Türkiye’de Kamu Harcaması Bileşenlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 32 - 52, 31.03.2022

Aysun Özen , Canan Büşra Köse

https://doi.org/10.30784/epfad.1006124

Cited By: 6

Öz

Kamu harcamaları milli gelirin önemli bir bileşeni olup, ekonomik büyümeyi büyük oranda etkilemektedir. Kamu harcamalarının boyutu, bileşimi, zamanlaması ekonomik büyüme ve gelişmeyi etkilemesinin yanı sıra ekonomik sorunlarla mücadelede uygulanan ekonomi politikalarının da merkezinde yer almaktadır. Kamu harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkileri ile ilgili çok geniş bir literatür mevcuttur. Keynesyen görüş kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasında pozitif bir ilişki olduğunu savunurken, literatürde yer alan az sayıda bazı çalışmalarda ise kamu harcamalarının ekonomik büyümeyi negatif yönde etkilediği iddia edilmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kamu harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisini, kamu harcamalarının türlerine göre analiz ederek, literatürdeki benzer çalışmalara katkı sağlamaktır. Bu amaçla, Türkiye’nin 1980-2017 dönemine ekonomik büyüme ve kamu harcama türlerine ait veriler kullanılmıştır. Covid-19 pandemisi nedeni ile ekonomide ortaya çıkan olumsuz tablonun analizi etkilememesi için, veri seti pandemi öncesini içerecek şekilde oluşturulmuştur. Bu doğrultuda değişkenler arasındaki ilişkinin testi için ARDL analizi kullanılmış olup, bulgulara göre Türkiye’de kamu harcamaları ile ekonomik büyüme arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kamu Harcamaları, Ekonomik Büyüme, Ekonometrik Analiz

The Effect of Government Expenditure Components on Economic Growth in Turkey

Öz

Public expenditure is an important component of national income and greatly affect economic growth. The size, composition and timing of public expenditures are at the center of economic policies implemented to fight against economic problems, as well as affecting economic growth and development. There is an extensive literature on the effects of government spending on economic growth. While the Keynesian view argues that there is a positive relationship between public expenditures and economic growth, a few studies in the literature claim that public expenditures affect economic growth negatively. The aim of this study is to contribute to similar studies in the literature by analyzing the effect of public expenditures on economic growth in Turkey according to the types of public expenditures. For this purpose, data on economic growth and public expenditure types for Turkey's 1980-2017 period were used. The data set was created to include the pre-pandemic so that the negative picture in the economy due to the Covid-19 Pandemic does not affect the analysis. In this direction, ARDL analysis was used to test the relationship between the variables, and according to the findings, it was determined that there is a positive and significant relationship between public expenditures and economic growth in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Government Spending, Economic Growth, Econometric Analiysis

