık Sektöründe Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Bulanık TOPSIS ile Finansal Performans Değerlendirmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 2018.
• Hantekin, E.TR33 Bölgesi Devlet Hastanelerinin Performanslarının Bulanık AHP Yöntemi ile Ölçümü. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2014.
• Işık, N., Engeloğlu, Ö.ve Karaoğlan, S. Gelişmekte Olan Piyasa Ekonomilerinin İhracat Performansının Bulanık AHP ve TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2017.
• Kale, Ö. İnşaat Sektöründe İş Kazaları ve Alandaki İyileşmeleri Etkileyen Faktörlerin Analizi. DÜMF Mühendislik Dergisi 9(2), 895-906. 2018.
• Karakaşoğlu, N. Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ve Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2008.
• Kesgin, Ç. ve Topuzoğlu, A. Sağlığın Tanımı ve Başaçıkma. Journal of Istanbul Kültür University, 47-49. 2006.
• Kul, Y., Şeker, A. ve Yurdakul, M. Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Alışılmamış İmalat Yöntemlerinin Seçiminde Kullanılması.Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29(3), 589-603, 2014.
• Mızrak, K.C. ve Tolon, M. Türkiye’de İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği ile Sürdürebilir Kalkınma. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,5(2),2017.
• Onursal, B. Proje Seçiminde Bulanık TOPSIS Yöntemi ile Bir Model Önerisi: İnşaat Sektörü Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 2009.
• Özdemir, Ü., Ece, N.J. ve Gedik, N. Türkiye’de Denizcilik Eğitiminin Geleceğine Yönelik Nicel Bir Çalışma Örneği. Journal Of ETA Maritime Science,5(2),154-170,2017.
• Tayyar, N. Pet Şişe Tedarikçisi Seçiminde Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS Yaklaşımı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,17(3),351-371, 2012.
• Ünal, Y. Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ve Bir Takım Oyunu İçin Oyuncu Seçimi Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 2011.
• Yacan, İ. Eğitim Kalitesinin Belirlenmesinde Etkili Olan Faktörlerin Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.2016.