BÜYÜK ÖLÇEKLİ BİR METAL SANAYİ İŞLETMESİNİN OFİSLERİNDE İŞYERİ KOŞULLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 33 Sayı: 1, 75 - 95, 30.04.2022

Emin Kahya , Sanem Çakır , Selinay Tetik

https://doi.org/10.46465/endustrimuhendisligi.1050611

Cited By: 1

Öz

Günümüz teknolojik gelişmelerin beraberinde kamu sektöründe de ofis çalışanları zamanının büyük bir bölümünü bilgisayar başında geçirmektedir. Kamu sektöründe bilgisayar kullanımı bir taraftan işleri kolaylaştırırken, diğer taraftan sağlık sorunlarını beraberinde getirmektedir. İşyerinde ergonomik risk faktörlerinin kontrolünde azaltıcı etkin tedbirlerin belirlenmesi ve daha önce kurulmuş sistemlerin etkinliğinin değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Ergonomik faktörlerin çalışma hayatındaki iş memnuniyeti ve iş verimliliği üzerinde önemli etkiye sahip olduğu bilinmektedir. Bu doğrultuda çalışanlara sağlık ve iş güvenliği açısından uygun ve rahat bir çalışma ortamı sağlandığı ölçüde iş gücünün verimi olumlu yönde etkilenecektir.
Bu çalışmada, büyük ölçekli bir metal işletmesi ofislerinde çalışanların, ofislerdeki koşullara bağlı olarak ortaya çıkan sorunların tespiti ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma ortamındaki fiziksel koşullar (gürültü, iklim, aydınlatma), çalışma ortamı ve kullanılan ekipmanlar açısından değerlendirilmesi amacıyla 5 ana bölümden oluşan bir anket tasarlanmıştır. Anket, test amaçlı uygulama sonrası, işletmenin her ofisinde en az bir kişiye olmak üzere toplam 151 çalışana uygulanmıştır. Anket verileri SPSS paket programı ile değerlendirilmiştir. Ofislerde yapılan ölçümlerde, ortalama olarak, gürültü düzeyi 49,03 dB(A), sıcaklık 22,40°C, nem oranı %34,35, aydınlatma düzeyi 301,5 lux ölçülmüştür. Çalışanların %55’i çalışma masası genişliğinin uygun olduğunu bulmuştur. 25 kişinin (%16,6) sandalyesi ayarlanamaz, 119 kişinin (%78,8) sırt desteğinin ayarlanabilir olduğu tespit edilmiştir. Çalışanların maruz kalmakta olduğu sağlık (kas-iskelet rahatsızlıkları) problemlerine ilişkin en sık yaşanmakta olan sağlık problemleri değerlendirilmiştir. Çalışanların en fazla yaşadığı sağlık problemleri boyun, bel, sırt ve omuz rahatsızlığı olduğu tespit edilmiştir. Uzun saatler boyunca masa başı çalışmadan kaynaklı olduğu düşünülen boyun rahatsızlıkları en yüksektir. Çalışanlardan 96 kişinin (%63,58) haftada en az bir kez boyun bölgesinde ağrı hissettiği, ağrı hissedenlerin %91,67 si, hafif ve orta şiddet ağrı olduğunu belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Risk etmenleri, Ofis ergonomisi, Ofislerde ergonomik değerlendirme, Fiziksel faktörler

Teşekkür

Uygulama esnasındaki katkılarından dolayı Cevdet ÜRENCİK, Özgür TOK ve Onur DEMİR’e teşekkür ederiz.

EVALUATION OF WORKPLACE CONDITIONS IN THE OFFICES OF A LARGE-SIZED METAL INDUSTRIAL COMPANY

Öz

Along with today's technological developments, office workers in the public sector spend a large part of their time in front of the computer. The use of computers in the public sector, on the one hand, facilitates the work, on the other hand, brings health problems. It is important to determine effective mitigation measures in the control of ergonomic risk factors in the workplace and to evaluate the effectiveness of previously established systems. It is known that ergonomic factors have a significant effect on job satisfaction and work efficiency in working life. In this direction, the productivity of the workforce will be positively affected to the extent that a suitable and comfortable working environment is provided to the employees in terms of health and work safety.
In this study, it is aimed to determine the problems that arise depending on the conditions in the offices of the employees in the offices of a large-scale metal plant and to develop solutions. A questionnaire consisting of 5 main parts was designed in order to evaluate the physical conditions in the working environment (noise, climate, lighting), working environment and equipment used. The questionnaire was applied to a total of 151 employees, at least one person in each office of the enterprise, after the application for test purposes. The survey data were evaluated with the SPSS package program. In the measurements made in the offices, the noise level was 49.03 dB(A), the temperature was 22.40°C, the humidity was 34.35%, and the lighting level was 301.5 lux. 55% of the employees found that the desk width was appropriate. It was determined that the chairs of 25 people (16.6%) could not be adjusted, and the back support of 119 people (78.8%) was adjustable. The most common health problems related to health (musculoskeletal disorders) that employees are exposed to were evaluated.It has been determined that the most common health problems experienced by the employees are neck, waist, back and shoulder disorders. Neck disorders, which are thought to be caused by working at a desk for long hours, are the highest. 96 employees (63.58%) reported that they felt pain in the neck region at least once a week, and 91.67% of those who felt pain reported mild to moderate pain