Kaynakça

• Akdoğan, A. (2009). Kamu maliyesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aksoy, Ş. (1998). Kamu maliyesi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Aljebreen, M.A. (2012). Labour demand and economic growth in Saudi Arabia. American Journal of Business and Management, 1(4), 271-277. https://doi.org/10.11634/216796061706216
• Al-Obaid, H. (2004). Rapidly changing economic environments and the Wagner’s law: The case of Saudi Arabia (Unpublished doctoral dissertation). Colorado State University, Fort Collins, Colorado.
• Artan, S., Hayaloğlu, P. ve Seyhan, B. (2015). Türkiye’de çevre kirliliği, dışa açıklık ve ekonomik büyüme ilişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 308-325. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/yead
• Aydın, S. ve Çaşkurlu, E. (2013). Kamu maliyesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Bulut, C. (2002). Kamu açıkları. İstanbul: Der Yayınları.
• Bulutoğlu, K. (2004). Kamu ekonomisine giriş: Demokraside devletin ekonomik bir kuramı (8. bs.). İstanbul: Batı Türkeli Yayıncılık.
• Çoban, O. (2003). Eğitim, beşeri sermaye ve iktisadi büyüme etkileşimi: Türkiye üzerine ekonometrik bir inceleme (1980-1997). T. Büyükakın ve F. Büyükakın (Ed.), II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı içinde. II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi’nde sunulan bildiri, İzmit, Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
• Eker, M. (2007). Kamu harcamalarının ekonomik etkileri: Türkiye üzerine bir uygulama (1980-2004) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Ergen, E. ve Yavuz, E. (2017). Büyüme ile harcama arasındaki ilişkinin ARDL eş bütünleşme ve Granger nedensellik testleri ile analizi: Türkiye üzerine kanıtlar. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(5), 84-92. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ijmeb/
• Ghali, K.H. (1998). Government size and economic growth: Evidence from a multivariate co-integration analysis. Applied Economics, 31, 975–987. https://doi.org/10.1080/000368499323698
• Gülcan, C.M. (2008). Kamu harcamaları içinde eğitim ve sağlık harcamalarının yeri, ekonomik etkileri ve Türkiye uygulaması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Gürsoy, B. (1978). Kamusal maliye. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Holmes, J.M. and Hutton, P. A. (1990). On the causal relationship between government expenditures and national income. The Review of Economics and Statistics, 72, 87-95. https://doi.org/10.2307/2109743
• Işık, N. ve Alagöz, M. (2005). Kamu harcamaları ve büyüme arasındaki ilişki. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (24), 63-75. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd
• Işık, N., Yılmaz, S.S. ve Kılınç, E.C. (2017). İthal otomobil satışlarının döviz kuru esnekliği: Türkiye üzerine bir uygulama. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33), 84-92. https://doi.org/10.18493/kmusekad.400168
• Kar, M. ve Taban, S. (2003). Kamu harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkileri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(3), 145-169. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001652
• Karakaya, C. ve Şahinoğlu, T. (2020). Savunma harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği. Business and Economics Research Journal, 11(2), 335-351. Erişim adresi: https://www.ceeol.com/
• Kiraz, H. (2016). Kamu harcamalarının büyümeye etkisi: OECD ülkeleri üzerine bir araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(631), 10-22. Erişim adresi: http://www.ekonomikyorumlar.com.tr/
• Künü, S. (2013). Kamu harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkileri: Türkiye üzerine bir uygulama (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kürkçü, H.B. (2007). Doğrudan yabancı yatırımın ekonomik büyümeye etkisi ve Türkiye uygulaması (1987-2006) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Landau, D. (1986). Government and economic growth in the less developed countries: An empirical study for 1960-1980. Economic Development and Cultural Change, 35(1), 35-75. https://doi.org/10.1086/451572
• Mamatzakis, E.C. (2001). Public spending and private investment: Evidence from Greece. International Economic Journal, 15(4), 33-46. Retrieved from https://www.tandfonline.com/
• Mere, M. (2006). Kamu harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye ekonomisi üzerine bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Nkoro, E. and Uko, A.K. (2016). Autoregressive Distributed Lag (ARDL) cointegration technique: Application and interpretation. Journal of Statistical and Econometric Methods, 5(4), 63-91. Retrieved from http://www.scienpress.com/
• Orhaner, E. (2007). Kamu maliyesi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Oxley, L. (1994). Co-integration, causality and Wagner’s law: A test for Britain 1870-1913. Scottish Journal of Political Economy, 41(3), 286-298. https://doi.org/10.1111/j.1467-9485.1994.tb01127.x
• Özbaran, Ö. (2004). Türkiye’de kamu harcamalarının son beş yılının harcama türlerine göre incelenmesi. Sayıştay Dergisi, 53, 115. Erişim adresi: https://dergi.sayistay.gov.tr/
• Öztaşkın, S.H. (2019). Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Pehlivan, O. (2009). Kamu maliyesi. Trabzon: Derya Kitabevi.
• Pesaran, M.H., Shin, Y. and Smith, R.J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326. https://doi.org/10.1002/jae.616
• Phillips, P.C. and Hansen, B.E. (1990). Statistical inference in instrumental variables regression with I(1) processes. The Review of Economic Studies, 57(1), 99-125. https://doi.org/10.2307/2297545
• Rao, V.V.B. (1989). Government size and economic growth: A new framework and some evidence from cross section and time-series data: Comment. American Economic Review, 79(1), 272-280. Retrieved from https://www.jstor.org/
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). Gösterge ve istatistikler. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı. (2020). İstatistikler. Erişim adresi: https://www.hmb.gov.tr/
• Taban, S. (2006). Türkiye'de sağlık ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisi. Sosyoekonomi, 4(4). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/sosyoekonomi/
• Taş, R. (2014). Makro iktisat. Ankara: Kariyer Yayınları.
• Telek, C. (2013). Kamu harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi analizi 1998-2012 (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Uğurlu, E. (2009). Durağanlık ve birim kök sınamaları. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/281647245_Duraganlik_Birim_Kok_Sinamalari-_Statio narity_Unit_Root_Tests
• Uluatam, Ö. (1999). Kamu maliyesi. Ankara: İmaj Yayınevi.
• Ulutürk, S. (1998). Türkiye’de planlı dönemde kamu harcamalarının gelişimi ve devletin ekonomideki rolü. Ankara: Akçağ Basım Dağıtım.
• Uzay, N. (2002). Kamu büyüklüğü ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: Türkiye örneği (1970-1999). Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 19, 151-172. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesiibd
• Üçler, G. (2011). Kamu harcama çeşitleri ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisi için ekonometrik bir analiz (1970-2009) (Yayımlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ünen, Ç. (2015). Kamu harcaması ve ekonomik büyüme ilişkisi Türkiye ekonomisinde Wagner Yasası analizi (1998-2014) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nuh Naci Yazgan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Yurgiden, H. (2018). Kamu harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Türkiye Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.