Anahtar Kelimeler

Risk factors, Office ergonomics, Office ergonomic evaluation, Physical factors

Kaynakça

• Akay D., Kurt M. ve Dağdeviren, M. (2003). Ergonomic analysis of working postures, Journal of The Faculty of Engineerıng and Architecture of Gazi University, 18 (3), 73-84. Erişim adresi : https://app.trdizin.gov.tr/makale/TXpFd056RXg/calisma-duruslarinin-ergonomik-analizi
• AlOmar, R.S., AlShamlan, N.A., Alawashiz, S. , Badawood, Y. , Ghwoidi, B. A. ve Abugad, H. (2021). Musculoskeletal symptoms and their associated risk factors among Saudi office workers: A cross-sectional study. BMC Musculoskelet Disord, 22 (763), 1-9. Doi : https://doi.org/10.1186/s12891-021-04652-4
• Babalık, F. (2018). Mühendisler için ergonomi –İşbilim. Altıncı Baskı, Dora Yayın Dağıtım Ltd.Şti., Bursa.
• Bekleviç, H., ve Gedik, T. (2018). Ofis Ergonomisi Üzerine Bir Araştırma: Düzce Üniversitesi Örneği, Düzce Üniversitesi Bilim Ve Teknoloji Dergisi, (6),1283-1294. Erişim adresi : https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/517571
• Can, G. F., Atalay, K. D. ve Eraslan, E. (2015). Working posture analysis ın fuzzy environment and ergonomic work station design recommendations, Journal of The Faculty of Engineerıng and Architecture of Gazi University, 30 (3), 451-460. doi: https://doi.org/10.17341/gummfd.44694
• Çetinkaya, F. ve Baykent, G. (2017). İşyeri Çalışma Ortamı Koşullarının Ergonomik Yönden İncelenmesi (Örnek: Şekerleme Firması).Uşak Üniversitesi Fen Ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(1), 15-31. Erişim adresi : https://dergipark.org.tr/tr/pub/usufedbid/issue/37508/433337
• Doğan, C. (2017). Bürolardaki Fiziksel Çevre Koşullarının Çalışma Performansına Etkileri. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies), 3(16), 294-306.
• Gedik, T., Batu, C. ve Özçelik, G. (2015). Ofis ve Bilgisayarla Çalışma Koşullarının Ergonomik Analizi (Düzce Üniversitesi Akademik Personel Örneği). Selçuk Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Özel sayı - 1, 467-479.
• Kahya, E . (2020). Seramik Sektöründe Çevre Koşullarının Analizi . Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 28(2), 136-142. doi: https://doi.org/10.31796/ogummf.700528
• Kahya, E. (2021). Assessment of Musculoskeletal Disorders Among Employees Working Office Workplaces in the Manufacturing Sector. Works, 69(3), 1103 – 1113. doi: https://doi.org/10.3233/WOR-213539
• Kahya, E. ve Özkar, D. (2018). İş Güvenliği, Dorlion Yayınları, Eskişehir.
• Kahya E., Haktanırlar Ulutas B. ve Ozkan N.F., (2018). Analysis of Environmental Conditions in Metal Industry, Journal of Engineering Sciences and Design, 6(1), 38-46. Doi: https://doi.org/10.21923/jesd.351690
• Karaman, A. (2020). An Ergonomic Analysis of Physical Envıionmental Conditions in Offices (Usak University Academic Staff Example). Online Journal of Art and Design , 8(3), 36-50. Erişim adresi : http://www.adjournal.net/articles/83/833.pdf
• Khandan, M., Arab, Z. ve Koohpaei, A. (2016). High ergonomic risk of computer work postures among Iranian hospital staff: evidence from a cross-sectional study. International Journal of Hospital Research, 5(1), 29-34. Erişim adresi : http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.1045.7031&rep=rep1&type=pdf
• Meegahapola, P.A. ve Prabodanie, R.A. R. (2018). Impact of environmental conditions on workers’ productivity and health. International Journal of Workplace Health Management, 11(2), 74-84. Erişim adresi : https://www.emerald.com/insight/content/doi/ 10.1108/IJWHM-10-2017-0082/full/html
• Motamedzadeh, M., Jalali, M., Golmohammadi, R., Faradmal, J. , Zakeri, H. R. ve Nasiri, I. (2021). Ergonomic risk factors and musculoskeletal disorders in bank staff: an interventional follow-up study in Iran. J. Egypt. Public. Health. Assoc. 96(34). Doi : https://doi.org/10.1186/s42506-021-00097-8
• Noraziera, M.Z. ve Norzaida,A. (2018). Musculoskeletal Disorder Symptoms Assessment among Office Workers of a Manufacturing Company. Journal of Advanced Research in Occupational Safety and Health, 3(1), 1-7. Erişim adresi : https://www.akademiabaru.com/doc/AROSHV3_N1_P1_7.pdf
• Okşak, İ. ve Gökyay, O (2020). İş Yerlerinde Ergonomik Koşulların İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Aydınlatma Özelinde Değerlendirilmesi. International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 32(4), 488-493. Doi : https://doi.org/10.7240/jeps.735574
• Özçelik Kaynak, K. ve Uluğtekin, N. (2018). Çalışma Ortamındaki Fiziksel Faktörlerin Ergonomik Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Örneği, Mühendislik Bilimleri Ve Tasarım Dergisi, 6(Ös: Ergonomi2017), 319 – 325. Doi: https://doi.org/10.21923/jesd.356482
• Özkan, N. F. ve Kahya, E. (2017). Bir Üniversitenin İdari Ofislerindeki Ergonomik Risklerin Değerlendirilmesi, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 32(1), 141-150. Doi : https://doi.org/10.17341/gazimmfd.300603
• Poochada W. ve Chaiklieng S. (2015). Ergonomic risk assessment among call centre workers. Procedia Manufacturing, 3, 4613-4620. Doi : https://doi.org/10.1016/j.promfg.2015.07.543
• Rathva, Y. A., ve Gahlot, P. P. (2021). Quantifying ergonomic risk factors with Rapid office strain assessment in computer users of Ahmedabad city. Indian Journal of Health Sciences and Care, 8(spl), 37-37.
• Rodrigues, M.S., Leite, R.D.V., Lelis, C.M., Chaves, T.C. (2017). Differences in Ergonomic and Workstation Factors Between Computer Office Workers with and Without Reported Musculoskeletal Pain. Work, 57(4), 563-572. Doi : https://doi.org/10.3233/WOR-172582
• Salehi, S.A., Karim, A. , Khatabakhsh, A. ve Soori, H. (2020). Ergonomic Evaluation of Office Staff by Rapid Office Strain Assessment Method and Its Relationship with the Prevalence of Musculoskeletal Disorders. Journal of Health, 11(2), 223-234. Doi : https://doi.org/10.29252/j.health.11.2.223
• Sonne, M., Villalta, D. L. ve Andrews, D. M. (2012). Development and evaluation of an office ergonomic risk checklist: ROSA–Rapid office strain assessment. Applied Ergonomics, 43 (1), 98-108. Doi : https://doi.org/10.1016/j.apergo.2011.03.008
• Sönmez, A., Arslan, A. R., Ömer, A. S. A. L. ve Akdere, B. (2009). Ankara'da mobilya sektöründe faaliyet gösteren küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde fiziksel çevre koşullarından ortam faktörlerinin değerlendirilmesi. Politeknik Dergisi, 12(2), 127-135. Erişim adresi : https://dergipark.org.tr/tr/pub/usufedbid/issue/37508/433337
• TS EN 12464-1 : 2011 Standardı. Işık ve ışıklandırma - İş mahallerinin aydınlatılması. TSE. Kabul Tarihi 31 Ocak 2012.
• Tütüncü, A., Bayraktar, Y. ve Gönülaçan, A. (2020). Ergonomik Çalışma Ortamı Ve Verimlilik İlişkisi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Akademik Personeli Üzerine Bir Araştırma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 93-117. Doi : https://doi.org/10.30798/makuiibf.590907
• Vimalanathan, K. ve Babu, T.R. (2014). The effect of indoor office environment on the work performance, health and well-being of Office workers. Journal of Environmental Health Science & Engineering, 12(113), 1-8. Erişim adresi : http://www.ijehse.com/content/12/1/113